Çocuk Adalet Sistemi Kapsamında Suça Sürüklenen Çocuklara Yönelik Uygulamaların Nitel Analizi

TEZ

Çocuk Adalet Sistemi Kapsamında Suça Sürüklenen Çocuklara Yönelik Uygulamaların Nitel Analizi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
440514
Sayfa Sayısı
376
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu çalışmanın amacı; çocuk adalet sistemi kapsamında suça sürüklenen çocuklara yönelik uygulamaların çocuğun psiko-sosyal gelişim özelliklerine ve çocuk hakları ilkelerine uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini mahkeme dosyalarının incelenmesi, çocukların, alanda çalışanların ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin görüşlerinin alınması yoluyla anlamaya çalışmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Nitel yöntem sayesinde çocuk suçluluğu olgusunun adli sistem bağlamında nasıl ele alındığına dair bütüncül bir kavrayışa ulaşılması hedeflenmiştir. Çocuk adalet sisteminin çok disiplinli yapısı nedeniyle örneklem seçiminde amaçsal yaklaşım kullanılmış ve maksimum çeşitliliğin sağlanmasına özen gösterilmiştir. Araştırma kapsamında 25 çocuk adalet sistemi çalışanı, 20 tutuklu ve hükümlü çocuk olmak üzere 45 kişiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş; 40 dava dosyası incelenmiş, 8 sivil toplum kuruluşu temsilcisinin de medya konuşmaları analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme formu ve dosya inceleme soru formu kullanılarak veriler toplanmıştır. Veriler yazılı metin haline getirilerek bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Verilerin analizinde tümevarımcı bir yaklaşımla NVivo Nitel Veri Analizi Programı'ndan yararlanılmış ve katılımcıların görüşleri doğrultusunda öncelikle ortak kavramsal kodlar oluşturulmuş, sonrasında da alt tema ve temalara ulaşılmıştır. Araştırma sonucuna göre; çocukların ağırlıklı olarak aile ve sosyal çevreden kaynaklanan nedenlerle suça yöneldikleri, riskleri erkenden tespit edebilecek bir uyarı sisteminin olmaması nedeniyle de soruna geç müdahale edildiği görülmüştür. Çocuk adalet sistemi uygulamalarında ise refah yaklaşımı yerine cezalandırma yaklaşımının benimsendiği; adli kolluk, soruşturma, kovuşturma ve ceza infaz aşamalarında çocuk haklarına ve çocuğun psiko-sosyal gelişimine uygun davranılmadığı, sistemin çocukları yeniden toplumsallaştırmada yetersiz kaldığı, müdahaleye rağmen çocukların suç işlemeye devam ettiği anlaşılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda çocuk adalet sisteminde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi için psiko-sosyal hizmetlerin güçlendirilmesi; yönlendirme, arabuluculuk, kamu vesayeti, adli görüşme, erken uyarı gibi modellerin etkin ve yaygın hale getirilmesi önerilmektedir.

Karataş, Zeki, Çocuk Adalet Sistemi Kapsamında Suça Sürüklenen Çocuklara Yönelik Uygulamaların Nitel Analizi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2016, Doktora, pdf.