Üniversite Öğrencilerinde Bir Model Sınaması: Pozitif Duyguların Ve Kişisel Kaynakların Etkileşimi

TEZ

Üniversite Öğrencilerinde Bir Model Sınaması: Pozitif Duyguların Ve Kişisel Kaynakların Etkileşimi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
468274
Sayfa Sayısı
147
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Pozitif psikoloji yaklaşımının kullanımı her geçen gün artmakta, bu alanda ortaya konan görüşler geliştirilmekte ve bu yönüyle pozitif psikoloji yaklaşımı psikolojik danışma ve rehberlik alanı için de etkili şekilde yararlanılabilecek kuramsal kaynaklardan biri olarak ortaya çıkmaktadır. Pozitif psikoloji yaklaşımının temel çalışma konularından biri de pozitif duygular olarak nitelendirilen olumlu duygular, bu duyguların gelişim süreci ve olumlu duyguların bireyler için yararlarıdır. Bu çerçevede bu araştırmanın amacı pozitif duyguların bireylerin iyi oluş ve kendini toparlama gücü düzeyleri üzerindeki etki mekanizmasını açıklamaya yönelik olarak alanyazına dayalı şekilde geliştirilen hipotetik bir modeli test etmektir. Araştırma çerçevesinde Şükran Ölçeği geliştirmiş, Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği'nin Türkçeye uyarlama çalışması yapılmış ve daha sonra önerilen hipotetik model test edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara'nın Gazi, Hacettepe ve Ankara Üniversitelerinde öğrenim görmekte olan 471 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama amacıyla Şükran Ölçeği, Yaşam Yönelimi Testi, İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve Kendini Toparlama Gücü Ölçeği ve Risk Faktörlerini Belirleme Listesi kullanılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiş ve veri analizi için Yapısal Eşitlik Modellemesinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda modelde ele alınan bütün değişkenlerin birbirleriyle anlamlı pozitif ilişkiler içinde oldukları ortaya konulmuştur. Demografik değişkenlere ilişkin analizlerde; katılımcıların psikolojik iyi oluş düzeyinin sınıf düzeyine göre farklılaştığı ancak kendini toparlama gücünün sınıf düzeyine göre farklılaşmadığı; psikolojik iyi oluş ve kendini toparlama gücü düzeylerinin ise cinsiyete göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Araştırma sonunda yapılan model testinde önceden sunulan modelin doğrulandığı ve uyum değerlerinin yüksek olduğu görülmüştür. Buna göre araştırmada bireylerin şükran düzeyinin benlik saygısı ve algılanan sosyal destek düzeyleri üzerinde, bunların da psikolojik ihtiyaç doyumu üzerinde, psikolojik ihtiyaç doyumunun de bireylerin psikolojik iyi oluş ve kendini toparlama gücü düzeyleri üzerinde anlamlı birer yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde iyimserliğin de algılanan sosyal destek ve benlik saygısı üzerinden psikolojik ihtiyaç doyumunu yordadığı, bu iki değişkenin de psikolojik ihtiyaç doyumu üzerinden psikolojik iyi oluş ve kendini toparlama gücünü yordadığı belirlenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular pozitif duygulara yönelik olarak geliştirilen ve bu çalışmada esas alınan Pozitif Etkinlik Modeli ile Pozitif Duyguların ve Kişisel Kaynakların Etkileşimi Kuramının önermelerinin doğrulandığını ortaya koymuştur. Buna göre pozitif duygular olarak şükran ve iyimserlik bireylerin sosyal destek algılarını ve benlik saygılarını yükselterek psikolojik ihtiyaç doyumlarını arttırmakta, bu da bireylerin kişisel kaynakları olan iyi oluş ve kendini toparlama gücü düzeylerini arttırmaktadır. Ulaşılan bu bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve buradan hareketle araştırmacılara ve uygulayıcılara çeşitli öneriler sunulmuştur.

Kardaş, Ferhat, Üniversite Öğrencilerinde Bir Model Sınaması: Pozitif Duyguların Ve Kişisel Kaynakların Etkileşimi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017, Doktora, pdf.