Bu araştırmada, bireylerin insan doğası felsefesi düzeyleri,içten-dıştan denetim odağı düzeyleri arasındaki ilişkiler, ana-baba öğrenim düzeyleri ve cinsiyet değişkenleriyle birlikte incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 1998-1999 öğretim yılında Atatürk Üniversitesi Erzincan Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin 64'ü kız, 126' sı erkek; çeşitli bölümlerde okuyan toplam 190 öğrenci seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilerek oluşturulmuştur. Bireylerin insan doğasının felsefesi düzeylerinin belirlenmesinde, Wrightsman'in (1974) geliştirmiş olduğu altı alt boyuttan oluşan "İnsan Doğası Felsefesi Ölçeği", denetim odaklarının tespiti için ise Rotter'in (1966) geliştirmiş olduğu "içten-Dıştan Kontrol Odağı Ölçeği" (RÎDKOÖ) kullanılmıştır. İnsan Doğası Felsefesi ölçeği ile altı alt boyut (güvenirlik, akılcılık, özgecilik, bağımsızlık, insan doğasının karmaşıklığı, insan doğasının değişebilirliği) düzey ve özellikleri tespit edilmiş ve içten-dıştan denetim odağı düzeyleriyle ilişkisine bakılmıştır. Ayrıca ana-baba öğrenim düzeyleri ile cinsiyet değişikliklerinde farklılıkların oluşup oluşmadığına bakılmıştır. Elde edilen bulgular, insan doğası felsefesi düzeyleri ile içten-dıştan denetim odağı düzeyleri arasında önemli bir ilişkinin bulunmadığım göstermiştir. Ancak ana-baba öğrenimi ile cinsiyet arasında insan doğası felsefesi düzeylerinin bazı boyutları arasında önemli düzeylerde ilişkilerin bulunduğu tespit edilmiştir.