Başarılı ve Başarısız Öğrencilerin İç ve Dış Gruplarına Yönelik Kalıpyargılarının Yetkinlik ve Sevecenlik Boyutları Açısından İncelenmesi

MAKALE

Başarılı ve Başarısız Öğrencilerin İç ve Dış Gruplarına Yönelik Kalıpyargılarının Yetkinlik ve Sevecenlik Boyutları Açısından İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
61
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
27-40
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu araştırmada, başarılı ve başarısız öğrencilere yönelik kalıp yargı içeriğinin Fiske ve arkadaşlarının (1999; 2002) önerdikleri yetkinlik ve sevecenlik kavramsallaştırmaları bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, araştırmacılar tarafından önerilen sosyal bağlamsal değişkenler (statü ve yarışmacılık) ile kalıp yargı içeriği arasındaki ilişkiler de incelenmiştir. Araştırma, Ankara - Sincan ilçesindeki iki farklı okula devam eden katılımcıyla yürütülmüştür. Şehitler ilköğretim okulunda, başarılı/başarısız öğrenciler farklı sınıflarda eğitim gördükleri için katılımcıların bu ayrımcılığı meşru algılamamaları beklenmiştir. Taylan Araslı’da ise öğrenciler karma sınıflarda eğitim görmektedirler. Okul farkının ve değerlendirilen grubun öğrencilerin değerlendirmeleri üzerindeki etkisi incelendiğinde Şehitler’deki katılımcıların başarılı - başarısız grup ayrımını meşru bulmadıkları, ancak başarılı öğrencileri yetkinlik boyutunda daha olumlu değerlendirirken nesnel bir ölçütü olmayan sevecenlik boyutunda grupları farklılaştırmadıkları bulunmuştur. Taylan Araslı’daki katılımcılar ise söz konusu grup ayrımını meşru bulmuş ve başarılı öğrencileri daha yetkin, başarısız öğrencileri ise daha sevecen olarak değerlendirmişlerdir. Başarı grubu farkı katılımcıların toplam değerlendirme puanları üzerinde etkili olmuştur. Gruplar arası ayrımı meşru görmeyen başarısız öğrenciler başarılı ve başarısız grupları farklılaştırmazken bu ayrımı meşru olarak değerlendiren orta düzeyde başarılı ve başarılı katılımcılar, başarılı öğrencileri daha olumlu değerlendirmişlerdir. Kalıp yargı içeriği ile sosyal bağlamsal değişkenler arasındaki ilişkiler incelendiğinde ise statü ile yetkinlik arasında bir ilişki olduğu, buna karşın yarışmacılık ile sevecenlik arasında bir ilişki olmadığı bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili literatür bağlamında yorumlanmış ve tartışılmıştır.

Aktan, Timuçin - Güvenç, Gülden, Başarılı ve Başarısız Öğrencilerin İç ve Dış Gruplarına Yönelik Kalıpyargılarının Yetkinlik ve Sevecenlik Boyutları Açısından İncelenmesi, Türk Psikoloji Dergisi, Ankara, 61, 2008, 27-40, pdf.