Bu araştırmada Mesleki ve Teknik Orta öğretimde öğrencilerin Mesleki Davranışlara Ulaşma Dereceleri belirlenerek değerlendirilmiştir. Araştırmanın evrenini Ankara'da bulunan Kız Meslek Liseleri oluşturmaktadır. Sayıları 9 olan Kız Meslek Liseleri'nden 4 okul eş olasılıkla seçilmiştir. Araştırma verileri Yenimahalle, Yıldırım Beyazıt, 100. Yıl ve Zübeyde Hanım Kız Meslek Liseleri Giyim Bölümü son sınıflarından eş olasılıkla seçilen birer gruptan elde edil miştir. örnekleme giren toplam öğrenci sayısı 61'dir. Veri toplamada programa genel amaçları ve içeriği esas alınarak hazırlanan bilgi testi, Devinsel işlemleri ve ürünü değerlendirme formları, duyuşsal davranışları derecele me ölçeği araştırmacı tarafından hazırlanmış ve geliştirilmiştir. Araştırmanın amacı ve amaca ulaşmada cevap aranan sorular şöyledir: Kız Meslek Liselerinde uygulanan Giyim Bölümü öğretim Programı amaçlarında belirtilen bilgi, beceri, tavır ve Mesleki alışkanlıklara ilişkin davranışlara ne 105.106 derecede ulaşıldığını belirleyerek programı değerlendirmektir. Alt Sorular 1. öğrenciler Giyim öğretim Programında belirlenen bilişsel amaçlara ne derecede ulaşmışlardır? 2. Bilişsel amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark var mıdır? 3. öğrenciler Giyim öğretim programında belirlenen devinsel amaçlara ne derecede ulaşmışlardır. 4. Devinsel- amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark var mıdır? 5. öğrenciler Giyim öğretim programında belirlenen duyuşsal amaçlara ne derecede ulaşmışlardır? 6. Duyuşsal amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark varmıdır? Araştırmada bilgi testinden, Devinsel işlemler ve ürün değerlendirme ölçeklerinden ve duyuşsal alan dereceleme ölçeğinden elde edilen puanların aritmetik ortalamaları hesaplanarak yeterli öğrenme düzeyi olarak kabul edilen (0,070) öğrenme düzeyine göre yorumlanmıştır. Okullar arasında bilişsel, devinsel ve duyuşsal davranışlara ulaşma dereceleri bakımından anlamlı bir fark bulunup bulunmadığını test etmek için tek yönlü varyans analizi uygulanarak sonuçlar yorumlanmıştır.107 Araştırmanın bulguları aşağıda özetle verilmiştir, Bilgi testinden elde edilen sonuçlara göre tüm okullardaki öğrenciler yeterli öğrenme düzeyine ulaşamamışlardır. Okullar arasında bilişsel amaçlara ulaşma dereceleri bakımından anlamlı fark yoktur. Bilişsel amaçlar tek tek ele alınarak yapılan değerlendirmelere göre "Giyim seçimini etkileyen faktörleri kavrama" amacına tüm okullar yeterli öğrenme düzeyinin (0,70) üstünde başarı yüzdesine ulaşmışlardır. "Giyim hazırlamada kullanılan temel dikiş tekniklerini kavrama* amacına tüm okullar, yeterli öğrenme düzeyinin üstünde başarı düzeyine ulaşmışlardır." insan vücudunun Özelliklerini kavrama" amacına ulaşmada 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri yeterli öğrenme düze yine ulaşmışlardır. Ancak yapılan t testi sonuçlarına göre okulların amaca ilişkin başarı yüzdeleri arasında an lamlı bir fark bulunmamıştır. " Giyim hazırlamada kullanılan temel teknikleri kavrama amacına ilişkin değerlendirmelere göre 100. Yıl ve Yenimahalle Kız Meslek Lisesi öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine ulaşmışlardır. Ancak okullar arasında, amaca ilişkin yapılan t testi sonuçlarına göre anlamlı bir fark yoktur. "Kalıp elde etme tekniklerini kavrama" amacına ilişkin yapılan değerlendirmelere göre Yenimahalle ve Zübeyde Hanım Kız Meslek Liseleri öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine ulaşmışlardır. Ancak okullar arasında108 amaca ilişkin yapılan t testi sonuçlarına göre anlamlı bir fark yoktur. Devinsel amaçlara ulaşma derecelerini belirlemek amacıyla yapılan değerlendirmelere göre öğrencilerin iş (elbise) üzerinde uyguladıkları 14 işlemin değerlendirme sinden elde edilen puanlara göre okulların tümünde yeterli öğrenme düzeyinin (0,7 Q) üstünde öğrenme düzeyine ulaşılmıştır. Okulların arasında Yıldırım Beyazıt Kız Meslek Lisesi öğrencileri tam öğrenme (0,90) düzeyine ulaşarak diğer okullardan farklı bir başarı düzeyi göstermişlerdir. Okullar arasında devinsel işlemlere ulaşma dereceleri arasında 0,05 düzeyinde anlamlı farklar bulunmuştur. Duyuşsal alandaki amaçlara ulaşma derecelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda "in san ilişkilerine" ilişkin davranışlara ve "Mesleki alışkanlıklar"la ilgili davranışlara ulaşma derecelerinin tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyinin üstünde gerçekleştiği görülmektedir. "Ekonomik olma" amacına ilişkin yapılan değerlendirmelere göre 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri dışında tüm okulların öğrencileri yeterli öğrenme düzeyine (0,70) ulaşmışlardır, "Çevredeki iş alanlarını tanımaya istekli olma" amacına ilişkin davranışlara 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri dışında tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyinin üstünde ulaşıldığı görülmektedir. 