İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zorbalık Eğilimleri ile Algıladıkları Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

TEZ

İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zorbalık Eğilimleri ile Algıladıkları Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
249062
Sayfa Sayısı
237
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Araştırmanın amacı, ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin zorbalık eğilimleri ile anne-baba tutum algılamaları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla okullarda görülen zorbalığın türleri ve sıklığı ortaya çıkarılmış, zorbalığa karışmayan ve zorba öğrenciler, algılanan farklı ebeveyn tutumları açısından değerlendirilmiş ve anne-baba tutum algılama biçimleri ortaya çıkarılmıştır. Araştırma, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Kadıköy İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 5 farklı ilköğretim ikinci kademede resmi ve özel türdeki okullarda, yaş aralığı 11 ve 15 yaş arasında değişen toplam 467 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Bunların 231'i kız, 236'sı da erkektir. Araştırmada öğrencilerin, zorbalık eğilimlerini ölçmek için Zorba Davranış Eğilimi Ölçeği (Satan, 2006), çocukların anne baba tutumlarını algılamaları arasındaki farklılıkları değerlendirmek amacıyla Anne Baba Tutum Ölçeği (Yılmaz, 2000) ve araştırmanın bağımsız değişkenleri hakkında veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen anket kullanılmıştır. Zorba Davranış Eğilimi Ölçeği'nin, Satan (2006) tarafından geçerlik (r=.67) ve güvenirlik çalışmaları (Cronbach alpha=.95) yapılmıştır. Zorba Davranış Eğilimi Ölçeği'nin 4 alt boyutu bulunmaktadır. Bu alt boyutlar; Fiziksel Zorbalık, Sözel Zorbalık, Eğlence Amaçlı Zorbalık ve Duygu Zorbalığı'dır. Anne-Baba Tutum Ölçeği (Parenting Style Inventory, PSI) ise Lamborn ve arkadaşları (1991) tarafından kullanılmış, ülkemizde geçerlik ve güvenirlik çalışması Yılmaz (2000) tarafından yapılmıştır. Toplam 26 maddeden oluşan ölçek ana-baba tutumlarını kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve denetleme alt boyutlarında değerlendirmektedir. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 15.0 programı kullanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Bulguların analizinde frekans ve yüzde dağılımları kullanılmış, ayrıca gruplar arası farkı belirlemede Tek Yönlü Varyans Analizi, t Testi, Kruskal Wallis-H Testi; hangi gruplar arasında farklılık olduğunu belirlemede Post-hoc Tamhane's T2 Testi ve Mann Whitney-U Testi, grupların farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla Mann Whitney-U Analizi; gruplar arasındaki ilişkiyi belirlemede ise Pearson Çarpım Momentler Korelasyon Analizi uygulanmıştır. Araştırmanın bulguları değerlendirildiğinde, anne-baba tutum ölçeği alt boyutları ile zorba davranış eğilimi ölçeği alt boyutları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılan Pearson Çarpım Moment Korelasyon Analizi sonucunda anne-baba tutum ölçeği kabul/ilgi alt boyutu ile zorba davranış eğilimi ölçeği fiziksel zorbalık alt boyutu, sözel zorbalık alt boyutu, eğlence amaçlı zorbalık alt boyutu arasında negatif yönde; anne-baba tutum ölçeği psikolojik özerklik alt boyutu ile zorba davranış eğilimi ölçeği fiziksel zorbalık alt boyutu, sözel zorbalık alt boyutu, eğlence amaçlı zorbalık alt boyutu arasında negatif yönde; anne-baba tutum ölçeği denetleme alt boyutu ile zorba davranış eğilimi ölçeği fiziksel zorbalık alt boyutu, sözel zorbalık alt boyutu ve eğlence amaçlı zorbalık alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Genel olarak söylenebilir ki, anne-baba tutum ölçeği alt boyut puanları yükseldikçe zorba davranış eğilimi ölçeği alt boyut puanları istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde düşmüştür. Sonuçlar öğrencilerin zorbalık eğilimleri ile algılanan anne-baba tutumları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymaktadır.

Yurttaş, Ayşegül, İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Zorbalık Eğilimleri ile Algıladıkları Anne-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010, Yüksek Lisans, pdf.