Önleme Stratejileri Perspektifinden Madde Kullanımı ve Okul Temelli Örnek Bir Uygulama: Yaşam Becerileri Eğitim Programı

TEZ

Önleme Stratejileri Perspektifinden Madde Kullanımı ve Okul Temelli Örnek Bir Uygulama: Yaşam Becerileri Eğitim Programı

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
445397
Sayfa Sayısı
249
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Tüm dünyada olduğu gibi madde kullanım probleminin ülkemiz açısından da son yıllarda medyada yer alması ve yapılan araştırmalarla ciddi bir problem olarak nitelendirilmekte olduğu ifade edilmektedir. Bu kapsamda madde kullanım problemi ülkeler arasında bir gençlik problemi olarak algılanmakta ve sosyal bir bakış açısıyla çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu çerçevede ergenlik dönemi madde kullanımı için risk taşıyan bir dönemdir. Bu dönemde içinde bulunulan ortam, çevresel etkenler, aile ve arkadaş özelliklerinin madde kullanımını belirleyebilecek etkenler olabileceği ileri sürülmektedir. Bu nedenle madde kullanım riskine etki eden faktörlerin ortaya konması madde kullanımının önlenmesine yönelik çalışmaların temelini oluşturur. Bu çalışma ile dünyada ve ülke genelinde yapılan çalışmalar derlenmiş, madde kullanım riskini açıklamadaki ortaya konan teoriler uluslar arası boyuttaki çalışmalarıyla belirtilmiş ve madde kullanım problemi önleme kavramı çerçevesinde incelenerek veriler ışığında tartışılmıştır. Bu tartışma sonucunda da birincil ya da evrensel bir önleme modeli ortaya konulmaya çalışılmıştır. Madde kullanımının beraberinde getirdiği bireysel, toplumsal ve psikolojik sorunları azaltmak ya da ortaya çıkmasını önlemek için madde kullanımına başlamada risk teşkil eden faktörlerin bilinmesi, risk grubunun tespit edilmesi önemlidir. Koruyucu faktörleri destekleyen önleme çalışmalarının yapılması ise bu amaca hizmet edecek en önemli çalışmalardır. Madde kullanımını önlemek, kullanım söz konusu ise madde kullanımını azaltmak ve/veya bağımlılığa geçişi engellemek ve beraberinde getirdiği zararları minimum düzeye indirmek amaçlanmaktadır. Okul temelli madde kullanımını önleme programları madde kullanımını önlemede en etkili çalışmalar olarak değerlendirilmektedir. Ancak yapılacak olan çalışmaların amaçlarına ne kadar ulaştığının belirlenmesi, etkililik düzeylerinin değerlendirilmesi en az uygulamalar kadar önem arz etmektedir. Bu araştırmada, Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı'nın İstanbul ilinde ortaöğretim kurumlarında uygulanan okul temelli madde kullanımını önleme programlarının bilgi ve beceri düzeylerine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, ele alınan programların öğrencilerin madde ve madde bağımlılığı hakkındaki bilgi düzeylerinin arttığı; öğrencilerin yanlış inanışlarının azaldığı ve yaşam becerilerinde artış olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin madde kullanım sıklığı ve madde kullanım eğilimlerinde de azalma olduğu gözlenmiştir. Bulgular doğrultusunda, Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı madde kullanımını önlemede değişkenlerin neredeyse tamamının oldukça etkili olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucu saptanan ve kanaat getirilen, okul temelli önleme programlarının etkililiğini arttıracak özelliklerin geliştirilecek diğer önleme programları için dikkate alınması, araştırmamızda ele aldığımız programların da yine bu bilgiler çerçevesinde geliştirilmesinin madde kullanımını önlemede istenen en etkili düzeye ulaşmada gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Önleme programı geliştirmede büyük öneme sahip olan bu araştırmada elde edilen veriler değerlendirilerek Bağımlılığa Karşı Yaşam Becerileri Eğitim Programı geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Uygulama değerlendirmeleri ışığında düzenli uygulamaları başlatılmış ve yaygınlaştırılmaktadır.

Evcin, Uğur, Önleme Stratejileri Perspektifinden Madde Kullanımı ve Okul Temelli Örnek Bir Uygulama: Yaşam Becerileri Eğitim Programı, İstanbul Üniversitesi, Adli Tıp Enstitüsü, 2016, Doktora, pdf.