Özel Eğitim (İşitme Engelli Üniversite Öğrencileriyle Kariyer Planlama: İş Yeri Ziyareti)

MAKALE

Özel Eğitim (İşitme Engelli Üniversite Öğrencileriyle Kariyer Planlama: İş Yeri Ziyareti)

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Kitap Bölümü
Kitap Adı
Küreselleşen Dünyada Eğitim
Yazar/Editör
Yayınevi
Yıl
Sayfa Aralığı
805-818
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Eğitim bireylere tanınan önemli bir haktır ve mesleki eğitimi de içine almaktadır. Mesleki eğitimin hedefi, mesleğin gerektirdiği beceri ve davranışları bireye kazandırmak ve bireyleri mesleklerine hazırlamaktır. Bireyler çeşitli etkenlerle yönelecekleri meslek konusunda bir karar verirler ve bu kararlarını gerçekleştirmek için uygun mesleki eğitim sürecinden geçerler (Boutin, 2009; Doğan,1997). Mesleki eğitimin önemli aşamalarından biri de yükseköğretimdir (Adem, 1977). Ülkemizde yüksek eğitim alanında niteliğin artırılmasına yönelik gelişmelere rağmen, engelli öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun üniversite eğitimi sağlama konusundaki çalışmalar henüz çok yenidir. Engelli öğrencilerin eğitim-öğretim süreçlerine tam katılımlarını sağlamak amacıyla tüm üniversitelerde Engelli Öğrenci Birimlerinin kurulması bu anlamda önemli bir kurumsal adımdır (Mevzuat Bilgi Sistemi, 2010). Engelli bireylerin içinde işitme engelli bireylerin durumu; dil ve okuma-anlama açısından farklılık göstermektedir. İşitme engelli bireylerin dil becerilerinin gelişiminin, işiten akranlarıyla karşılaştırıldığında daha geriden geldiği araştırmalarda belirtilmektedir (Paul, 1998; Richek, Caldwell, Jennings ve Lerner, 2002; Walker, Munro ve Rickards, 1998; Schirmer, 2000). Bu durum işitme engellilerin mesleki eğitimlerini, üniversite düzeyinde almalarını da zorlaştırmaktadır ve eğitimli işitme engelli birey oranlarının oldukça düşük olmasının da en önemli nedenlerinden biridir. İşitme engelli bireylerin üniversite seviyesinde mesleki eğitim alabilmesi; eğitim ortamlarının, araçlarının veyöntemlerinin işitme engelli öğrencilerin ihtiyaçlarını da karşılayacak şekilde gözden geçirilmesini ve adapte edilmesini gerektirmektedir. Ülkemizde üniversite eğitiminin genelde engelli öğrencileri, özelde ise işitme engelli öğrencileri kapsayacak biçimde bütünsel dönüşümü henüz tamamlanmamış olsa da bu problem doğrultusunda noktasal bir adım atılmış ve işitme engelli öğrenciler için üniversite eğitimine yönelik olarak 03/04/1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile Anadolu Üniversitesi Engelliler Entegre Yüksekokulu (EEYO) kurulmuştur (EEYO Kuruluş Mevzuatı, 1992). EEYO’nun kuruluşu mevcut üniversite eğitimine işitme engelli öğrencilerin entegrasyonunu sağlayacak bir adım olmamakla birlikte, işitme engellilerin üniversite eğitimi içinde desteklenmesini ve üniversite düzeyinde ülkemizdeki ilk ve öncü araştırmaların yapılmasına kaynaklık eden bir ilk adım olmuştur. EEYO’nun amacı; lise eğitimini tamamlayan işitme engelli gençleri topluma üretken ve bağımsız bireyler olarak kazandırarak mesleki eğitim almalarını sağlamaktır. EEYO halen lisans ve önlisans olmak üzere dört programda eğitim vermektedir. EEYO’da eğitim; işitme engelli öğrencilerin engel düzeylerine ve engel türlerine uygun olarak tasarlanan programlar, ders ortamları ve alanında uzman, işitme engelli öğrencilerin eğitiminde deneyimli öğretim elemanları ile sürdürülmekte ve ilgili araştırmalar yürütülmektedir.

Kaya, Zehranur - Anay, Meltem Özten - Abalı, Gökçen - Karasu, Güzin - Girgin, Mehmet Cem, Özel Eğitim (İşitme Engelli Üniversite Öğrencileriyle Kariyer Planlama: İş Yeri Ziyareti), , Küreselleşen Dünyada Eğitim, Pegem Akademi Yayıncılık, 2017, 805-818, pdf.