Lise Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan Maddelere İlişkin Tutumları ve Bu Tutumlara Etki Eden Değişkenlerin İncelenmesi (Malatya İli Örneği)

TEZ

Lise Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan Maddelere İlişkin Tutumları ve Bu Tutumlara Etki Eden Değişkenlerin İncelenmesi (Malatya İli Örneği)

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
209615
Sayfa Sayısı
159
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Toplumların varlıklarını kaliteli bir şekilde devam ettirmeleri, gençlerin güçlü bir kişilik yapısına sahip olmaları ve bunu kullanabilmeleri ile yakından ilgilidir. Varlıklarını etkili bir şekilde devam ettirme ve amaçları doğrultusunda kaliteli ürünler elde etme mücadelesi içerisinde olan toplumların çocukluktan itibaren gençlerini en iyi şekilde yetiştirmeleri ve onları zararlı alışkanlıklardan korumak için her türlü koruyucu tedbiri almaları gerekmektedir. Son yıllarda artış gösteren uyuşturucu madde kaçakçılığı ve bunun doğal sonuçlarından biri olan madde bağımlılığı ise gençler için önemli bir tehdit olarak görülmektedir. Özellikle gençleri madde bağımlılığına iten bazı yanlış yargı ve tutumlar ise bu tehdidin ilk basamaklarında yer almaktadır. Bu maddelerin gerek sağlık, gerekse toplum içerisinde ferdi veya sosyal çöküntü oluşturan zararlarına ilişkin doğru bilgi ve tutum ise ancak gençlere, anne-babalar, okul ve güvenlik gibi onları yakından ilgilendiren çevreye yönelik yapılması gereken doğru bir eğitim ile sağlanabilir. Bu araştırmada Malatya il merkezinde bulunan liselerde öğrenim gören gençlerin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumları, buna etki eden değişkenlerin neler olduğu, anne babaların çocuklarına karşı gösterdikleri demokratik, otoriter ve koruyucu tutumları ile lise öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumları arasında nasıl bir ilişki olduğu araştırılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda lise öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere ilişkin olumsuz tutumlarını destekleyici tedbirlerin alınması, olumlu tutumlara ilişkin ise zihinlerde oluşan yanlış yargıların giderilerek bu maddelere karşı olumsuz görüş beslemeleri için gerekenlere ilişkin öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini 2004-2005 öğretim yılında Malatya il merkezinde bulunan liselerde öğrenim gören 13874 Erkek ve 11596 kız öğrenci olmak üzere toplam 25470 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise oransız küme örnekleme yolu ile belirlenen il merkezinde bulunan 13 lisede okuyan 330'u kız 445'i erkek öğrenci olmak üzere 745 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır. Ölçeğin birinci bölümü öğrencilerin kişisel bilgilerine ilişkin soruları kapsamaktadır. Ölçeğin ikinci bölümü araştırmacı tarafından geliştirilen Lise Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan Maddelere İlişkin Tutumları Ölçeği (LÖBYMİTÖ), üçüncü bölümün ise Kuzgun ve Eldeleklioğlu (2005) tarafından geliştirilen anne baba tutumları ölçeğinden oluşmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; Malatya ilinde liselerde okuyan öğrencilerin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumlarının tamamen uygun aralığında ( X =202,61-min:45;max:225) olumsuz olduğu görülmüştür. Lise öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumlarında cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi açısından anlamlı farklılıklar görülmüştür. Erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre bağımlılık yapan maddelere ilişkin daha olumlu bir görüşe( X e=197,7; X k=208,8) sahip oldukları belirlenmiştir. 15 yaş ile 19 yaş arasında bulunan öğrencilerden yaşları büyük olan öğrencilerin bağımlılık yapan maddelere ilişkin daha olumlu bir tutuma (15 Yaş X = 206,5 19 Yaş X = 198,6 ) sahip oldukları görülmüştür. Sınıf düzeyi açısından lise 1 ( X =206,7 ), lise 2 ( X = 201,8 )ve lise 3( X = 199,1 ) öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumları arasında sınıf düzeyi yüksek olanlar lehine anlamlı fark(F=7,47; p< ,05) bulunmuştur. Lise 3 öğrencilerinin lise 2 ve lise 1 öğrencilerine göre bağımlılık yapan maddelere ilişkin daha olumlu bir tutuma sahip oldukları görülmüştür. Lise öğrencilerinin bağımlılık yapan maddelere ilişkin tutumlarında anne ve babalarının birlikte yaşayıp yaşamaması, onların öğrenim düzeyi, meslekleri, kardeş sayısı açısından anlamlı farklılık görülmemiştir. Lise öğrencilerinin, bağımlılık yapan maddelere ilişkin olumsuz tutumları ile; demokratik ana baba tutumları arasında r=.29 düzeyinde bir ilişki, otoriter anne baba tutumları arasında r= -,27 düzeyinde bir ilişki, koruyucu anne baba tutumları arasında ise r= -.09 düzeyinde bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Anne babaların çocuklarına karşı demokratik bir tutuma sahip olmasının öğrencilerin bağımlılık yapan maddelere ilişkin olumsuz tutumları ile doğrusal bir ilişki gösterdiği, otoriter ve koruyucu bir tutuma sahip olmasının ise öğrencilerin bağımlılık yapan maddelere ilişkin olumsuz tutumları ile ters yönde bir ilişki gösterdiği bulgulanmıştır.

Aksoy, Kasim, Lise Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan Maddelere İlişkin Tutumları ve Bu Tutumlara Etki Eden Değişkenlerin İncelenmesi (Malatya İli Örneği), İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006, Yüksek Lisans, pdf.