Ergenlik Döneminde Beynin Yapısal ve Nörokimyasal Değişimi

MAKALE

Ergenlik Döneminde Beynin Yapısal ve Nörokimyasal Değişimi

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
1
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
42-47
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Gelişimin önemli basamaklarından olan ergenlik pek çok duygusal ve davranışsal güçlük ile ilişkilidir. Ergenlik döneminde beyin gelişiminin ruhsal sorunlar için hem koruyucu hem de risk oluşturucu etkileri vardır. Bu gözden geçirme metninde ergenlik döneminde beynin yapısal, nörokimyasal değişim sürecinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Ergenlik döneminde beynin yapısal ve biyokimyasal gelişimi ve değişimi ile ilgili yazın taranmış. Üreme hormonları gibi bu gelişim üzerine etki gösteren etmenler ile ilgili bilgiler derlenmiştir. Yazın özetinin yanı sıra beyinde gözlenen ergenliğe bağlı değişikliklerin psikiyatrik bozukluklar ve belirtiler ile ilişkisi tartışılmıştır. Ergen beyni belirgin bir biçimde yapısal gelişim gösterir ve zedelenmeye yanıt açısından erişkin beynine göre daha duyarlıdır. Ergenlik döneminde, yeni hücre oluşumu, hücre kaybı, yeni yolakların oluşumu, dallanma ve budanmayı içeren pek çok süreç ile beyinde beyaz madde artarken, gri madde azalır. Bazal gangliyon hacmindeki artış ergenlik boyunca bağımlılık yapan maddelere duyarlılık ile sonuçlanır. GABA-erjik sistem ergenlik döneminde beynin baskın inhibitör sistemidir; ergenlerin alkol-madde kullanımı GABA-erjik sistemi bozarak erişkinlik döneminde alkol-madde bağımlılığı riskini artırır. Üreme hormonları tarafından tetiklenen Hipotalamo-pitiüter Aks ergenlerin olumsuz yaşam olayları karşısında stres duyarlılığı ile ilişkilidir. Ergenliğe özgü gelişim ve değişimi anlamak; ergenin ruhsal muayenesi, tanı koyma ve tedavi seçiminde hekimlere önemli katkı sağlayacaktır.

Çelik, Gonca - Tahiroğlu, Ayşegül - Avcı, Ayşe, Ergenlik Döneminde Beynin Yapısal ve Nörokimyasal Değişimi, Klinik Psikiyatri Dergisi, Ankara, 1, 2008, 42-47, pdf.