Türkiye'de Eğitimli Genç İşsizliğinin Çözümünde Bir Alternatif Olarak Staj: Özellikleri ve Sosyal Boyutu

MAKALE

Türkiye'de Eğitimli Genç İşsizliğinin Çözümünde Bir Alternatif Olarak Staj: Özellikleri ve Sosyal Boyutu

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
99
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
1-9
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Günümüzde bütün ülkelerde genç eğitimli işgücünün istihdamının sağlanması, ulusal istihdam politikaları içinde ayrı bir önceliğe sahip bulunmaktadır. Türkiye’de aynı öncelikle karşı karşıyadır. Ayrıca Türkiye’de nüfusun ve işgücünün yaş grupları itibariyle dağılımında genç nüfus oranının yüksekliği sorunun önemini daha da arttırmaktadır. Dışsal faktör olarak eğitim ve istihdam politikaları arasında eşgüdüm sağlanamaması mezuniyet sonrası işgücü piyasasında eğitimli genç işgücünün istihdam edilebilirliğini ve uyumunu sınırlandırarak yapısal işsizliğine neden olmaktadır. Nitekim genç eğitimli işgücünün istihdamında kişisel özelliklerin yanında, dışsal faktörler olarak eğitim ve mesleki eğitimin de önemli olduğu kabul edilmektedir (COUNCIL,2012:4). Günümüzde istihdam edilebilirliği ve uyum becerisi, kişinin işgücü piyasasına girmesinde ve tutunmasında ön koşuldur. İşveren tarafından talep edilen becerilerin kazanılması, kişiye istihdam edilme ve işgücü piyasasında sürekli olarak kalmayı sağlanmaktadır. Bu özelliği ile istihdam edilebilirlik iş arayan işgücünün beceri ve niteliklerinin mesleki eğitim, geliştirilmiş eğitim ve yeniden eğitim süreci ile iyileştirilmesi olarak tanımlanmaktadır (MEB, 2009:18). Ortak bir yaklaşımla istihdam edilebilirlik iş arayan kişinin istihdam edilmesini ve işgücü piyasasında tutunabilmesini sağlayan her türlü beceri ve rekabet gücünü kapsayan bir kavram olarak tanımlanmaktadır (UNESCO, 2012:8). Dar kapsamlı ele alındığında ise istihdam edilebilirlik üniversite mezunlarının işe başlamasında önemli bir faktör olarak tanımlanmaktadır (PEGGY, A., WALDOCK,J., ISAAC,S,H. ve LAWTON, R. 2011:19). İstihdam edilebilirlik, işgücüne istihdam güvencesi sağlamaktadır. İşgücü emeklilik yaşına kadar işgücü piyasasında kalabilmek için istihdam edilebilirliğini sağlamak zorundadır. Bu nedenle işgücü piyasasında kalabilmek için işgücünün mesleki açıdan kendini yenilemesinin önemi vurgulanmaktadır (EUROPEAN COMISSION, 2012:1). Yüksek eğitimli genç işgücü işsizliğini azaltmada önem taşıyan diğer bir kavram ise uyum becerisidir. Bu kavram işgücü piyasasındaki değişime, yeniliklere uyum süreci olarak tanımlanabilir.İstihdam edilebilirlik ve uyum becerisi eğitimli genç işgücünün topluma ve sosyal yaşama katılımında ve tatmin edici bir hayat yaşamasında da belirleyici olmaktadır. Yüksek eğitimli genç işgücünün istihdam edilebilirliği ve uyum yetenekleri ile yüksek eğitim kurumlarınca verilen mesleki eğitimin niteliği arasında ilişki bulunmaktadır. Bu bağlamda yüksek öğretim kurumlarının coğrafi ve kültürel sınırlardan bağımsız olarak öğrencilerinin istihdam edilebilirliğini ve uyum yeteneğini arttırmanın baskısı altında oldukları ifade edilmektedir (AHMED, 2009:296). Üretim ve bilişim teknolojisi hızla gelişmekte ve buna paralel olarak işgücü piyasasında işgücünde aranan nitelikler hızlı bir değişim göstermektedir. Değişim süreci, üniversitelerin işini zorlaştırmaktadır. Uzun dönemde üniversiteler eğitim programlarını işgücü piyasasının talepleri doğrultusunda düzenlemek zorundadırlar. Bu bağlamda üniversitelerin fonksiyonlarının ne olması gerektiğinin tekrar düşünülmesi gerektiği vurgulanmaktadır (AYUP, 2008:69). Bir önceki yıl olan 2012 yılında yüksek eğitimli genç işgücü arasındaki işsizlik oranı %10,4 ile Türkiye işsizlik oranı olan %9,8’den yüksektir. (2013 YILI PROGRAMI, 2012:201). Bugün yüksek öğretim mezunu olmak, istihdam edilmede kişiye bir garanti sağlamamaktadır. Bu koşullarda Türkiye’de eğitimli genç işgücü işsizliğinin çözümünde yeni çıkış yolları aranmak zorundadır. Özellikle üniversite mezunlarının istihdam edilebilirliğini arttırmada yeni sistemlerin oluşturulması gerektiği kabul edilmektedir (DPT,2007:48). Bu çalışma Türkiye’de aktif istihdam politikası tedbiri olarak staj uygulamasına ağırlık verilmesinin yüksek öğrenim mezunlarının işgücü piyasasında istihdam edilebilirliğini ve uyumlarını arttırarak eğitimli genç işgücünün yapısal işsizliğinin çözümüne katkıda bulunacağı tezine dayanmaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde yüksek tahsilli genç işgücü işsizliğinin istihdam politikası açısından önemi ele alınmıştır. İkinci bölümde Türkiye’de üniversite öğrencilerinin istihdam edilebilirliği ve işgücü piyasasına uyumunda aktif istihdam politikası tedbiri olarak staj uygulamasının boyutları ve yapısal özellikleri ele alınmıştır. Genel değerlendirmeye üçüncü bölümde yer verilmiştir.

Kuzgun, İnci Kayhan, Türkiye'de Eğitimli Genç İşsizliğinin Çözümünde Bir Alternatif Olarak Staj: Özellikleri ve Sosyal Boyutu, Toprak İşveren Sendikası Dergisi, İstanbul, 99, 2013, 1-9, pdf.