Meslek Liselerinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinden Beklentiler

TEZ

Meslek Liselerinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinden Beklentiler

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
11822
Sayfa Sayısı
211
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, kız meslek ve endüstri meslek liselerinde görevli öğretmen, rehber-öğretmen ve yöneticiler ile öğrenim gören öğrencilerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentileri belirlenmiş. Beklentileri, öğrencilerin cinsiyet, yaş, sınıf seviyelerine göre, öğretmen, rehber öğretmen ve yöneticilerin ise, cinsiyet, yaş, mesleki tecrübe, esas branş, bitirilen okul, hizmet-içi ve hizmet öncesi eğitimlerinde rehberlik dersi görüp görmedikleri yönünden, ayrıca öğretmenlerin, rehber öğretmenlerin ve yöneticiler ile öğrencilerin beklentileri arasında farklılık olup olmadığı incelenmiştir. İlgililere öğrencilerini daha yakından tanımalarına, öğrencilerinde kendilerini daha iyi anlamalarına, eğitim ve öğretimin daha verimli öğrencilerin daha uyumlu olmalarına yardımcı olacak psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin geliştirebilmesi alınması gereken önlemlere ilişkin önerilerde bulunulmuştur. Ankara'da psikolojik danışma ve rehberlik servisi bulu nan kız meslek ve endüstri meslek liselerinden 8 liseden, 240 öğrenci 90 öğretmen 11 rehber öğretmen ve 35 yönetici örnek lem olarak alınmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan, öğretmenlerin, rehber öğretmenlerin ve yöneticiler ile öğrencilerin beklen tilerini ortaya çıkarmak üzere Gazi üniversitesi Öğretim üyelerinden İbrahim Ethem Özdemir' in geliştirmiş olduğu "Kişi sel Bilgi Anketi" yine aynı hoca tarafından geliştirilen "Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinden Beklentiler Envanteri" bağımsız değişkenler için kullanılmıştır, Toplanan bilgilerin analizinde yüzde oran ve Kay Kare (X ) tekniğinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin, öğretmenlerin, rehber öğretmenlerin ve yöneticilerin beklentileri arasında önemli farklar olduğu, öğrencilerin yaş, cinsiyet ve sınıf seviyelerine göre, öğret men, rehber-öğretmen ve yöneticilerin de cinsiyet, yaş, meslekteki yılları, esas branşları, bitirilen okul, hizmet-önce- si ve hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik dersi görüp görmediklerine göre dağılımı istatistik tekniklerle test edilmiş olup, bu araştırmadaki hipotezlerin istatistiksel test edilmesi sonucu desteklenmesi veya reddedilmesi ile ilgili özetler aşağıdaki paragraflarda sunulmuştur. Bu araştırmada elde edilen bulgular maddeler halinde aşağıda özetlenmiştir: 1- Kız meslek ve endüstri meslek liselerine devam eden öğrencilerin cinsiyetlerine göre beklentileri arasında mani dar bir fark olup olmadığı incelendiğinde manidar bir fark bulunamamıştır. 2- öğrencilerin yaşlarına göre beklentileri arasında ki ilişki incelendiğinde, 19 ve yukarı yaş seviyesinde olan öğrencilerin beklentilerinin daha fazla olduğu görülmüştür. Yaşlarına göre öğrencilerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde yaşı büyük olan öğrencilerin beklentilerinin daha çok olduğu bulunmuştur. 3- Yine öğrencilerin sınıf seviyelerine göre beklentileri incelendiğinde lise 2. sınıf öğrencilerinin beklentilerinin Lise 1 ve Lise 3 öğrencilerine göre fazla olduğu görülmüştür. Lise 1. Lise 2 ve Lise 3 öğrencilerinin beklentileri arasında manidar bir fark olup olmadığı incelendiğinde, sınıf seviyesi ileri olan öğrencilerin beklentileri daha çok bulun muştur. 4- Bu okullarda görevli öğretmenlerin cinsiyetlerine göre beklentileri incelendiğinde eşit beklentilerinin olduğu görülmüştür. Bayan öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre, beklentileri arasında manidar farklılık olup olmadığı incelendiğinde bayan öğretmenlerin daha çok beklentileri olduğu bulun muştur. 