Türkiye'de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu

KİTAP

Türkiye'de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu

Yazar/Hazırlayan
Yıl
Yer
Yayınevi
Sayfa Sayısı
58
Tam Metin (PDF)
Kategori
Kapak Arka Yazısı
Elinizdeki rapor, Belgeleme ve Raporlama Yoluyla Türkiye‟de Ayrımcılıkla Mücadele Projesi kapsamında, dört farklı ayrımcılık (ırk veya etnik köken, din veya inanç, engellilik, cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği) temelinde hazırlanan izleme raporlarından birisidir. Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde ayrımcılığı konu alan bu rapor, 2010 yılının ilk altı ayında cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde gerçekleşen ayrımcı uygulamaları, ayrımcılığı yasaklayan veya ayrımcılık içeren mevzuatı, hükümetin bu konuyla ilgili eylem ve politikalarını ve bu tarihler arasında devam eden veya sonuçlanan idari ve yasal süreçleri içermektedir. Raporun amacı, cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde gerçekleşen ayrımcılık vakalarını izlemek ve izleme sonuçlarını hazırlanan raporla belgelemek, bu sayede izleme ve belgelemeye dair iyi bir örnek oluşturmaktır. Bu çalışmanın, izleme raporlarının sistematik ve devamlı hale gelmesini ve benzer raporların başka kişi ve gruplarca veya farklı ayrımcılık temellerinde hazırlanmasını sağlaması, ayrıca bu alanda çalışanları cesaretlendirmesi ve destek olması ümit edilmektedir. Bu ve benzer raporlar sayesinde Türkiye‟de gerçekleşen ayrımcılık vakalarının tekil vakalar olmadığının fark edilmesi beklenmektedir. Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği temelinde ayrımcılığa dair hazırlanan bu izleme raporu ilgili bakanlıklara, milletvekillerine, ilgili TBMM komisyonlarına, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı‟na, il ve ilçe insan hakları kurullarına, belediyelere, STK'lara, sendikalara, bu alanda çalışan veya çalışmaya gönüllü olan avukatlara ve hukukçulara, uluslararası izleme örgütlerine, bu alanda çalışan aktivistlere, konu üzerine araştırma yapan akademisyenlere, üniversite öğrencilerine, konuya ilgi duyan medya mensuplarına kısacası ayrımcılık konusuyla ilgilenen herkese yönelik hazırlanmıştır. Rapor, Türkiye‟de yaşayan lezbiyen, gey, biseksüel, travesti ve transseksüellerin (LGBTT) yaşadıkları ayrımcı muamelelere ilişkindir ve 1 Ocak – 30 Haziran 2010 tarihleri arasında gerçekleşen ayrımcılık vakalarını kapsamaktadır. Ankara, Eskişehir, İstanbul ve İzmir‟de anket çalışması yapılmış ve bu illerdeki bireylerin yaşadığı ayrımcılık analiz edilmeye çalışılmıştır. İzleme raporlarının 12 ayı içine alacak şekilde, yılda bir hazırlanması daha alışıldık bir yöntemdir. Yıllık raporlar, verilerin yıl ve ay temelinde karşılaştırılabilmesini ve eğilimlerin yıllara göre değişimini görebilmeyi sağlarlar. Ancak bu rapor bir proje kapsamında hazırlandığından ve bu projenin zaman sınırlarına tabi olduğundan yılın ilk altı ayına ilişkin hazırlanması gerekmiştir. Bu durum, ayrımcılığın dönemsel olarak yoğunlaştığı ya da azaldığı eğitim veya istihdam gibi bazı alanlarda izlemeyi sınırlamış veya zorlaştırmıştır. Aynı nedenle, araştırmacılar tarafından kamu kurumlarına yapılan bilgi edinme taleplerinde itiraz prosedürü işletilememiştir. Zaman kısıtının ortaya çıkardığı diğer problemler ise kişi ve kurumlarla yeni ilişkiler kurulmasının zorlaşması ve daha fazla kişi ile görüşülememesi olmuştur. 12 Proje kapsamında dört farklı ayrımcılık temelinde hazırlanan izleme raporlarında yer alacak alanlar Avrupa Birliği Konseyi‟nin Irk Eşitliği Direktifi ile İstihdamda Eşitlik Direktifi dikkate alınarak belirlenmiştir. Raporlarda istihdam, eğitim, sağlık hizmetleri, barınma, mal ve hizmetlere erişim alanlarında gerçekleşmekle ve araştırmacılar tarafından tespit edilmiş olan ayrımcılık vakalarına yer verilmiştir. Yukarıda belirtilen ayrımcılığın gerçekleştiği alanlar dışında izleme raporunun dayandığı ayrımcılık temeliyle ilgili olarak askerlik konusu ön plana çıkmıştır. Önemi göz önüne alınarak askerlikle ilgili duruma da bu raporda değinilmiştir. Elinizdeki raporda, izleme raporları için belirlenen alanlardan eğitim ve sağlık alanlarında gerçekleşmekte olan ayrımcılık vakası yer almamaktadır. Ancak bu durum bu alanlarda LGBTT bireylere yönelik herhangi bir ayrımcılık gerçekleşmediği anlamına gelmemektedir. Araştırmacılar izleme ve raporlama çalışması süresince taradıkları bilgi kaynaklarında bu alanlarda yaşanmış ayrımcı vakalara ilişkin herhangi bir veriye rastlamamıştır. Ayrımcılık vakalarının tespiti, izlenmesi ve belgelenmesi oldukça zorlu bir süreçtir. Ayrımcılığa uğrayan kişilerin yaşadıkları olayı kimi zaman ayrımcılık olarak tanımlamaması, yaşadıklarını paylaşmak istememeleri, kendilerine destek olabilecek kişi veya kurumlara güvenmemeleri, nereye başvurabilecekleri konusunda bilgi sahibi olmamaları veya vakalara ilişkin bilgiye genellikle olay medyaya veya yargıya taşındığında ulaşılabiliyor olması gibi nedenler izlemeyi zorlaştırmış veya sınırlandırmıştır.

Güner, Umut - Kalkan, Pelin - Öz, Yasemin - Özsoy, Elif Ceylan - Söyle, Fırat, Türkiye'de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2011, pdf.