Akademik Performans Odaklı Uluslararası Üniversite Sıralama Sistemlerinin Genel Sıralamalarına ve Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi

TEZ

Akademik Performans Odaklı Uluslararası Üniversite Sıralama Sistemlerinin Genel Sıralamalarına ve Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
463233
Sayfa Sayısı
238
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Son yıllarda popüler olan ve sayıları giderek artan uluslararası üniversite sıralama sistemleri kalitenin bir göstergesi olarak algılanmakta ve üniversiteler tarafından önemli bir pazarlama aracı olarak kullanılmaktadır. Öte yandan, politika yapıcı ve karar verici konumdaki kişilerin de üniversite sıralamalarını önemsediği stratejik belgelerde, politika ve yönetmeliklerde üniversite sıralamalarıyla ilgili maddelerin yer almasından anlaşılmaktadır. Uluslararası üniversite sıralama sistemlerinin büyük kısmının üniversitelerin topluma hizmet misyonunu dikkate almadıkları ve eğitimden ziyade araştırma misyonuna odaklandıkları görülmektedir. Bu çalışmanın kapsamını da akademik performans odaklı dokuz uluslararası üniversite sıralama sisteminin 2015 yılına kadar yaptıkları genel ve/veya ölçüt bazlı sıralamalar oluşturmaktadır. Üç aşamada gerçekleştirilen araştırmanın ilk aşamasında genel sıralama listelerinin benzerlikleri tespit edilmiştir. Sıralama sistemlerine göre ve yıllara göre olmak üzere iki yönlü gerçekleştirilen analizlerde dört farklı benzerlik ölçümüne göre bulunan sonuçlar ısı haritaları aracılığıyla görselleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşaması üniversitelerin sıralama sistemlerindeki konum değişimlerine odaklanmakta ve bu kısımda üniversitelerin konumlarının sıralama sistemlerine ve yıllara göre nasıl değiştiği saçılım grafikleri yardımıyla ortaya çıkarılmaktadır. Aynı sıralama sisteminde kullanılan ölçütlerin birbirine benzerliklerinin ve birbirleri ile olan ilişkilerinin incelendiği üçüncü aşamada çok boyutlu ölçekleme ile Spearman korelasyon testi ve kosinüs benzerlik ölçümü kullanılmıştır. Yapılan analizlerle aynı sıralama sisteminin her yıl oluşturduğu genel sıralama listelerinin birbirine yüksek düzeyde benzer olduğu saptanmıştır. THE, genel sıralama listeleri arasında en düşük benzerlik değerlerine sahip sıralama sistemidir. Öte yandan, aynı yıl sıralama listesi sunan farklı sıralama sistemlerinin karşılaştırılması sonucunda THE ve QS’nin diğer sıralamalara en az benzeyen listelere sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı sıralama sisteminin farklı yıllarda oluşturduğu genel sıralama listeleri arasındaki benzerliğin ölçüt, metodoloji, veri kaynağı ya da ölçütlerin ağırlıklarında değişiklik yapılmayan yıllarda daha yüksek olduğu, kullandıkları ölçütler farklılaştıkça sıralama sistemlerinin yaptıkları sıralamalar arasındaki benzerliğin de azaldığı anlaşılmaktadır. v Aynı sıralama sisteminin farklı yıllarda yaptığı sıralamalarda ve aynı yılda farklı sıralama sistemleri tarafından yapılan sıralamalarda üniversite konumlarının önemli değişiklikler gösterebildiği saptanmıştır. Konum değişikliğinin en dikkat çekici olduğu yılların sıralama sistemlerinin ölçüt, metodoloji, veri kaynağı veya ölçüt ağırlıklarında değişiklik yaptıkları yıllar olduğu anlaşılmaktadır. Bu anlamda en fazla değişiklik yapan URAP ve THE, üniversite konumlarında en ani değişimlere neden olan iki sıralama sistemidir. Aynı yıl oluşturulan listelerde üniversite konumlarının birbirinden en farklı olduğu sıralama sistemleri URAP, THE, QS ve CWUR’dir. Ölçütler üzerine yapılan analizler mevcut sıralamalarda kullanılandan daha az sayıda ölçüt ile de çok benzer listelerin oluşturulabileceğini göstermiştir. Üniversite büyüklüğüne bağımlı ölçüt içeren sıralama sistemlerinden (ARWU, NTU ve URAP) URAP için beklenenin aksine bu ölçütlerin sıralamaya önemli bir etkisinin olmadığı saptanmıştır. Sonuç olarak, bir üniversitenin sıralamalardaki konumunun kalitesi ile eşdeğer tutulamayacağı açıktır. Üniversite sıralamalarının neyi, nasıl ölçtüğü bilinmeden önemli kararları verme amacıyla kullanılmaması gerekmektedir.

Doğan, Güleda, Akademik Performans Odaklı Uluslararası Üniversite Sıralama Sistemlerinin Genel Sıralamalarına ve Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017, Yüksek Lisans, pdf.