Ergenlerde Sanal Zorbalık: Nedenlerine İlişkin Algılar, Duygusal Tepkiler ve Baş Etme Yöntemleri ile Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkiler

TEZ

Ergenlerde Sanal Zorbalık: Nedenlerine İlişkin Algılar, Duygusal Tepkiler ve Baş Etme Yöntemleri ile Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkiler

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
314999
Sayfa Sayısı
141
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın temel amacı ergenlerin sanal zorbalığın nedenlerine ilişkin düşünceleri, bu davranışlarla karşılaştıklarında gösterdikleri duygusal tepkiler ve bu davranışlarla baş etmeye yönelik çözüm önerilerini niteliksel yöntemle incelemektir. Araştırma ilköğretim ikinci kademe ve liseye devam eden ergenlerle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi 1274'ü (% 47.9) erkek, 1384'ü (% 52.1) kız olmak üzere toplam 2658 ergenden oluşmaktadır ve yaş ortalaması 14.44'tür (S= 2.08). Araştırmada Demografik Bilgi Formu ve Sanal Zorbalık Ölçeği kullanılmıştır. Bunun yanı sıra ergenlere bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımını belirlemeye yönelik sorular ile sanal zorbalığın nedenleri, bu duruma verilen duygusal tepkiler ve bu davranışlarla baş etme yolları ile ilgili üç açık uçlu soru yöneltilmiştir. Sanal zorbalığın yaygınlığı incelendiğinde örneklemin % 13.4'ünün sanal zorbalığa dahil oldukları görülmektedir. Erkekler hem daha fazla sanal zorbalığa maruz kalmakta hem de sanal zorbalık uygulamaktadırlar. İlköğretime devam eden ergenler lisedeki ergenlerden daha fazla sanal zorbalığa maruz kalmaktadır. Ayrıca erkek ergenlerin kızlardan daha fazla bilgisayar ve internetle meşgul oldukları görülmüştür. Ergenlerin açık uçlu sorulara verdikleri yanıtlar MAXQDA (niteliksel veri analizi programı) ile incelenmiş; nedenler, duygusal tepkiler ve baş etme yöntemlerine ilişkin üç model oluşturulmuştur. Buna göre ergenlerin sanal zorbalığın nedenlerine ilişkin algıları zorbaya bağlı nedenler, kurbana bağlı nedenler, zorba-kurban ilişkisi, internete bağlı nedenler, belirgin bir nedenin olmaması ve kız-erkek ilişkisi olmak üzere altı temel kategoride toplanmıştır. Ergenlerin neredeyse yarısı sanal ortamda sergilenen zorbalık davranışlarının zorba kişilerden kaynaklandığını düşünmektedir. Ergenlerin sanal zorbalığa verdikleri duygusal tepkiler negatif, pozitif, nötr duygular, duygu yerine davranış bildirme ve belirgin bir duygunun olmaması şeklinde beş temel kategoriye kodlanmıştır. Duygusal tepkiler açısından örneklemin yarıya yakını negatif duygular bildirmiş ve beşte biri üzüntüyle ilişkilendirilen duyguları dile getirmişlerdir. Ergenlerin sanal zorbalıkla baş etmeye ilişkin yanıtları yapıcı yöntemler, yapıcı olmayan yöntemler, kendisinin dahil olmadığı çözümler, engellemeye gerek yok, çözümü yok-durdurulamaz ve belirgin bir çözüm yolu olmaması şeklinde altı kategoride toplanmıştır. Ergenlerin yaklaşık üçte biri yüzleşme ve uzaklaşmayı içeren yapıcı yöntemleri tercih etmişlerdir.

Türkileri, Nilgün, Ergenlerde Sanal Zorbalık: Nedenlerine İlişkin Algılar, Duygusal Tepkiler ve Baş Etme Yöntemleri ile Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkiler, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012, Yüksek Lisans, pdf.