Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık ve Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi

TEZ

Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık ve Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
144590
Sayfa Sayısı
91
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın temel amacı zorba, kurban, zorba/kurban ve karışmayan olmak üzere dört akran zorbalığı grubunu belirlemek ve bu grupları sosyometrik statü, yalnızlık ve akademik başarı açısından karşılaştırmaktır. Akran zorbalığı gruplarını belirleyebilmek amacıyla "Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği" temel alınarak "Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği" oluşturulmuştur. Ayrıca akran zorbalığı grupları cinsiyete göre de değerlendirilmiş, kız ve erkek öğrencilerin birbirlerine karşı akran zorbalığı gösterme ve akran zorbalığına maruz kalma oranları ele alınmıştır. Araştırmaya 5. ve 6. sınıfa devam eden 718 kız ve erkek öğrenci katılmıştır. Çocuklara "Sosyal Doyum Ölçeği", "Sosyometrik Statü Ölçeği", "Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği" ve "Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği" uygulanmıştır. Zorba ve zorba/kurban çocukları belirleyebilmek amacıyla, Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği temel alınarak Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği oluşturulmuştur. Yapılan faktör analizi ile Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeğiyle benzer şekilde terör, açık saldırı, alay, ilişkisel saldırı ve kişisel eşyalara saldırı faktörleri belirlenmiş, geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda tatminkar sonuçlar elde edilmiştir. Akran zorbalığı grupları sosyometrik statü açısından karşılaştırıldıklarında kurban çocuklar, ihmal edilmiş statüye göre daha fazla reddedilmiş statüde, zorba/kurban çocuklar tüm diğer sosyometrik statü gruplarına göre reddedilmiş statüde, karışmayan çocuklar ise diğer sosyometrik statü gruplarına göre daha fazla popüler ve ortalama statüde yer almışlardır. Bu bulgulara destek amacıyla akran zorbalığı grupları akran kabulü ve akran reddi açısından da karşılaştırılmışlardır. Buna göre zorba/kurban çocukların, tüm diğer akran zorbalığı gruplarına göre daha fazla oranda akranları tarafından reddedildikleri bulunmuştur. Akran zorbalığı grupları yalnızlık açısından değerlendirildiklerinde ise kurban ve zorba/kurban çocukların zorba ve karışmayan çocuklara göre daha yalnız oldukları bulunmuştur. Akademik başarıya ilişkin karşılaştırmalar sonucunda zorba/kurban çocukların tüm diğer akran zorbalığı gruplarına göre daha düşük akademik başarıya sahip oldukları görülmüştür. Erkek çocukların, kız çocuklara göre daha fazla oranda akran zorbalığı gösterdikleri bulunmuştur. Akran zorbalığına maruz kalma ve akran zorbalığı gösterme oranları, cinsiyetler arasında uygulanışları açısından karşılaştırıldıklarında ise kız öğrencilerin genellikle her iki cinsiyet tarafından, erkek öğrencilerin ise yine erkekler tarafından akran zorbalığına maruz kaldıkları görülmüştür. Akran zorbalığı göstermeye ilişkin değerlendirilmeler sonucunda erkek Öğrencilerin genellikle yine erkeklere karşı akran zorbalığı gösterdikleri bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, diğer araştırma bulguları çerçevesinde ve gelecekteki araştırmalar için sunulan önerilerle birlikte tartışılmıştır.

Pekel, Nilay, Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık ve Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004, Yüksek Lisans.