Atatürk, Türk Milleti'nin çağdaş bir toplum olabilmesi amacıyla en çok "düşünce inkılabı" üzerinde durmuştur. Ortaçağın metafizik kavramlara dayalı zihniyetinden, Aydınlanma çağının bilimsel yaklaşımlarına ve düşüncelerine kadar, insanlığın yaşadığı süreçlerin dikkatle incelenmesine önem vermiş; vardığı sonuç, Türk inkılabının yepyeni bir anlayışa dayanması gerektiği olmuştur. Fakat, Atatürk'ün ölümünden sonra, vakitsiz bir kaybın uyandırdığı acılarla uzun ağıtlar yakılmış; törenler ve anmalar, hep bu acı tema üstüne düzenlenmiştir.