Bir Grup Süreci Olarak Akran Zorbalığı: Katılımcı Rolü Gruplarında Tepkisel-Amaçlı Saldırganlık ve Toplumsal Konum

TEZ

Bir Grup Süreci Olarak Akran Zorbalığı: Katılımcı Rolü Gruplarında Tepkisel-Amaçlı Saldırganlık ve Toplumsal Konum

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
250235
Sayfa Sayısı
129
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, temel olarak Salmivalli, Lagerspetz, Björkqvist, Österman ve Kaukiainen'in (1996) Katılımcı Rolü Yaklaşımı'ndan yola çıkılarak zorbalık bir grup süreci olarak ele alınmıştır. Bu çalışmada, bu yaklaşım temelinde, zorbalığa farklı rollerle katılan çocukların oranlarının belirlenmesi ve bu oranların cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Sonuçlar, çocukların %11.5'i zorba, %10.9'u yardımcı-destekleyici, %21.1'i savunucu, %20.9'u izleyici ve %9.7'si kurban olmak üzere toplam %74.0'ünün söz konusu katılımcı rollerinden birine girdiğini göstermiştir. Cinsiyete göre karşılaştırma sonuçları, erkeklerin daha fazla zorba, yardımcı-destekleyici ve kurban, kızlarsa savunucu ve izleyici rollerinden birine girdiklerini göstermiştir. Ayrıca, çocukların zorba, yardımcı-destekleyici, savunucu ve izleyici ölçeklerinden elde edilen kendi bildirimi puanları ile aynı ölçeklerden elde edilen akran bildirimi puanları arasında anlamlı ve olumlu ilişkiler olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, çocukların zorba ve yardımcı-destekleyici olarak davranma eğilimlerini gerçekte olduğundan daha düşük, savunucu ve izleyici olarak davranma eğilimlerinse daha yüksek değerlendirdikleri görülmüştür. Bu çalışmada, ek olarak, katılımcı rolü gruplarındaki çocukların tepkisel-amaçlı saldırganlık ve toplumsal konum açısından farklılaşıp farklılaşmadıkları incelenmiştir. Tepkisel ve amaçlı saldırganlıkla ilgili karşılaştırma sonuçları, zorba çocukların amaçlı saldırganlık puanlarının savunucu ve izleyici çocuklarınkinden, yardımcı-destekleyici çocuklarınsa tepkisel saldırganlık puanlarının izleyici çocuklarınkinden anlamlı olarak daha yüksek olduğunu göstermiştir. Toplumsal konumla ilgili sonuçlarsa, zorba çocukların en fazla reddedilmişlik ve ortalamalılık; yardımcı- destekleyici çocukların ortalamalılık; savunucu ve izleyici çocukların popülerlik ve ortalamalılık; kurban çocuklarınsa reddedilmişlik konumuna girdiklerini göstermiştir. Ayrıca, katılımcı rolü grupları genel olarak akran kabulü ve akran reddi açısından da karşılaştırılmış, sonuçlar zorba, yardımcı-destekleyici ve kurban çocukların akranları tarafından savunucu ve izleyici çocuklardan daha fazla reddedildiklerini ortaya koymuştur.

Ergül, Aysun, Bir Grup Süreci Olarak Akran Zorbalığı: Katılımcı Rolü Gruplarında Tepkisel-Amaçlı Saldırganlık ve Toplumsal Konum , Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009, Yüksek Lisans, pdf.