Çeşitli Psikolojik Sorunları Olan Ergenlerde Bağlanma Biçimleri ve Algılanan Aile Ortamları ile Kişilerarası Şema Örüntüleri Arasındaki İlişkilerin Objektif ve Projektif Temelli Değerlendirilmesi

TEZ

Çeşitli Psikolojik Sorunları Olan Ergenlerde Bağlanma Biçimleri ve Algılanan Aile Ortamları ile Kişilerarası Şema Örüntüleri Arasındaki İlişkilerin Objektif ve Projektif Temelli Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
174926
Sayfa Sayısı
157
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı çeşitli psikolojik sorunlarla bir üniversite hastanesine başvuran ergenlerin bağlanma biçimleri, kişilerarası şema örüntüleri ve aile ortamları arasındaki ilişkileri incelemektir. Bağlanma yaşam boyu devam eden bir süreç olarak görülmekte ve bebeklik dönemi dışındaki gelişim dönemlerindeki bağlanma süreçlerinin de incelenmesi önerilmektedir. Bağlanma stillerinin belirlenmesinde etkisi olan zihinsel modeller bilişsel süreçlerle kişilerarası süreçleri bir arada ele alma temelinde oluşturulan bilişsel kişilerarası yaklaşımda da görülmektedir. Bu kuramda bağlanmanın zihinsel modelleri olan kendilik ve diğerleri modellerinin, kişilerarası ilişkilerde geliştiği düşüncesinden yola çıkarak kişilerarası şema kavramı tanımlanmıştır. Bu araştırmada ergenlik dönemini yaşayan bir örneklemle çalışılma nedeni; getirdiği hızlı fiziksel, biyolojik, sosyal ve psikolojik değişimler ve bunlarla bağlantılı artan psikososyal risk faktörleri nedeniyle ergenlik döneminin en önemli gelişimsel dönemlerden biri olarak kabul edilmesidir. Ergenlik dönemi sorunlarını anlamada; bağlanma biçimi ve kişilerarası şema örüntülerinin yaşanılan aile ortamı temelinde birlikte ele alınmasının daha kapsamlı bir bakış açısı sunacağı düşünülmektedir. Bağlanma biçimlerini değerlendirmede ölçek kullanımı dışında farklı yöntemler denenmesi son yıllarda üzerinde durulan diğer bir konudur. Dolayısı ile bu araştırmanın diğer bir amacı da bağlanma stilleri ve kişilerarası şemaları değerlendirmede projektif bir test kullanarak yeni bir değerlendirme aracı geliştirmektir. Araştırmaya çeşitli psikolojik sorunlarla başvuran 33 ergen katılmıştır. Bu araştırmada geliştirilmeye çalışılan projektif temelli değerlendirme aracının yargıcılar arası güvenirliği anlamlı bulunmuştur. Yeni değerlendirme aracı ve ölçeklerin kullanıldığı araştırmanın sonuçlarında ergenlerin bağlanma biçimleri ve algılanan aile ortamları arasında bir ilişki gözlenmemiştir. Kişilerarası şemalar ve bağlanma biçimleri arasında, güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara göre arkadaşlarından düşmanlık boyutunda daha az tamamlama bekledikleri, babalarından da pasiflik boyutunda daha fazla tamamlama bekledikleri bulunmuştur. Kişilerarası durumlarda beklenen tepkilerin istenirlik düzeyleri açısından ise güvenli bağlanan ergenlerin güvensiz bağlananlara göre arkadaşlarından bekledikleri tepkileri daha istenir buldukları gözlenmiştir. Kişilerarası şemalar ve algılanan aile ortamının boyudan arasında ise sağlıklı anne baba ilişkileri ile işlevsel kişilerarası şema tamamlamalarına yönelik anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmış ve projektif temelli değerlendirmelerin yaygınlaştırmalarına yönelik geleceğe ilişkin öneriler aktarılmıştır.

Tüzün, Zeynep, Çeşitli Psikolojik Sorunları Olan Ergenlerde Bağlanma Biçimleri ve Algılanan Aile Ortamları ile Kişilerarası Şema Örüntüleri Arasındaki İlişkilerin Objektif ve Projektif Temelli Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006, Doktora, pdf.