Adolesan ve Çevre

MAKALE

Adolesan ve Çevre

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
1
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
14-21
Kategori
Makale Özeti
Dünya sağlık örgütü 10-19 yaş arasını "adolesan", 15-24 yaş arasını ise "genç" olarak tanımlamaktadır. Bu dönem çocukluğun bağımlılığından, erişkin bağımsızlığına geçiş dönemidir. Adolesanlar hızlı fiziksel büyüme ve ruhsal gelişmenin bir sonucu olarak çeşitli sorunlar yaşamaktadırlar. Bu Özel dönemde adolesan içinde bulunduğu çevre faktörlerinden etkilenecektir. Çevre faktörleri; sosyal çevre, fiziksel-kimyasal çevre (cansız çevre) ve biyolojik çevre faktörleri olarak üç bölümde incelenebilir. Sosyal çevre; toplumsal bazda nüfus, ekonomi ve kültür faktörlerini, bireysel bazda kişinin evi, okulu, şehri, ailesi ve arkadaşlarını içermektedir. Fiziksel-kimyasal çevre (cansız çevre) faktörleri; toksikoloji ve fizyoloji kavramları ile değerlendirilmelidir. Toksik et içilenim sonucu adolesanda hızlı fiziksel büyüme ve ruhsal gelişme sürecinde kesinti gözlenebilir, ilerleyen yaşlardaki birtakım sağlık sorunlarının nedeni adolesan dönemde karşılaşılan toksik maruziyet olabilir. Ancak, "adolesan ve toksikoloji" olarak literatür tarandığında bulunan kaynaklar sayılıdır. Biyolojik çevre faktörleri; adolesanın cinsel davranış ve üreme sağlığı sorunları ile birlikte incelenebilir. Her yıl dünyada her yirmi adolesandan biri HIV/AIDS dışında bir cinsel yolla bulaşan hastalık (CYBH) kapmaktadır. Yeni HIV vakalarının yarısından çoğu 15-24 yaşları arasında gözlenmektedir. Adolesanda immun sistemin niteliği de değişim göstermektedir. Bu nedenle biyolojik çevre faktörleri de adolesanda özel olarak değerlendirilmelidir. Her ülke kendi adolesan grubunun özelliklerini ve ihtiyaçlarını belirleyip ona uygun sağlık hizmeti sunmalıdır. Adolesana Özel çevre etkilenimlerini değerlendirmek üzere çeşitli hayvan modelleri geliştirilmeli, toksikoloji literatüründe adolesan döneminin özel bir yeri olmalıdır.

Surlu, Bige, Adolesan ve Çevre, Sağlık ve Toplum Dergisi, Ankara, 1, 2002, 14-21, .