Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki

MAKALE

Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
37
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
24-37
Kategori
Makale Özeti
Bu çalışmada, ergenlerin anne-baba algısı, duyuşsal iyi oluşları (emotional well-being) ve özerk benlik algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Öz-belirleme kuramı görüşleri doğrultusunda özerk benlik yönetimini (self-determination) bir aracı değişken (mediator) olarak değerlendirerek, ergenlerin anne-baba algısı ile iyi oluşları arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkisi incelemiştir. Ergenlerin anne-baba algıları ile özerk benlik algısı arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin duyuşsal iyi oluşlarıyla etkileşimini ortaya koymak araştırmanın temel amacıdır. Çalışma, Çanakkale’de iki farklı türdeki okulun (Anadolu Lisesi, Genel Lise) 9. 10. 11. ve 12. sınıflarında eğitim gören 525 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları Anne-Baba Algı Ölçeği (ABAÖ), Özerk Benlik Yönetimi Ölçeği (ÖBYÖ) ve Pozitif-Negatif Duygu Ölçeği’dir (PNDÖ). Çalışmada önerilen Yapısal Eşitlik Modeli LISREL 8.54 kullanılarak test edilmiştir. Analizler sonucunda özerk benlik yönetimi algısının, anne algısı ile olumsuz duygu arasında tam aracılık, olumlu duygu ile kısmi aracılık görevi gördüğü belirlenmiştir. Buna karşın, özerk benlik yönetimi algısı, baba algısı ile olumlu ve olumsuz duygu arasında kısmi aracılık görevi görmektedir. Çalışmanın sonuçları, çalışmaya katılan ergenlerin özerk benlik yönetimi algılarının, anne ve baba ile kurulan sağlıklı ilişkiler ve duyuşsal iyi oluşları ile ilişkili olduğu ve bu iki değişken arasındaki ilişkiye aracılık ettiğini ortaya koymaktadır.

Kocayörük, Ercan, Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, Ankara, 37, 2012, 24-37, .