Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi

TEZ

Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
454387
Sayfa Sayısı
103
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Küreselleşen dünya ile birlikte bilgi ve bilişim alanındaki gelişmeler hızlanmaktadır. Bu değişim ve gelişmelerden birisi de internet kullanım alanında yaşanmaktadır. İnternet kullanımındaki artış insanoğlunun yaşamına pek çok yenilik getirmiştir. Bu yenilikler kişilerin hayatlarını kolaylaştırabildiği gibi bazı problemlere de yol açabilmektedir. İnternetin problemli kullanımından kaynaklanabilecek durumlardan birisi olan siber zorbalık davranışı da son zamanlarda ortaya çıkan kavramlardan olmuştur. Günümüzde internetin yaşamın her alanında kullanımı nedeniyle olumlu ve olumsuz pek çok sonucu ortaya çıkmış ve bu nedenle siber zorbalık davranışı da son zamanlarda internet bağımlılığı ile birlikte literatüre giren kavramlardan birisi olmuştur. Bunun sonucu olarak da son yıllarda siber zorbalık ve internet bağımlılığı konuları araştırmacılar tarafından üzerinde çalışma yapılan önemli konular haline gelmeye başlamıştır. Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışı arasında ilişkinin olup olmadığını ve hangi değişkenlere göre farklılık gösterdiğini belirlemek amacıyla yapılmış olan bu çalışmayla da özellikle ortaokul kademesinde (7. ve 8. sınıf öğrencileri) yer alan öğrencilerin internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları arasındaki ilişki incelenmek istenmiştir. Bu amaçla araştırma Sivas İl merkezinde yer alan 6 ortaokuldan 779 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu, İnternet Bağımlılık Ölçeği ve Siber Zorbalık Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler korelasyonel analiz ve çok yönlü varyans analizi tekniği olan MANOVA teknikleri kullanılarak SPSS 17 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin internet bağımlılık davranışları ile eğitim gördükleri sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, evde bulunan kitap sayısı, çalışma masasının olması, öğrencinin evinde kendisine ait bilgisayar olup olmaması ve evde internet bağlantısı olup olmaması değişkenleri arasında manidar bir ilişkinin olmadığı belirlenirken; internet bağımlılığı davranışı ile cinsiyet ve internet kullanım yeri değişkenleri arasında manidar bir ilişkinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Yapılan analizde internet bağımlılık davranışının cinsiyet açısından erkek öğrencilerde kız öğrencilere göre daha fazla olduğu görülürken internet bağımlılığı ve internet kullanım yeri arasındaki ilişki sonucunda ise internet kafede ve evde internet kullanan öğrencilerin okulda internet kullanan öğrencilere göre internet bağımlılık davranışını daha çok gösterdikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında öğrencilerin siber zorbalık davranışlarının değişkenler açısından analizi sonucunda ise siber zorbalık davranışı ile anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, evde bulunan kitap sayısı, çalışma masasının olması ve evde internet bağlantısı olup olmaması değişkenleri arasında manidar bir ilişkinin olmadığı belirlenirken siber zorbalık davranışı ile eğitim görülen sınıf düzeyi, cinsiyet, evde bilgisayar olması ve internet kullanım yeri değişkenleri arasında manidar bir ilişkinin olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Sınıf düzeyi ile siber zorbalık davranışı ilişkisine bakıldığında 8. sınıf öğrencilerinin 7. sınıf öğrencilerine göre daha fazla siber zorbalık davranışı gösterebildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Siber zorbalık davranışı ile cinsiyet değişkeni arasındaki ilişki incelendiğinde erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla siber zorbalık davranışında bulunduğu görülmüştür. Ayrıca analizler sonucunda internet kafede internet kullanan öğrencilerin evde ve okulda internet kullanan öğrencilere göre daha çok siber zorbalık davranışı gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları arasındaki ilişki de incelenmiş ve analiz sonucunda öğrencilerin siber zorbalık ve internet bağımlılık davranışları arasındaki korelasyon değerinin manidar (r=0.37) olduğu görülmüştür. Bu sonuç doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık ile internet bağımlılık davranışları arasında (r2=0.14) orta düzeyde pozitif bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Gencer, Hande, Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve siber zorbalık davranışları ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017, Yüksek Lisans.