İlk ve Orta Ergenlikte Akran Zorbalığı: Gerçekleştiği Yerler ve Baş Etme Yolları

MAKALE

İlk ve Orta Ergenlikte Akran Zorbalığı: Gerçekleştiği Yerler ve Baş Etme Yolları

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
29
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
68-82
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu araştırmanın amacı, ilk ve orta ergenlik dönemini temsil eden yaş grubunda ergenlerin akran zorbalığı deneyimlerini, akran zorbalığının gerçekleştiği yerleri ve baş etme yollarını incelemektir. Araştırma, ilköğretim ikinci kademe ve liseye devam eden yaşları 12 ile 18 arasında değişen 868 ergenle yürütülmüştür (Ort. = 14.73, S = 1.79). Ergenlere son altı ay içerisinde okul içinde ve okul dışında ne sıklıkla zorbalık tanımı içinde yer alan davranışlar uyguladıkları ve maruz kaldıkları ve zorbalıkla baş etmede ne tür yöntemler kullandıklarını belirlemeye yönelik sorular sorulmuştur. Ergenlerin % 31.9'unun akran zorbalığına herhangi bir şekilde dâhil olduğu, genel olarak akran zorbalığına maruz kalma açısından cinsiyete göre farklılık olmadığı, erkeklerin zorbalık davranışlarını kızlara göre daha fazla sergiledikleri görülmüştür. Zorbalık türlerine göre değerlendirildiğinde erkeklerin fiziksel zorbalığa, kızların ise ilişkisel zorbalığa ve kişisel eşyalara saldırıya daha fazla maruz kaldıkları bulunmuştur. Bununla birlikte erkeklerin korkutma/sindirme, fiziksel saldırı ve eşyaya saldırı yollarını kızlardan daha fazla kullandıkları bulunmuştur. Zorbalığa maruz kalma ortaokul yılları boyunca azalma eğilimi göstermekte, bu eğilim ortaokuldan liseye geçişte (9. sınıf) anlamlı hale gelmektedir, benzer şekilde ergenler ortaokul son sınıfta lisenin ilk yılma göre, lisenin ikinci yılında da önceki yıla göre (9. sınıf) daha fazla zorbalık türünden davranışlar uygulamaktadırlar. Akran zorbalığıyla mücadelede kızların başkalarından yardım isteme gibi sosyal destek arama davranışlarını, erkeklerin ise karşı koyarak mücadele etme gibi dışsallaştırma ve okuldan uzak durma gibi kaçınma davranışlarını daha fazla tercih ettikleri bulunmuştur. Zorba statüsünde yer alan ergenler karşı koyarak mücadele etmeyi ve okuldan uzak durmayı, kurban statüsündeki ergenler ise birine anlatmayı ve bu davranışları yapanlardan uzak durmayı daha çok tercih etmişlerdir. Ergenler zorbalık türünden davranışlarla hem okul içinde hem de okul dışında karşılaştıklarını belirtmişlerdir.

Burnukara, Pınar - Uçanok, Zehra, İlk ve Orta Ergenlikte Akran Zorbalığı: Gerçekleştiği Yerler ve Baş Etme Yolları , Türk Psikoloji Yazıları, Ankara, 29, 2012, 68-82, pdf.