Akran Zorbalığının Anne-Baba Tutumları ve Anne-Baba Ergen İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi

TEZ

Akran Zorbalığının Anne-Baba Tutumları ve Anne-Baba Ergen İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
159978
Sayfa Sayısı
78
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada temel olarak ergenlerin akran zorbalığına hedef olma ve akran zorbalığı gösterme davranışları üzerinde anne baba tutumlarının ve anne-baba ergen ilişkisinin rolünü incelemek hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya 268'i kız (%71) ve 111 'i erkek (%29) olmak üzere toplam 379 ergen katılmıştır. Ergenlerin yaşlan 13 ile 17 arasında değişmekte olup kızların yaş ortalaması 15.3; erkeklerin ise 15.5'tir. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Akran Zorbalığı Kurbanlarını Belirleme Ölçeği", "Akran Zorbalarını Belirleme Ölçeği", "Anne-Baba ve Ergen İlişkileri Envanteri" ve "Anne-Baba Tutum Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma örnekleminin yaklaşık üçte ikisinin kızlardan, sadece üçte birinin ise erkeklerden oluşması ve örneklemde yer alan erkeklerin yanlı bir grubu oluşturması nedeniyle erkek ergenlere ilişkin analizler araştırmada sunulmamıştır. Araştırmada kız ergenlerde yaş, anne ve babanın eğitim düzeyi, anne-baba tutumları, ve anne baba ile ergen ilişkisinin akran zorbalığı gösterme ve alt boyutlarını (alay, ilişkisel saldın, açık saldın ve terör) ve akran zorbalığına hedef olma ve alt boyutlarını (alay, ilişkisel saldın, açık saldın, terör ve kişisel eşyalara saldın) ne ölçüde yordadığını incelemek amacıyla elde edilen verilere hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular; genel akran zorbalığı gösterme davranışını anne- baba tutumlanndan psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme alt boyutlarının ve ebeveyn ergen ilişkisi açısından da baba ile iletişimin anlamlı olarak yordadığını göstermiştir. Alt boyutlar açısından incelendiğinde ise alay alt boyutunu toplam puanla benzer şekilde psikolojik özerklik, kontrol/denetleme ve baba ile iletişim, açık saldırıyı kontrol/denetleme, ilişkisel saldırıyı kabul/ilgi ve psikolojik özerklik ve terör alt boyutunu da kabul/ilgi ve genel anlaşmazlık değişkenleri anlamlı olarak yordamıştır. Akran zorbalığına hedef olma açısından bulgular; kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme olmak üzere tüm alt boyutların ve baba ile iletişimin anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Alt boyutlara göre değerlendirildiğinde ise alay alt boyutunu kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve hem anne hem de baba ile iletişim, açık saldırıyı genel anlaşmazlık, ilişkisel saldırıyı kabul/ilgi, kontrol/denetleme ve baba ile iletişim, terörü psikolojik özerklik ve kontrol/denetleme ve kişisel eşyalara saldın alt boyutunu da kabul/ilgi değişkenleri anlamlı düzeyde yordamıştır. Özetle kız ergenlere ilişkin elde edilen bulgular hem akran zorbalığına hedef olma hem de bu tür davranışları sergileme açısından anne-baba tutumlarının ve baba ile olan iletişim biçiminin önemine işaret etmekte ve olumsuz aile ilişkilerinin akran zorbalığı davranışları üzerindeki rolünün ergenlik döneminde de devam ettiğini ortaya koyarak ilgili literatüre katkıda bulunmaktadır.

Akgün, Saadet, Akran Zorbalığının Anne-Baba Tutumları ve Anne-Baba Ergen İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005, Yüksek Lisans, pdf.