Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) Ölçeği'nin Ergen Yaş Grubunda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

TEZ

Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) Ölçeği'nin Ergen Yaş Grubunda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
375173
Sayfa Sayısı
116
Tez Türü
Tıpta Uzmanlık
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Amaç: Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ), Zigmond ve Snaith (1983) tarafından psikiyatri dışındaki hastane kliniklerindeki hastalarda anksiyete bozuklukları ve depresyon olgularını saptamak için geliştirilmiştir. Kısa ve puanlaması kolay olan HADÖ, yetişkinlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada depresyon ve anksiyete belirtilerinin taranmasında kullanılabilen bir gereç olan HADÖ Türkçe formunun ergenlerde geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma, HADÖ Türkçe formunun 12-17 yaş grubunda geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesine yönelik metodolojik bir araştırmadır. Çalışma grubu, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF) Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı Polikliniğine başvuran 92 ayaktan hasta ve DEÜTF Hastanesi'nin çeşitli servislerinde yatarak tedavi görmekte olan 45 hasta ile yaz spor okullarından ulaşılan 106 öğrenci olmak üzere toplam 243 ergenden oluşmaktadır. Hasta grubunu oluşturan ergenler ve ebeveyn(ler)ine Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu (ÇDŞG-ŞY) uygulanmıştır. ÇDŞG-ŞY klinik görüşmesi yapılmış olan hastalara, araştırmacılar tarafından hazırlanan Bireysel Değerlendirme Formu, HADÖ, Çocuklarda Anksiyete Bozukluklarını Tarama Ölçeği (ÇATÖ) ve Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ) uygulanmıştır. Öğrencilere ise Bireysel Değerlendirme Formu, HADÖ uygulanmış ve iki hafta sonra, aynı gruptan ulaşılan 106 ergene HADÖ tekrar uygulanmıştır. Bulgular: HADÖ'nün geçerlik ve güvenirlik değerlendirmesindeki tüm analizler, test-retest güvenirliği dışında, hasta grubunun HADÖ verileri kullanılarak yapılmıştır. Çalışma gurubunun %53.1'inin kız, %46.9'unun erkek olduğu ve olguların ortalama yaşlarının 14.8±1.5 olduğu saptanmıştır. HADÖ'nün ergenlerde güvenirlik değerlendirilmesi, ölçeği oluşturan maddeler arasındaki ilişkinin (iç tutarlılık) ve test tekrar test güvenirliğinin incelenmesi ile yapılmıştır. HADÖ formunun iç tutarlılığı Cronbach α, yarıya bölme katsayısı, madde toplam korelasyon değeri ve madde yok sayıldığında Cronbach α değeri hesaplanarak belirlenmiştir. Cronbach α değeri HADÖ Anksiyete alt ölçeği için 0.818 ve HADÖ Depresyon alt ölçeği için 0.793; Gutman Split-Half yarıya bölme katsayısı HADÖ Anksiyete alt ölçeği için 0.793, HADÖ Depresyon alt ölçeği için 0.763 olarak saptanmıştır. Test-tekrar test güvenirliği için hesaplanan Pearson korelasyon katsayısı HADÖ Anksiyete alt ölçeği için 0.816 ve HADÖ Depresyon alt ölçeği için 0.682 olarak bulunmuştur. HADÖ'nün ergenlerde geçerlik değerlendirmesi, faktör analizi, maddelerin birbirleriyle korelasyonu, ÇDÖ ve ÇATÖ ile korelasyonları, özgüllük ve duyarlık ölçümleri ile yapılmıştır. Kesme puanının belirlenmesi için ROC analizi yapılmıştır. Yapı geçerliği için yapılan faktör analizinde, toplam varyansların %57'sini açıklayan üç bileşenli bir yapı elde edilmiştir. Ölçüt geçerliğini değerlendirmek amacıyla aynı görüşmede uygulanan HADÖ Anksiyete alt ölçeği ile ÇATÖ arasındaki Pearson korelasyon katsayısı 0.681 ve HADÖ Depresyon alt ölçeği ile ÇDÖ arasındaki Pearson korelasyon katsayısı 0.778 bulunmuştur. Ayırt edici geçerlik açısından ÇDŞG-ŞY değerlendirmesi sonucunda Anksiyete bozukluğu tanısı olanlar (n=46) veya Depresif bozukluk tanısı olanlar (n=37) ile aktif psikopatolojisi olmayanlar (n=49) karşılaştırıldığında, alt ölçek toplam puanları arasında anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. HADÖ kesme puanının değerlendirilmesi amacıyla yapılan ROC eğrisinde HADÖ Anksiyete alt ölçeği için eğri altında kalan alan 0.870, HADÖ Depresyon alt ölçeği için 0.813 olarak bulunmuştur. ROC analizinden elde edilen duyarlık ve özgüllük değerleri arasından HADÖ Anksiyete alt ölçeği kesme noktasına en uygun duyarlık (0.804) ve özgüllük (0.816) değerleri 7.5 puan için ve HADÖ Depresyon alt ölçeği kesme noktasına en uygun duyarlık (0.757) ve özgüllük (0.755) değerleri 5.5 puan için belirlenmiştir Sonuç: Bu çalışmada HADÖ'nün geçerlik ve güvenirlik özellikleri değerlendirilmiş ve HADÖ Türkçe formunun ergenlerde iyi düzeyde geçerli ve güvenilir bir gereç olduğunu destekleyen bulgulara ulaşılmıştır.

Erkan, Mustafa Can, Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) Ölçeği'nin Ergen Yaş Grubunda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2014, Tıpta Uzmanlık, pdf.