Suç İşlemiş ve Suç İşlememiş Ergenlerin Algıladıkları Duygusal İstismar ve Benlik Saygılarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

TEZ

Suç İşlemiş ve Suç İşlememiş Ergenlerin Algıladıkları Duygusal İstismar ve Benlik Saygılarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
127828
Sayfa Sayısı
183
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı suç işlememiş ergenlerin ana babalarından ve öğretmenlerinden, suç işlemiş ergenlerin ana babalarından ve infaz ve koruma memurlarından algıladıkları duygusal istismar düzeyleri ile benlik saygısı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda ergenlerin ana babalarından, öğretmenlerinden ve infaz ve koruma memurlarından algıladıkları duygusal istismarı ölçen, üç duygusal istismar ölçeği geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme çalışması, araştırma grubundan farklı olarak infaz kurumlarında bulunan 285 ergen ve 571 liseli, toplam 856 ergen ile yürütülmüştür. Ölçeklerin geçerliliğini belirlemek amacıyla faktör analizi çalışmalarının yanı sıra, ölçeklerin alt ve üst % 27'lik grupları t testi ile kıyaslaması yapılmıştır. Ölçeklerin güvenirlilikleri için ise madde-toplam korelasyonları ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Analizler, ölçeklerin psikometrik özelliklerinin, araştırmalarda kullanılmaları için yeterli olduklarını göstermiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise geliştirilen ölçme araçları ve Rosenberg Benlik Saygısı ölçeği- Benlik Saygısı Alt Ölçeği, suç işlemiş 279 ve suç işlememiş 524, toplam 803 ergene uygulanmıştır. Araştırmada veriler ilişkisiz örneklemler için t-testi, gruplar arası ilişkisiz ölçümler için iki yönlü ANOVA; iki yönlü ANOVA sonucunda anlamlı çıkan ana etkilerin kaynağı Tukey B Testi; anlamlı çıkan ortak etkilerin kaynağı Tukey Kramer Testi; değişkenler arasındaki ilişkiler ise Pearson korelasyon katsayısı ON AfîffK*** ile incelenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde.05 anlamlılık düzeyi benimsenmiştir. İstatistiksel analizler sonucunda elde edilen bulgular şunlardır; 1. Suç işlemiş ergenlerin ana babalarından algıladıkları duygusal istismar, suç işlememiş ergenlere göre daha yüksektir. 2. Suç işlememiş ergenlerde ana babadan algılanan duygusal istismar ile ilgili bulgular aşağıda özetlenmiştir: a. Erkekler kızlara göre ana babalarından daha çok duygusal istismar algılamaktadırlar. b. Ana babadan algılanan duygusal istismar, ergenlerin yaşlarına göre farklılaşmamaktadır. c. Alt sosyoekonomik düzeydeki ergenler, orta ve üst sosyoekonomik düzeydeki ergenlere göre ana babalarından daha çok duygusal istismar algıladıklarını bildirmişlerdir. d. Üst sosyoekonomik düzeydeki erkekler, orta sosyoekonomik düzeydeki erkeklere ve alt sosyoekonomik düzeydeki kızlara göre ve alt sosyoekonomik düzeydeki kızlar, üst sosyo ekonomik düzeydeki kızlara göre daha çok ana baba duygusal istismarı bildirmişlerdir. 3. Suç işlemiş ergenlerde ana babadan algılanan duygusal istismar ile ilgili bulgular aşağıda özetlenmiştir: a. 16 yaşında ve küçük yaştakiler ile 17 yaşında ve daha büyük yaştakilerin ana babalarından algıladıkları duygusal istismar arasında fark yoktur. b. Çocuk bölümlerinde bulunan ergenler, çocuk tutuk evlerindekilere göre daha fazla ana baba duygusal istismarı bildirmişlerdir. 4. Suç işlememiş ergenlerde öğretmeden algılanan duygusal istismar ile ilgili bulgular aşağıda özetlenmiştir: a. Erkekler, kızlara göre öğretmenlerinden daha çok duygusal istismar algılamaktadırlar. b. 17 yaşında ve daha büyük yaştaki ergenler, 16 yaşında ve daha küçük yaşta olanlara göre öğretmenlerinden daha çok duygusal istismar algıladıklarını bildirmişlerdir. c. 17 yaşında ve daha büyük olan erkekler, yaşıtları kızlardan daha fazla öğretmen duygusal istismarı bildirmişlerdir. d. 17 yaşında ve daha büyük yaştaki erkekler, 16 yaş ve altındaki hemcinslerinden daha fazla öğretmen duygusal istismarı bildirmişlerdir. e. Üst sosyoekonomik düzeydeki ergenler alt ve orta sosyoekonomik düzeydeki ergenlere göre öğretmenlerinden daha fazla duygusal istismar algıladıklarını bildirmişlerdir. 5. infaz ve koruma memurlarından algılanan duygusal istismar ile ilgili bulgular aşağıda verilmiştir: a. Çocuk bölümlerinde ve çocuk tutuk evlerinde bulunan ergenlerin algıladıkları duygusal istismar ıslah evlerindekilerden daha fazladır. b. infaz ve koruma memurlarından algılanan duygusal istismar yaşa göre farklılaşmamaktadır. 6. Suç işlememiş ergenlerin benlik saygıları, suç işlemiş olanlardan daha yüksektir. 7. Suç işlememiş ergenlerin benlik saygıları ile ilgili bulgular aşağıda sunulmuştur: a. Erkeklerin benlik saygıları kızlardan yüksektir. b. Benlik saygısı yaşa göre değişmemektedir. c. Alt ve orta sosyoekonomik düzeydeki ergenlerin benlik saygıları, üst sosyoekonomik düzeydeki ergenlerden daha yüksektir. d. Alt sosyoekonomik düzeydeki erkeklerin benlik saygıları hem üst sosyoekonomik düzeydeki erkeklerden hem de üst sosyoekonomik düzeydeki kızlardan yüksektir. e. Orta sosyoekonomik düzeydeki kızların benlik saygıları, üst sosyoekonomik düzeydeki kızlardan yüksektir. 8. Suç işlemiş ergenlerin benlik saygıları ile ilgili bulgular aşağıda sunulmuştur. a. Yaşa göre benlik saygısı değişmemektedir. b. Çocuk tutuk evinde olan 17 yaş ve üzerindeki ergenlerin benlik saygıları, 16 yaş ve altındakilerden daha yüksektir. 9. Benlik saygısı ile ana babadan algılanan duygusal istismar, öğretmenden algılanan duygusal istismar ve infaz ve koruma memurlarından algılanan duygusal istismar arasında olumsuz bir ilişki vardır.

Kırımsoy, Emrah, Suç İşlemiş ve Suç İşlememiş Ergenlerin Algıladıkları Duygusal İstismar ve Benlik Saygılarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2003, Yüksek Lisans.