109 Çevredeki iş alanlarında, uygulama (staj:)' çalışmalarına hiçbir okulda yer verilmediği, anlaşılmıştır. Bu nedenle "iş ortamında etkili iş ilişkileri kurma ve iş yerinde güvenlik kurallarına uyum" amacına, ilişkin öğren menin gerçekleşemediği görülmektedir. "Okul atölyesinde güvenlik kurallarına uyma" amacına ilişkin 100. Yıl ve Yenimahalle Kız Meslek Liseleri öğrencilerinin yeterli öğrenme düzeyine ulaşamadıkları görülmektedir. Sonuç olarak Kız Meslek Liseleri Giyim Bölümünde bilişsel ve duyuşsal alandaki amaçları gerçekleştirme yönünde eğitimin daha etkili hale getirilmesi gerektiği söylenebilir. Sonuç Giyim öğretim programında yer alan amaçlara öğrencilerin ulaşma derecelerinin belirlenmeye çalışıldığı bu araştırma da araştırmanın alt sorularına cevaplar aranmış ve bulgular ve yorumları yukarıda açıklanmıştır. Sonuçlar aşağıda araştırmanın alt sorularına göre ayrı ayrı verilmektedir. Giyim programı incelendiğinde amaçlar başlığı altın da, amaçların çok açık ve net biçimde yer almadığı genel ifadelerle belirlendiği, amaçlarla ilgili davranışların belirlenmediği görülmektedir. Amaçların açık anlaşılır, sınırları belirlenmiş, genellenebilir ve özellik gösterir biçimde ifade edilmediği, eğitim durumları ile sınama durumlarının programda yer almadığı görülmüştür.110 Araştırmacı tarafından program amaçları esas alınarak düzenlenen amaç ve davranışlar çerçevesinde hazırlanan ölçme araçlarının uygulanmasından elde edilen bulgulara göre; 1. Bilişsel alanla ilgili bulgular öğrencilerin ye terli öğrenme düzeyinin altında kaldığı sonucunu vermiştir. Amaçlara göre yapılan değerlendirmelerde bazı amaçlarda yeterli öğrenme sağlandığı ancak bu sonucun tüm amaçlar için genellenemeyeceği görülmektedir. Giyim anlamında öğretim sırasında bilişsel amaçların ihmal edildiği veriler bilgilerin kalıcı olmadığı söylenebilir. Bilişsel amaçlara ulaşma dereceleri bakımından okullar arasında anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek için yapılan varyans analizi sonuçları okullar arasında bilişsel amaçlara ulaşma derecesi bakımından anlamlı bir fark olmadığını göstermiştir. Devinsel amaçlara ulaşma derecelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda öğrencilerin devinsel işlemlerin tümünde yeterli öğrenme düzeyinin üs tünde bir düzeyde öğrenmeyi gerçekleştirdikleri görülmektedir, ürün değerlendirme sonuçlarına göre de öğrencilerin yeterli öğrenme düzeyine ulaştıkları görülmektedir. Ancak okulların aritmetik ortalamaları birbirinden oldukça farklı olduğundan, okulların aritmetik ortalamalarının gerçek anlamda 0,05 düzeyinde farklı olup olmadığını test etmek için, varyans analizi sonucuna göre uygulanan t testi değerlerine göre okulların X'lari 0,05 düzeyindeIll farklı bulunmuştur. Sonuçlara göre bir sıralama yapılacak olursa en başarılı okul Yıldırım Beyazıt Kız Meslek Lisesi, 2. sırada Yenimahalle Kız Meslek Lisesi, 3. sırada Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi ve 4. sırada 100- Yıl Kız Meslek Lisesi gelmektedir. Duyuşsal alandaki amaçlara ulaşma derecelerinin be lirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmeler sonucunda însan ilişkilerine ilişkin davranışlar ve mesleki alışkanlıklarla ilgili davranışlara ulaşma derecesi tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyinin üstündedir. "Ekonomik olma" amacına ilişkin 100. Yıl Kız Meslek Lisesi'nin dışında tüm okullarda yeterli öğrenme düzeyine ulaşılmıştır. Çevredeki iş alanlarını tanımaya istekli olma amacına ilişkin davranışlara 100. Yıl Kız Meslek Lisesi öğrencileri dışında tüm okullarda ulaşıldığı görülmektedir. Çevredeki iş alanlarında öğrenciye uygulama (staj) olanağı sağlanamadığından bu amaçla ilgili sonuç alınamamıştır. Programda yer almakla birlikte amaç gerçekleşememiştir. Okul atölyesinde güvenlik kurallarına uyum ile ilgi li amaca ulaşma 0,05 oranında olmuştur. Dört okuldan ikisin de yeterli öğrenme düzeyine ulaşılmamıştır. Sonuç olarak Kız Meslek Liseleri Giyim Bölümü'nde uygulanan öğretim programı bilişsel olan ve duyuşsal alan amaçları ve davranışlarına ulaşmada yetersiz kalmaktadır. Devimsel alan amaç ve davranışlarını gerçekleştirmede yeterli olmuştur yargısına varılabilir.