(GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Üstün Yetenekli Çocuklarda Aile Ortamının Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: İstanbul Bilsem Örneği

TEZ

(GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Üstün Yetenekli Çocuklarda Aile Ortamının Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: İstanbul Bilsem Örneği

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
226229
Sayfa Sayısı
124
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Üstün çocukların yetiştirilmelerinde aile ortamının önemi açıktır. Bilsem, üstün yetenekli çocuklara ve ailelerine yönelik hazırladığı çeşitli programlarla doğrudan veya dolaylı biçimde eğitim, yönlendirme ve iyileştirme hizmeti vermektedir. Bu araştırma ile; Bilsem'e devem eden üstün yetenekli çocuk ebeveynlerinin çeşitli sosyo-kültürel ve ekonomik özellikler ile aile ortamlarının yapısı açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 2007-2008 öğretim yılında Bilsem'de çocukları öğrenim görmekte olan 100 ebeveyn oluşturmuştur. Araştırma kapsamına katılmayı kabul eden ebeveynlere araştırmanın amaçları doğrultusunda hazırlanmış bir bilgi formu ve Aile Ortamı Ölçeği uygulanmıştır. Bilgi formundan elde edilen bulguların frekans ve yüzdelik değerleri çıkartılarak yorumlanmıştır. Aynı zamanda bilgi formu ile toplanan süreksiz değişkenlere göre Aile Ortamı ölçeği Puanları arasındaki farklılıkları belirlemek üzere; istatistiksel olarak hipotez testleri kullanılmıştır. Hipotez testlerinin önkoşulları gereği bazı durumlarda parametrik, bazı durumlarda ise nonparametrik hipotez testleri kullanılmıştır. Örneklem grubunu oluşturan velilerin %52'sini anneler; % 48'ini babalar oluşturmuştur. Örneklem grubunu oluşturan velilerin büyük çoğunluğu (% 66'sı) 36?45 yaşları arasındadır. Bunu % 31 ile 46 yaş ve üstü veliler izlemiştir. Son sırada % 3 ile 26-35 yaşları arasındaki veliler yer almıştır. Örneklem grubunu oluşturan velilerin %97'si evli ; %3'ü boşanmıştır. Örneklem grubunu oluşturan ebeveynlerin eğitim düzeyleri incelendiğinde; ilk sırayı %49 ile üniversite mezunlarının aldığı görülmektedir. Bunu % 17 ile ortaöğretim ve %16 ile yüksek lisans mezunları izlemiştir. Yüksek okul mezunu olan veliler % 6, Doktora eğitimini tamamlamış olan veliler ise % 5'dir. Son sırayı %3 ile ilkokul ve ortaokul mezunu olan veliler almıştır. Örneklem grubunun yaklaşık %76'sı yüksek öğretimlidir. Örneklem grubunu oluşturan ebeveynlerin %42'si çocuklarına yönelik olarak kendilerini izin verici-hoşgörülü; %39'u demokratik, %7'si otoriter(baskıcı), %6'sı izin verici-ihmalkar, %6'sı da aşırı koruyucu olarak algılamaktadır. Örneklem grubunu oluşturan ebeveynlerin % 56'sı kendilerini orta gelir düzeyinde tanımlamıştır. Bunu % 38 ile kendilerini orta üstü gelir düzeyinde algılayanlar izlemiştir. Yüksek ve ortanın alt gelir düzeyi algısına sahip ebeveynler sadece %3'dür. Yapılan araştırma sonucunda; anne ve babaların Aile Ortamı Ölçeğinin hem toplam hem de birlik beraberlik ve denetim alt boyutlarından almış oldukları puanlar arasında anlamlı bir farklılığın bulunmadığı anlaşılmıştır. Üstün yetenekli çocukların ailelerindeki çocuk yetiştirme tutumları; anne ve baba arasında benzerlik göstermektedir. Aile Ortamları Ölçeği Toplam puanları; 46 yaş ve üstü anne ve babalarda, 36-45 yaş arasında bulunan anne ve babalardan anlamlı derecede daha yüksektir. 35 yaş ve altı anne ve babaların ölçeğin birlik ve beraberlik boyutundan almış oldukları puanlar, 36-45 yaş arasındaki anne ve babalardan anlamlı derecede daha yüksektir. Genç anne ve babaların çocuklarını yetiştirirken birbirlerine yakın tutumlar gösterdikleri görülmektedir. Ölçeğin denetim boyutunda ise; yine 46 yaş ve üstü anne ve babaların 36-45 yaş arasındaki anne ve babalardan daha yüksek puanlar aldığı anlaşılmıştır. Anne ve babaların yaş düzeyi arttıkça, ortalama düzeyde yaşa sahip olan anne ve babalara göre, çocuk yetiştirmede denetim özelliğine daha fazla önem verdikleri anlaşılmaktadır. Aile Ortamları Ölçeğinin birlik beraberlik alt boyutunda, ailede üstün yetenekli bir yetişkinin bulunma durumuna göre istatistiksel açıdan ,05 düzeyinde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Üstün yetenekli çocuğun ailesinde üstün yetenekli bir yetişkin bulunduğunda anne ve babanın çocuklarına karşı birlikte uyumlu davranış ortaya koymaları, ailede üstün yetenekli bir yetişkinin bulunmadığı ailelere göre zorlaşmaktadır. Farklı eğitim düzeylerine sahip ebeveynlerin çocuklarına karşı gösterdikleri uyuma yönelik davranışlar farklılık göstermektedir. İlköğretim mezunu olan ebeveynlerin birbirleri ile çocuk yetiştirmeye yönelik uyumlu davranışları, ortaöğretim mezunu olanlar dışındaki tüm eğitim düzeyine sahip ebeveynlerden anlamlı derecede daha olumlu düzeydedir. Lise mezunu olan ebeveynlerinde çocuk yetiştirmede birlik ve beraberliğe verdikleri önem; yüksek lisans ve doktora yapmış ebeveynlerden daha yüksek düzeydedir. Üniversite mezunu ebeveynlerin çocuk yetiştirmede birlik ve beraberliğe verdikleri önem, doktora yapmış olan ebeveynlerden daha yüksek düzeydedir. Aile Ortamı Ölçeği hem toplamda hem de birlik beraberlik boyutunda; aile bireylerine ait bir evde oturan ebeveynlerin çocuklarına ilişkin davranışları; kirada ve kendilerine ait bir evde oturanlardan farklılık göstermiştir. Bu iki aşamada da aile bireylerine ait bir evde oturan ebeveynlerin puanları, kirada ve kendilerine ait evde oturanlardan daha düşük düzeydedir. Üstün yetenekli çocuğa sahip ebeveynlerin aile içinde birlik ve beraberlik puanları yükseldikçe, buna bağlı olarak denetim puanları da yükselmektedir.

Ataman, Alev Başak, (GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Üstün Yetenekli Çocuklarda Aile Ortamının Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: İstanbul Bilsem Örneği, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008, Yüksek Lisans, pdf.