Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerde Aile İşlevlerinin, Çift Uyumunun ve Anne Baba Tutumunun Değerlendirilmesi

MAKALE

Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerde Aile İşlevlerinin, Çift Uyumunun ve Anne Baba Tutumunun Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
38-44
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Madde kullanım bozukluklarının ortaya çıkmasında aile yapısı ve aile tutumu önemli etkenler olarak bildirilmektedir. Bu çalışmada Madde Kullanım Bozukluğu olan ergenlerde aile işlevlerinin, anne baba tutumunun ve çift uyumunun Madde Kullanım Bozukluğu ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, Çocuk Ergen Madde Araştırma Tedavi ve Eğitim Merkezi’nde (ÇEMATEM) DSM-5 ölçütlerine göre Madde Kullanım Bozukluğu nedeniyle tedavi görmekte olan 14-18 yaş aralığında 9’u kız, 41’i erkek 50 ergen hasta ve ebeveynleri ile herhangi bir psikopatolojisi, Madde Kullanım Bozukluğu olmayan 50 ergen ve ebeveynleriyle gerçekleştirilmiştir. Kontrol ve olgu grubu yaş ve cinsiyet olarak birbirine benzer olarak tasarlanmıştır. Her iki gruba Sosyodemografik Veri Formu (SVF), Anne Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ), Çift Uyum Ölçeği (ÇUÖ), Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) uygulanmıştır. Bulgular: Olgu ve kontrol gruplarına ait ABTÖ puanları değerlendirildiğinde “kabul-ilgi”, “psikolojik özerklik” ve “kontrol-denetleme” boyutlarındaki puanların olgu grubunda istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında biyolojik anne baba ile yaşama, anne baba birlikteliği ve “bağlılık”, “fikir birliği” ve “duygusal ifade” açısından çift uyumunun istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır. ADÖ puanları değerlendirildiğinde “problem çözme”, “iletişim”, “roller”, “duygusal tepki verebilme”, “gereken ilgiyi gösterme”, “davranış kontrolü”, “genel işlevler” boyutlarındaki puanların olgu grubunda istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır. Madde kullanan ergenlerde kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anne baba birlikteliğinin düşük olduğu, ebeveynlerinin çift uyumunun düşük olduğu, ebeveynlerin ve ergenlerin algıladıkları aile işlevlerinin daha sağlıksız olduğu saptanmıştır. Bu bulgular ailesel risk etkenlerinin belirlenmesi, bunlara yönelik koruyucu önlemler oluşturulması açısından risk gruplarında aile işlevlerinin, çift uyumunun ve anne baba tutum özelliklerinin değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Bu tür değerlendirmeler iyi klinik uygulamalar ve koruyucu önlemlerin oluşturulması için klinisyenler ve politika geliştirenlere rehberlik edebilir.

Atar, Ayça Öngel - Yalçın, Özhan - Uygun, Ersin - Demirci, Arzu Çiftçi - Erdoğan, Ayten, Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerde Aile İşlevlerinin, Çift Uyumunun ve Anne Baba Tutumunun Değerlendirilmesi, Nöropsikiyatri Arşivi, İstanbul, 2016, 38-44, pdf.