Okuma Stratejilerinin Hafif Derecedeki Zihinsel Yetersizliği Olan Bir Öğrencinin Akıcı Okumasına ve Anlama Düzeyine Etkisi

MAKALE

Okuma Stratejilerinin Hafif Derecedeki Zihinsel Yetersizliği Olan Bir Öğrencinin Akıcı Okumasına ve Anlama Düzeyine Etkisi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
3
Yıl
Sayfa Aralığı
821-846
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Okuma, bireyin okul döneminde edindiği en önemli alıcı dil becerilerinden biridir ve eğitimin tüm basamakları için kritik öneme sahiptir. Okuma becerisi, yazılı sembollerin şifrelerinin çözümü ve şifresi çözülen bu sembolleri anlamlandırma olmak üzere iki boyuttan oluşmaktadır. Okuma ile ilgili yapılan araştırmaların sonuçları şifrenin hızlı çözülmesi ile (akıcı okuma) anlama arasında yakın bir ilişki olduğunda birleşmektedir. Normal gelişim gösteren bireylerde olduğugibi zihinsel yetersizliği olan bireyler için de okuma en temel akademik becerilerden birisidir. Okuma, gerek temel eğitimde gerekse daha sonraki öğrenim hayatında öğrenciye gerekli olacak, sadece Türkçe derslerinde değil, Matematik, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Fen ve Teknoloji dersleri gibi diğer derslerde de öğrencinin başarısına yön verecek belirleyici bir beceridir. Bu çalışmada, hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bir özel eğitim beşinci sınıf öğrencisine uygulanan okuma stratejilerinin, öğrencinin akıcı okumasına ve anlama düzeyine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın geçerliği eylem araştırmasının geçerliğini arttırmak için kullanılan ölçütler kullanılarak, güvenirliği ise Miles ve Huberman’ın dış güvenirlik ve iç güvenirlikle ilgili ölçütleri kullanılarak sağlanmıştır. Verilerin toplanması aşamasında Haris ve Sipay (1990), Ekwall ve Shanker (1988) ve May (1986)tarafından geliştirilen ve Akyol (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan Yanlış Analiz Envanteri’ndenyararlanılmıştır. Tüm uygulamalar kamera ile kayıt altına alınmış ve bu kayıtlar analize tabi tutulmuştur. Uygulama sürecinde yankılayıcı ve eşli okuma stratejileri kullanılmıştır. Uygulamaya başlamadan önce yapılan düzey belirleme çalışmasında, öğrencinin okuma sırasında yaptığı hatalar ve anlama sorularındanalınan cevaplar “Yanlış Analizi Envanteri” kullanılarakdeğerlendirildiğinde hata sayının fazla olduğu, kelime tanıma yüzdesi, anlama düzeyi ve sesli okuma beceri yüzdesinin endişe düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Uygulama sırasında uygulanan okuma stratejilerinin hafif derecedeki zihinsel yetersizliği olan öğrencinin akıcı okumasına ve anlama düzeyine etkisine bakıldığında, okuma sırasında yaptığı hatalar ve anlama sorularından alınan cevaplar“Yanlış Analiz Envanteri” kullanılarak değerlendirildiğinde öğrencinin okuma sırasında yaptığı hataların azaldığı, anlama düzeyinin de arttığı bulunmuştur. Uygulamalar sonrasında strateji destekli okuma etkinliklerinin öğrencinin akıcı okumasına ve anlama düzeyine etkisi değerlendirildiğinde, öğrencinin okuma sırasında yaptığı hataların azaldığı, anlama düzeyinin de arttığı endişe düzeyinden öğretim düzeyine çıktığı bulunmuş fakat sesli okuma beceri yüzdesi endişe düzeyinde kalmıştır.

İşcan, Galibiye Çetrez - Coşkun, İbrahim, Okuma Stratejilerinin Hafif Derecedeki Zihinsel Yetersizliği Olan Bir Öğrencinin Akıcı Okumasına ve Anlama Düzeyine Etkisi, Turkish Studies, 3, 2016, 821-846, pdf.