Bireylerin suç ve sapkın davranışa (deviant behaviour) yönelmelerinin nedenlerihem biyolojik, hem sosyolojik hem de psikolojik kuramlarca açıklanmaya çalışılmıştır.Psikoloji alanındaki açıklamalar arasında kişilik özellikleri (personality traits) yaklaşımıuzun sayılabilecek bir geçmişe sahiptir. Bu geleneğe dayanan ve yakın zamanlardageliştirilerek yaygınlıkla kullanılan özellik yaklaşımlarından Costa ve McCrae'in BeşFaktör Kuramı insanların temel kişilik özellikleriyle (Duygusal istikrarsızlık,Dışa dönüklük, Açıklık, Uyumluluk ve Sorumluluk) karakterize edilebileceğini ve buözelliklerin bireylerin düşünce, duygu, davranışlarını önemli ölçüde etkilediğini ilerisürmektedir. Yaklaşım, mizaç temeline dayanan kişilik özelliklerinin biçimlenmesininbireyin gelişim süreçleriyle yakından ilişkili olduğunu; özelliklerin açılımında çocuklukdöneminin belirleyici bir önem taşıdığını vurgulamaktadır. Yaklaşım, gelişimselyönleriyle suç ve sapkın davranış alanındaki çalışmalar için sınanabilir hipotezlerkurabilme olanağı sunmaktadır.Sosyolojik alan içindeki yaklaşımlar arasında psikolojik açıklama düzeyineyakınlığı en yüksek kuramlardan biri ise, `özdenetim' (self-control) kavramını suçayönelmede belirleyici faktör olarak öneren Genel Suç Kuramı'dır. Gottfredson veHirschi tarafından geliştirilen bu kuram, yine gelişimsel temaları öne çıkartmakta;çocukluk dönemi içindeki aile yaşantılarının öz denetim yetisi üzerindeki belirleyicietkisini vurgulamaktadır.Bu araştırma, kişilik özellikleri ve öz denetimin ergenlerin sapkın davranışlarayönelmelerindeki etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Anket uygulamasıyoluyla, Bursa ilinde farklı orta öğretim düzeyindeki okullarda öğrenim gören 13-17yaş arası 591 öğrenciden (268 kız ve 323 erkek) öz denetim düzeyleri, sahip olduklarıkişilik özellikleri ve bildirdikleri sapkın davranış sıklıkları konusunda veri toplanmıştır.Verilerin korelasyon ve regresyon teknikleri kullanılarak yapılan analizlerinin sonuçları,katılımcıların öz denetim düzeylerinin incelenen beş kişilik özelliğinden Açıklıkdışındaki dördü tarafından yordanabildiğini göstermiştir: öz denetim düzeyleri duygusalistikrarsızlık ve dışa dönüklükle pozitif ilişkiler sergilerken, uyumluluk ve sorumluluközellikleriyle negatif bağlantılar içindedir. Bulgular, kişilik özelliklerinin sapkındavranış sıklığı ortalamalarını yordamasında bazı cinsiyet farklılıkları bulunduğunaişaret etmektedir: Uyumluluk özelliği hem kızlar, hem de erkekler için etkin bir yordayıcı iken, kızların suç davranışlarına yönelmelerinde Duygusal istikrarsızlıkfaktörü de öne çıkmaktadır. Ancak, beklentilerin aksine, duygusal istikrarsızlık kızöğrencilerin sapkın davranışlara yönelmesi olasılığını azaltıcı bir etkiye sahiptir. Farklısapkın davranış tiplerinde yine farklı kişilik özelliklerinin etkin olduğu ve buözelliklerin yordayıcılıklarının cinsiyete göre ciddi farklılıklar sergilediği gözlenmiştir.Öte yandan, öz denetim düzeyinin tüm tiplerde her iki cinsiyet grubu için de en tutarlı yordayıcı olduğu belirlenmiştir.