5- öğretmenlerin yaşlarına göre beklentileri incelendiğinde, "45 ve yukarı" yaş grubunda bulunan öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür "18-26", "27-35", "36-44" ve "45 ve yukarı" yaş seviyesinde bulunan öğretmenlerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, yaşı büyük olan öğretmenlerin beklentilerinin daha çok olduğu bulunmuştur. 6- öğretmenlerin meslekteki yıllarına göre, beklentileri incelendiğinde "21 ve yukarı" yıllarda mesleki tecrübesi bulunan öğretmenlerin beklentilerinin daha fazla olduğu görülmüştür. "1-2", "3-5", "6-10", "11-20" ve "21 ve yukarı" yıllar arasında mesleki tecrübesi bulunan öğretmenlerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, mesleki tecrübesi çok olan öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 7- öğretmenlerin bitirdikleri okullara göre, beklentileri incelendiğinde "Eğitim Enstitüsü" mezunu olan öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür, "üniversite" "Yüksek öğretmen Okulu" ve "Eğitim Enstitüsü" mezunu olan öğretmenlerinin beklentileri arasında manidar bir fark olup olmadığı incelendiğinde, eğitim formasyonu veren okulları biti ren öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 8- öğretmenlerin branşlarına göre beklentileri incelendiğinde "Kültür Dersi" öğretmenlerinin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. "Meslek Dersi" ve "Kül tür -Ders i " branşın da olan öğretmenlerin beklentileri arasında manidar fark bulunamamıştır. 9- öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimlerinde rehberlik dersi okuyup okumadıklarına göre beklentileri incelendiğinde rehberlik dersi okuyan öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. Hizmet-öncesi eğitimlerinde rehberlik der si okuyup-okumadıklarına göre beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, rehberlik dersi okuyan öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 10- 'Öğretmenlerin hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik kursu görüp-görmediklerine göre beklentileri incelendiğinde rehberlik kursu gören öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. Hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik kursu görüp-görmediklerine göre beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, rehberlik kursu gören öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 11- Bu okullarda görev yapan rehber öğretmenlerin cinsiyetlerine göre, beklentileri incelendiğinde bayan rehber öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. 12- Rehber öğretmenlerin yaşlarına göre, beklentileri incelendiğinde "45 ve yukarı" yaş grubunda bulunan rehber öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. "27-35" "36-44" ve "45 ve yukarı" yaş grubunda bulunan rehber öğret menlerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, yaşı büyük olan rehber öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 13- Rehber öğretmenlerin, meslekteki yıllarına göre beklentileri incelendiğinde "6-10" yıl arasında mesleki tecrübesi olan rehber öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. "6-10" "11-20" ve "21 ve yukarı" yıllarda mesleki tecrübesi olan rehber öğretmenlerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, mesleki tecrübesi çok olan rehber öğretmenlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 14- Rehber öğretmenlerin mezun oldukları okullara göre "Fakülte Mezunu" ve "Diğer Okul Mezunu" olan rehber öğretmenlerin beklentileri arasında manidar bir fark bulunamamıştır. 15- Rehber öğretmenlerin branşlarına göre beklentileri incelendiğinde "Felsefe Grubu ile Psikolojik Danışma ve Rehberlik" olan öğretmenlerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. "Felsefe Grubu ile Psikolojik Danışma ve Rehberlik" ve "Diğer Branşlar ' daki rehber öğretmenlerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, felsefe grubu ile psikolojik danışma ve rehberlik olan rehber öğret menlerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 16- Rehber öğretmenlerin hizmet öncesi ve hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik dersi görüp görmediklerine göre beklentilerinde manidar bir farklılık bulunmamıştır. Fakat hizmet öncesi ve hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik dersi görenlerin beklentilerinin daha fazla olduğu görülmüştür. 