Ergenlerde Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki

TEZ

Ergenlerde Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
52822
Sayfa Sayısı
170
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Genel olarak ilgili kaynaklarda ergenlik döneminde depresyon düzeyinin yüksekliği ile benlik saygısının düşüklüğü ilişkili bulunmaktadır. Ancak ülkemizde yapılan çalışmalarda, depresyonun ergenler için özel olarak geliştirilmiş bir ölçek kullanılarak ölçülmediği ve yetişkinler için geliştirilmiş ölçeklerin kullanıldığı görülmüştür. Bu çerçevede araştırmanın amacı, ergenler için özel olarak geliştirilmiş bir depresyon ölçeği olan Reynolds Ergen Depresyon ölçeği (REDÖ)'nin Türkçeye uyarlaması, geçerlik ve güvenirliğinin sağlanması ve bu yeni araçla bir ergen örnekleminde depresyon-benlik saygısı ilişkisinin yeniden incelenmesidir. Bu amaçla, araştırmaya 13-14 yaş grubu için orta sosyo-ekonomik düzeyi temsil ettiği düşünülen Ankara Atatürk ve Deneme Liselerinin ortaokul öğrencileri; 16-17 yaş grubu için aynı okulların lise öğrencileri ve 19-20 yaş grubu için ise Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin arasından 351'i erkek, 365'i kız olmak üzere toplam 716 ergen denek olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Reynolds Ergen Depresyon Ölçeği (REDÖ), Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği, Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği kullanılmıştır. Uygulamalar okullarda, ders saatleri içerisinde ve gruplar halinde yapılmıştır. REDÖ'nün güvenirlik çalışması, iç tutarlık için Cronbach Alfa yöntemi, iki- yarım güvenirliği ve test-tekrar test yöntemi ile hesaplanmıştır. Geçerliği ise, ölçüt bağlantılı ve birleşici geçerliğe ilişkin analizlerle ve faktör analiziyle saptanmıştır. REDÖ'nün faktör yapısı Temel Bileşenler Analizi ile incelenmiş; ölçeğin orjinali ve kaynaklarda bildirilenlerle karşılaştırılabilir faktör yapılarının bulunduğu ve Türk ergen örneklemleri için geçerli ve güvenilir bir araç olduğu gösterilmiştir. İİİ Araştırmada, ergenlerde depresyon ve benlik saygısı arasında literatür ile uyumlu olarak anlamlı ve negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Normatif grubun yaş ve cinsiyete göre depresyon ve benlik saygısı ölçeklerinden aldıkları puanlara ilişkin karşılaştırmalar iki yönlü varyans analizleriyle yapılmıştır. 16- 17 ve 19-20 yaş gruplarındaki ergenlerin 13-14 yaş grubundakilerden anlamlı düzeyde yüksek depresyon puanı aldıkları bulunmuştur. Cinsiyet farklılıklarına ilişkin olarak, kızlar erkeklerden daha yüksek puan ortalamalarına sahiptirler. Yaş ve cinsiyet ortak etkisi bakımından, kız ve erkekler arasında sadece 16-17 yaş grubunda fark gözlenmektedir. Ayrıca, 16-17 ve 19-20 yaş gruplarındaki kızlar 13-14 yaş grubundakilere göre; 19-20 yaş grubundaki erkekler ise 13 - 14 yaş grubundakilere göre daha yüksek depresyon puanlarına sahiptirler. Ergenlerdeki benlik saygısı puanlan açısından yapılan karşılaştırmalarda ise, 13 - 14 ve 19-20 yaş gruplarının 16-17 yaş grubundan anlamlı düzeyde yüksek benlik saygısı puanlan aldıkları bulunmuştur. Bununla beraber, ergenler arasında benlik saygısı açısından cinsiyet farklılıkları gözlenmemiştir; yaş ve cinsiyet ortak etkisi yoktur. Aynca, benlik saygısı değişkeni üzerinde örneklemin uç noktalarında yer alan denekler ayrılarak, bu deneklerin depresyon düzeyleri incelenmiştir. Buna göre, düşük benlik saygısı olan grup, yüksek benlik saygısı olan gruba göre daha yüksek depresif belirtiler göstermiştir. Araştırmada son olarak yapılan Aşamalı Regresyon Analizleri sonucunda, anne eğitimi, sınıf düzeyi, kardeş sayısı ve anne mesleği ergenlerde depresyonun anlamlı yordayıcıları arasında yer almıştır. Benzer şekilde, anne eğitimi ve kardeş sayısı ergenlerde benlik saygısının da anlamlı yordayıcısı olarak belirmiştir. Bulgular ilgili literatür doğrultusunda tartışılmış ve gençlerin ruh sağlığı açısından önemli görülen önerilerde bulunulmuştur.

Gür, Ayşegül, Ergenlerde Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1996, Yüksek Lisans.