Kontrollü İnternet Kullanımı Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisinin İncelenmesi

TEZ

Kontrollü İnternet Kullanımı Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisinin İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
464591
Sayfa Sayısı
267
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, Kontrollü İnternet Kullanımı Psikoeğitim Programı'nın (KİKUPP) üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanım davranışlarına etkisinin zamana bağlı olarak örtük gelişim modeli ile incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, programın etkililiği, katılımcı görüşlerinden de faydalanılarak değerlendirilmiş ve nicel bulguları desteklemek amacıyla tartışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu,2015-2016 öğretim yılı bahar döneminde Orta Karadeniz Bölgesindeki orta ölçekli ildeki bir üniversitenin, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık programındaki birinci ve ikinci öğretim öğrencilerinden uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen121 (38 erkek, %31.4; 83 kadın, %68.6) öğrencioluşturmaktadır. Araştırmada hem nitel, hem de nicel verilerden faydalanılarak sonuçlar değerlendirildiği için, araştırma modelinde karma araştırma yöntemi (mixed method) kullanılmıştır.Araştırma, yarı deneysel modeller içinde tanımlanan zaman serileri (times series) deseninde tasarlanmıştır. Zamana bağlı değişimleri belirlemek amacıyla zaman serileri içerisinde eğitim bilimleri ve sosyal bilimler alanında son yıllarda daha fazla kullanılmaya başlanan örtük gelişim modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerini elde etmek amacıyla katılımcılara "Problemli İnternet Kullanım Ölçeği" ve "İnternette Bilişsel Durum Ölçeği" uygulanmıştır. Veri toplama işlemi üçer hafta aralıklarla altı kez tekrar edilmiştir. Nitel veriler ise, psikoeğitim programının ilk ve son haftasında katılımcılara verilen açık uçlu soru formları ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde nicel verilere Mplus7 istatistik programı ile örtük gelişim modeli uygulanmış; nitel verilere ise betimsel analiz ve içerik analizi uygulanmıştır. Analiz sonucundaProblemli İnternet Kullanım Ölçeği toplam puan düzeyleri ve bu ölçeğin alt boyutları olan aşırı kullanım, sosyal fayda/sosyal rahatlık ve internetin olumsuz sonuçları düzeylerinin; İnternette Bilişsel Durum Ölçeği toplam puan düzeyleri ve bu ölçeğin alt boyutları olan sosyal destek, yalnızlık-depresyon, azalmış dürtü kontrolü ve dikkat dağıtma düzeylerinin zamana bağlı olarak Kontrollü İnternet Kullanımı Psikoeğitim Programı'nın etkisiyle azaldığı ortaya konmuştur. Ayrıca, yalnızlık-depresyon alt boyutu dışındaki tüm toplam puanlar ve alt boyutlar düzeyinde, sürecin başında yüksek düzeyde problemli internet kullanımına sahip katılımcıların süreçte zaman içerisinde daha yavaş gelişim gösterdikleri, sürecin başında daha düşük düzeyde problemli internet kullanımına sahip katılımcıların ise süreç içinde zamana bağlı olarak daha hızlı gelişim gösterdikleri belirlenmiştir. Çalışmanın nitel verilerine göre ise, sürecin başında KİKUPP sonucunda elde etmeyi amaçladıkları hedeflere göre katılımcılar interneti doğru zamanda kullanma, doğru amaçlar için kullanma, kullanma süresini azaltma şeklinde programın hedefleriyle paralel hedefler belirlemişlerdir. Programın sonunda, KİKUPP'nın kendilerine olan katkılarıyla ilgili görüşleri incelendiğinde ise, zaman yönetimi, farkındalık, kontrollü kullanım açısından yarar gördüklerini ifade etmişlerdir. Katılımcılar, sürecin en çok ısınma etkinlikleri, etkileşim ortamı ve psikoeğitim etkinliklerini sevdiklerini ifade ederken, form doldurma, benzer etkinlikler, yorucu olması gibi özelliklerini ise az sevdiklerini belirtmişlerdir. Katılımcılar KİKUPP'nın düşüncelerinde, davranışlarında ve duygularında olumlu yönde değişiklikler meydana getirdiğini ifade etmişlerdir. Çalışmanın sonuçlarına göre KİKUPP bireylerin problemli internet kullanımları üzerinde zamana bağlı olarak değişim sağlamada anlamlı etkiye sahip bir psikoeğitim programıdır.

Erdem, Ahmet, Kontrollü İnternet Kullanımı Psikoeğitim Programının Üniversite Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımlarına Etkisinin İncelenmesi , Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017, Doktora, pdf.