Manisa İli Kent Merkezindeki İlköğretim Öğrencileri Arasında Sigara Kullanımının Yaygınlığı ve İlişkili Etmenlerin Belirlenmesi
Yazar/Hazırlayan
|
|
Makale Türü
|
Kitap Bölümü
|
Kitap Adı
|
II. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi Program ve Özet Kitabı
|
Yazar/Editör
|
|
Yıl
|
|
Yer
|
|
Sayfa Aralığı
|
98-101
|
Tam Metin (PDF)
|
|
Kategori
|
|
Makale Özeti
|
Öğrenciler arasında sigara kullanım yaygınlığını belirlemeye yönelik araştırmalar genellikle lise öğrencileri yürütülmüş ve sigara bu yaş grubunda sigara kullanma yaygınlığı % 15,7 63,9 olarak bulunmuştur. Son yıllarda sigara kullanma yaşının düştüğüne ilişkin görüşler bu alandaki araştırmalar da ilköğretim öğrencilerinin de örneklem olarak alınması gerekliliğini doğurmuştur. Ögel ve ark. yürüttükleri çok merkezli bir araştırmada ilköğretim öğrencileri arasında yaşam boyu en az bir kez sigara kullanım öyküsü tüm merkezlerde genel olarak % 16,1 olarak belirlemişlerdir. Mersin, Diyarbakır, Eskişehir, ve Denizli’de yapılan araştırmalarda ortaöğretim öğrencileri arasında sigara içme oranı sırası ile %10.1, %14.8, %16.8 ve % 30 olarak bildirilmiş, erkek olma, alkol ve madde denemiş olma, yaşının büyük olması, babanın sigara içiyor olması, babanın sekiz yıldan daha düşük eğitim almış olması, okulda küçük
düşürülme davranışına maruz kalması, Beck Depresyon Ölçeği’nde yüksek puan almış olma, anababa arasında sorun öyküsü olması, sınıfta kalma öyküsü olması, evde cezalandırılma öyküsü olması, yakın arkadaşları arasında sigara içenlerin bulunması sigara içme oranını arttıran olası risk etmenleri olarak belirlenmiştir (5,6,7,8).
İlköğretim öğrencileri arasında sigaraya başlama yaşı ise 12.6 olarak bulunmuştur (6,9). Ülkemizde yapılan bu araştırmalarda belirlenen sigara kullanım oranları ve ilk deneme yaşının düşük sayılabilecek yaş gruplarında olması sorunun önemsenmesi ve önlem alınması gereken bir sorun olduğu gerçeğini yansıtmaktadır. Bu noktadan yola çıkılarak tasarlanan bu araştırmada sigara kullanım yaygınlığının ve ilişkili risk etmenlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırma evreni Manisa ili kent merkezinde bulunan ilköğretim okullarında okuyan tüm öğrenicilerdir. Araştırma ilköğretim okulları 2. kısımda okuyan 6,7 ve 8 sınıf öğrencilerini temsil ettiği düşünülen
7. sınıf öğrencileri üzerinde yürütülmüştür.. Yerleşim yeri farklılıkları göz önüne alınarak uygulanan tabakalandırma işlemi sonucu kentsel yerleşimli 16 ilköğretim okulunda bulunan 26 şubede okuyan 819, gecekondu kesiminde bulunan 12 ilköğretim okulunda okuyan 359 olmak üzere toplam 1178 öğrenciye anket uygulanması planlanmıştır. 304 öğrenci anket uygulaması sırasında okulda bulunmadığı için, 34’ü bir okul yöneticisi
anket uygulanmasını reddettiği için anket uygulanamamıştır. 43 öğrencinin anketi de yeterli ve düzgün şekilde doldurulmadığı için değerlendirilme dışı bırakılmıştır. Anket uygulaması yapılan 797 öğrenci çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Anket formları ve optik okuyucu yanıt kartları örnekleme giren şube ve şubede okuyan öğrencilerin
sayısına göre rehber öğretmenlere dağıtılmış, uygulama ardından bu araştırma ekibinde olan rehberlik araştırma merkezi yöneticileri tarafından teslim alınmıştır. Uygulama sırasında anketin amacı öğrencilere ankete dahil olan bir yönerge ile belirtilmiş, öğrenci beyanlarının güvenilirliği açısından uygulama sırasında okul idarecileri ve sınıf öğretmenlerinden herhangi bir kişinin sınıfta bulunmaması sağlanmıştır. Araştırmada uygulanan anket Ögel ve ark. tarafından benzer bir çalışmada uygulanmak üzere hazırlanmış anketin büyük oranda temel alındığı bir anket olup demografik bilgiler, sigara, alkol ve madde kullanımına ilişkin bilgiler, söz konusu maddelerin kullanımında
risk etmeni oluşturabilecek okul, aile ve bireysel bilgilerin sorgulandığı maddeleri içermektedir. Veriler SPSS 10.0 veri tabanı programında analiz edilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler, tek değişkenli risk analizi ve çok değişkenli risk analizi olarak da lojistik regresyon analizi uygulanmıştır.
|
Demet, Mehmet Murat - Dündar, Pınar Erbay - Mızrak, Selin - Kaya, Ender - Özyurt, Beyhan Cengiz - Gökmen, Oğuz - Demir, Teoman, Manisa İli Kent Merkezindeki İlköğretim Öğrencileri Arasında Sigara Kullanımının Yaygınlığı ve İlişkili Etmenlerin Belirlenmesi, Bodrum, , II. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi Program ve Özet Kitabı, 2005, 98-101, pdf.