17- Bu okullarda görev yapan yöneticilerin cinsiyetlerine göre beklentileri incelendiğinde, beklentilerinde manidar bir farklılık bulunmamıştır. Fakat bayan yöneticilerin beklentilerinin biraz daha fazla olduğu görülmüştür. 18- Yöneticilerin yaşlarına göre beklentileri incelendiğinde manidar farklılık bulunmamıştır. Fakat yaşı büyük olan yöneticilerin daha fazla beklentileri olduğu görülmüştür. 19- Yöneticilerin meslekteki yıllarına göre beklentileri incelendiğinde "21-30" yılları arasında mesleki tecrübe si olan yöneticilerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüş tür. "3-5", "6-10" "11-20" ve "21-30" yılları arasında mesleki tecrübesi olan yöneticilerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, mesleki tecrübesi çok olan yöneticilerin beklentilerin çok olduğu bulunmuştur. 20- Yöneticilerin bitirdikleri okullara göre, beklen tileri incelendiğinde, manidar farklılık bulunamamıştır. Fa kat üniversite mezunu yöneticilerin beklentilerinin daha çok olduğu görülmüştür. 21- Yöneticilerin asıl branşlarına göre beklentileri incelendiğinde branşı "Meslek Dersi" olan yöneticilerin beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür. "Meslek Dersi" ve "Kül tür Dersi" branşında olan yöneticilerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, branşı meslek der si olan yöneticilerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 22- Yöneticilerin hizmet öncesi eğitimlerinde rehberlik dersi okuyup-okumadıklarına göre beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde, rehberlik dersi okuyan yöneticilerin beklentilerinin çok olduğu bulunmuştur. 23- Yöneticilerin hizmet-içi eğitimlerinde rehberlik kursu görüp görmediklerine göre beklentileri arasında mani dar bir farklılık bulunamamıştır. Fakat hizmet-içi eğitimle rinde rehberlik kursu gören yöneticilerin beklentilerinin faz la olduğu görülmüştür. 24- Bu okullardaki öğrencilerin, öğretmenlerin, rehber öğretmenlerin ve yöneticilerin beklentileri incelendiğinde "rehber öğretmenler" ile "yöneticilerin" beklentilerinin fazla olduğu görülmüştür, öğrencilerin, öğretmenlerin, rehber öğretmenlerin ve yöneticilerin beklentileri arasında manidar fark olup olmadığı incelendiğinde aralarında önemli farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. öneriler Bu araştırmanın bulgularına göre, psikolojik danışma ve rehberlik uygulaması yapılan kız meslek ve endüstri meslek liselerindeki öğrenci, öğretmen, rehber öğretmen ve yöneticilerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentilerinin farklı olduğu anlaşılmış, buna göre bu okullardaki personelin işbirliğine dayalı bir "takım çalışması" yapamayacağı ve rehberlik uygulamalarında başarılı olamayacağı sonucuna varılmıştır. Yukarıdaki paragrafa dayalı olarak öğrenci öğretmen, rehber öğretmen ve yöneticilerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentilerinin birbirlerinden çok farklı olmaması için alınacak önlemlerden bazılarını şöyle özetleyebiliriz: 1- Örnekleme giren öğrencilerin beklentilerinin (yaş ve sınıf seviyelerine göre) birbirlerinden farklı olduğu ortaya çıkmıştır. Gelişmekte olan gencin psikolojik sosyal ve fiziksel niteliklerinin tanınabilmesi için onun hayata uyumunu kolaylaştıracaktır. Eğitim süreci içinde, geleceğe hazırlanması gereken öğrencinin kendini gerçekleştirebilmesi için, kendi kapasitesini ve çevre şartlarını tanıması ve anlaması gerekir.

Balcı, Seher, Meslek Liselerinde Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinden Beklentiler, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1990, Yüksek Lisans.