Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Denetim Odaklarına Göre Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

TEZ

Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Denetim Odaklarına Göre Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
98528
Sayfa Sayısı
95
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada, lise öğrencilerinin denetim odağına göre mesleki olgunluk düzeylerinin, cinsiyet, sınıf, akademik başarı algısı, aile parçalanmışlık durumu, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, anne yaşı ve baba yaşı açısından değişip değişmediği incelenmiştir. Araştırmanın evreni, 1999-2000 öğretim yılında Ankara ili Anakent Belediye sınırlan içindeki liselere devam eden öğrencilerden oluşmuştur. Örneklem ise sekiz farklı okula devam eden 480 erkek ve 428 kız olmak üzere toplam 908 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada, mesleki olgunluk düzeyini ölçmek için Kuzgun ve Bacanlı'nın (1996) "Mesleki Olgunluk Ölçeği", denetim odağını ölçmek için Nowicki ve Strickland'in (1973) "Denetim Odağı Ölçeği", araştırmanın diğer bağımsız değişkenleri hakkında bilgi almak için "Bilgi Formu" veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde iki yönlü varyans analizi uygulanmış, vaıyans analizi sonucunda fark çıktığında ise, farkın kaynağını belirlemek için Tukey USD anlamlılık testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçlan şu şekilde özetlenebilir: 1. İncelenen diğer bağımsız değişken ne olursa olsun; denetim odağı, mesleki olgunluk düzeyi ile istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. İçsel denetimli lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri dışsal denetimli lise öğrencilerininkinden anlamlı olarak daha yüksektir. 2. Kız ve erkek öğrencilerin denetim odağına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. 3. Sınıfları farklı lise öğrencilerinin denetim odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır; ancak sınıf temel etkisi açısından, 10. ve 11. sınıf lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri arasında, 11. sınıf öğrenciler lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. 4. Akademik başarı algıları farklı lise öğrencilerinin denetim odağına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır; ancak akademik başarı algısı temel etkisi açısından, akademik başarı algısı "geçer-orta" olan öğrencilerle akademik başarı algısı "iyi" olan öğrenciler arasında "iyi" grubu lehine; akademik başarı algısı "geçer-orta" olan öğrencilerle akademik basan algısı "pekiyi" olan öğrenciler arasında "pekiyi" grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. 5. Kardeş sayısı açısından, kardeşsiz ve içsel denetimli lise öğrencileriyle bir-iki kardeşli ve içsel denetimli lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri anısında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Kardeşsiz ve içsel denetimli öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri daha yüksektir. 6. Aile parçalanmışlık durumu farklı lise öğrencilerinin denetim odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. 7. Anne eğitim düzeyleri farklı lise öğrencilerinin denetim odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. 8. Anne yaşlan farklı lise öğrencilerinin denetini odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. 9. Baba eğitim düzeyleri farklı lise öğrencilerinin denetim odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. 10. Baba yaşları farklı lise öğrencilerinin denetim odaklarına göre mesleki olgunluk düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Ill Araştırma sonuçlarının verdiği bulgular doğrultusunda, içsel denetimli öğrencilerin dışsal denetimli öğrencilere oranla istatiksel olarak anlamlı düzeyde daha * yüksek mesleki olgunluk düzeylerine sahip olmaları nedeniyle, mesleki rehberlik etkinlikleri içine, lise öğrencilerinin yüzleştiği "kendisi ve çevresi hakkında bilgi edinip bu bilgileri tercih oluşturmada kullanabilme" ve "genel tercihlerini bir meslek adıyla ifade edebilme" mesleki gelişim ödevlerini yerine getirmesinde içsel denetimlilikle ilgili rehberlik etkinlikleri konulabilmesi amacıyla yöntemler aranabileceği önerisi sunulmuştur. Aynı zamanda gelecek araştırmalar için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Sahranç, Ümit, Lise Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeylerinin Denetim Odaklarına Göre Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2000, Yüksek Lisans.