Sokakta Çalışan Çocuklar Sorununa Sosyolojik Bir Yaklaşım: Diyarbakır Örneği

TEZ

Sokakta Çalışan Çocuklar Sorununa Sosyolojik Bir Yaklaşım: Diyarbakır Örneği

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
221690
Sayfa Sayısı
452
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Günümüzde tüm dünyada çeşitli nedenlerle formel ve enformel sektörlerde çalışan çocukların sayısı gün geçtikçe hızla artmaktadır. Çocukların çalışması insan hakları açısından çocukların aleyhine işleyen bir olgudur. Çocukların çalışmasından kaynaklanan hak ihlalleri, çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinde daha görünür olmaktadır. Bu çalışma, çalışan çocuklar sorunsalı içerisinde sokağı çalışma mekanı olarak kullanan ve bundan kaynaklanan tehlikelerle/risklerle karşılaşma olasılığı olan çocukları konu edinmektedir. Bu çerçevede, Diyarbakır kent merkezinde sokaklarda çalışan çocukların; yoksulluk, şiddet, suç, eğitim ve göç gibi değişkenler ile olan ilişkisi saptanmaya çalışılmaktadır. Bu araştırmanın önemli amaçlarından biri, çocukların çalışma yaşamına giriş nedenleri ve çocuğun çalışma yaşamında yer almasıyla, çocuk/toplum açısından ortaya çıkabilecek sorunları öngörülebilir kılmaktır. Çünkü sorunun saptanması, bu sorunlara yönelik çözüm önerileri sunmak için gerekli koşuldur. Bu çalışmanın evrenini Diyarbakır kent merkezinde sokakta çalışan çocuklar oluşturmaktadır. Bu sebeple araştırmaya Diyarbakır kent merkezinde sokakta çalışan, yaşları 6-18 arasında değişen, 347 erkek, 53 kız olmak üzere toplam 400 çocuk katılmıştır. Söz konusu çalışma, 75. Yıl Çocuk ve Gençlik Merkezi'ne devam eden 161, sokakta kurumsal destekten yoksun olarak çalışan 199 ve araştırma için izin alınan sürede sokakta çalışan ve suç isnadı ile Çocuk Şube Müdürlüğüne getirilen 40 çocuk olmak üzere toplam 400 sokakta çalışan çocukla görüşme ve anket çalışması yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, sokakta çalışan çocukların çoğunu 11-14 yaşları arasındaki erkek ve okula devam eden çocuklar oluşturmaktadır. Bu çocukların büyük kısmının düşük sosyo-ekonomik düzeydeki ailelerden geldikleri, genellikle kazançlarını ailelerine verdikleri, aileleriyle beraber kaldıkları ve ailelerin de çoğunun son yıllarda kırsal alanlardan terör ve güvenlik olayları nedeniyle göç ettikleri görülmüştür. Çocukların çoğunun sokakta çalışmaya başladıktan sonra okul başarılarının bu durumdan olumsuz etkilendiği veya şiddetin bir çok türüne maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Ayrıca bazı çocukların çalışmaya başladıktan sonra çeşitli suçları işledikleri ve bağımlılık yapıcı maddeler kullanmaya başladıkları görülmüştür. Suç işleme davranışı ve madde kullanma alışkanlığını kazanan çocukların, mevsimsel olarak sokakta yaşamaya, evden ve okuldan kaçmaya başladıkları tespit edilmiştir. Sokakta çalışan çocukların homojen bir yapı göstermediği ve sokaktaki en geniş çocuk kitlesini oluşturduğu saptanmıştır. Böylece, sokakta çalışan çocukların kendi aralarında farklı özelliklere sahip çocuk grupları oluşturmalarından dolayı heterojen bir yapı göstermektedir.

Bilgin, Rıfat, Sokakta Çalışan Çocuklar Sorununa Sosyolojik Bir Yaklaşım: Diyarbakır Örneği, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008, Doktora, pdf.