Yapılandırıcı Öğrenme Kuramına Dayalı Olarak Geliştirilen Öğretim Modelinin Lise I. Sınıf Öğrencilerinin Basit Elektrik Devrelerine İlişkin Kavramsal Anlamalarına Etkisi

TEZ

Yapılandırıcı Öğrenme Kuramına Dayalı Olarak Geliştirilen Öğretim Modelinin Lise I. Sınıf Öğrencilerinin Basit Elektrik Devrelerine İlişkin Kavramsal Anlamalarına Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
149623
Sayfa Sayısı
368
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerin çoğunda fen öğrenimi ve öğretimi üzerine yapılan araştırmalarda öğrencilerin kavramsal anlamalarını belirleme ve alternatif fikirlerinin değiştirilmesi üzerine odaklandığı bilinmektedir. Bununla birlikte çoklu araştırma teknikleriyle belirlenen alternatif düşüncelerin değiştirilmesinde yapılandırmacı öğrenme kuramını esas alan etkinlikleri içeren öğretim modellerinden uygulamada faydalanıldığı görülmektedir. Ayrıca, araştırmalar öğrencilerin sahip olduğu alternatif fikir ve öğrenme problemlerinin, yaşadıkları ülke ve sahip oldukları kültürden genelde bağımsız olduğunu özelde ise bireylerin öğrenim gördüğü farklı ortamlarda değişiklik gösterebileceğini ortaya koymaktadır. Bundan dolayı gelişmiş çoğu ülkede yürütülen bu tür çalışmaların sonuçlarından faydalanılmakla birlikte gelişmekte olan ülkelerde de benzer araştırmaların yürütülmesi, amaçlanan öğrenmenin oluşturulmasına katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada, lise I. sınıf Fizik dersinde yer alan "basit elektrik devreleri" konusuna yönelik olarak tasarlanan ve uygulanan öğretim modelinin öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve sahip oldukları alternatif fikirlerinin değişimine olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla, alternatif fikirler ile öğretim modelleri üzerine literatürde yapılmış araştırmalardan yararlanılarak ülkemiz şartlarında uygulanabilecek bir öğretim modeli tasarlanmıştır. Bu öğretim modeli, sosyal yapılandırmacı temelli olup, fizik eğitimi alanında yapılmış çalışmalarda kullanılan değişik öğretim stratejilerini kullanmakta özellikle öğretilecek kavramların veriliş sırası ile özelliklerini de dikkate almaktadır. Araştırmada deneysel bir yaklaşımın uygulandığı özel durum çalışması kullanılmıştır. Bu süreçte, öncelikle öğrencilerin basit elektrik devreleri ile ilgili öğretim öncesi düşünce biçimlerinin belirlenmesi amacıyla literatürden yararlanılarak hazırlanan sekiz soruluk bir kavramsal anlama testi ön test olarak uygulanmıştır. Bu testten elde edilen öğrenci fikirlerini desteklemesi ve bu fikirlerin derinlemesine incelenmesi amacıyla deney grubundan dokuz öğrenci ile yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler yapılmıştır. Daha sonra iki lise 1 sınıfı deney ve kontrol grubu olarak seçilmiştir. Her iki grupta da toplam 23 öğrenci bulunmakta ve bu öğrenciler 14-16 yaş aralığında yer almaktadır. Hazırlanan öğretim modeli Balıkesir ilindeki bir lisede uygulanmıştır. Tasarlanan öğretimin gerçekleştirildiği sınıf deney grubu, öğretmenin kendisinin her yıl uygulamış olduğu öğretimin uygulandığı sınıf ise kontrol grubu olarak seçilmiştir, öğretimden sonra, ön testte yer alan sekiz soruya üç soru daha eklenerek toplam on bir soruluk kavramsal anlama testi son test olarak her iki gruba da uygulanmıştır. Son test, öğretimden beş buçuk ay sonra bilginin kalıcılığını test etmek amacıyla geciktirilmiş son test olarak da kullanılmıştır. Elde edilen veriler, nitel ve nicel olarak analiz edilmiştir. Ön test, son test ve geciktirilmiş son testte öğrencilerin yaptıkları açıklamaların puanlara dönüştürülmesi ile grup içi ve gruplar arası istatistiksel karşılaştırmalar yapılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin basit elektrik devreleri konusundaki kavramsal gelişimi, ilgili test sorulan esas alınarak bireysel olarak grafiklerle gösterilmiştir. ön test ve görüşmelerden elde edilen veriler, literatürde bu konuda yapılan birçok çalışmadan elde edilen bulgularla paralellik göstermektedir. Literatürde yer alan çalışmaların ortaya koyduğu öğrenci fikirleri bu çalışmada da belirlenmiştir. Bu araştırmada farklı olarak "anahtar kapatıldığında lambalar söner" fikri ortaya çıkarılmıştır. Son testten elde edilen veriler, deney grubunda gerçekleştirilen öğretimin öğrencileri bilimsel olarak doğru kabul edilen açıklamaları yapmaya yöneltmede etkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, "piller sabit akım kaynağıdır" alternatif fikri ile ilgili olarak sorulan iki soruda olumlu bir gelişim gözlenememiştir. Kontrol grubunda ise ön teste kıyasla doğru açıklama yüzdesinde belirgin bir artış görülmemiştir. Geciktirilmiş son testin bulguları, deney grubunda, her sorunun doğru açıklama yüzdelerinde son teste kıyasla kısmen düşme, kontrol grubunda hem ön hem de son teste göre doğru açıklama yüzdesinde belirgin bir yükselme olmadığını göstermektedir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda, ön testte aralarında anlamlı bir farklılık çıkmayan deney ve kontrol gruplarında, son ve geciktirilmiş son testte deney grubu lehine anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Öğretim sırasında alternatif fikirlerin dikkate alınması ve bu çalışmada geliştirilip uygulanan öğretim modelinin aynı konuda değişik sınıf ortamlarında yürütülmesi araştırmada yapılan önemli önerilerden iki tanesidir.

Küçüközer, Hüseyin, Yapılandırıcı Öğrenme Kuramına Dayalı Olarak Geliştirilen Öğretim Modelinin Lise I. Sınıf Öğrencilerinin Basit Elektrik Devrelerine İlişkin Kavramsal Anlamalarına Etkisi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2004, Doktora, pdf.