Ergenlerin Kendilik Algısında Beden İmajının ve Beden Kitle İndeksinin Rolü

MAKALE

Ergenlerin Kendilik Algısında Beden İmajının ve Beden Kitle İndeksinin Rolü

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
2
Yıl
Sayfa Aralığı
143-154
Kategori
Makale Özeti
Bu çalışmada, Türkiye' deki ergenlerde, beden kitle indeksi ve beden imajının kendilik algısı üzerine etkisi, yaş ve cinsiyet kontrol edilerek araştırılmıştır. Yöntem: Çalışmaya 15-17 yaş grubundan 242 kız, 289 erkek olmak üzere 531 lise öğrencisi alınmıştır. Öğrencilere EKAP (Ergenler İçin Kendilik Algısı Profili) ve BISQ (Beden İmajından Hoşnut Olma Anketi) verilmiş ve her öğrencinin boyu ve kilosu ölçülerek beden kitle indeksi hesaplanmıştır. Ergenlerde Kendilik Algısı Profilinde ve Beden İmajından Hoşnut Olma Ölçeği'nde yer alan alanlarda yaş, cinsiyet ve beden ağırlığının etkisini saptamak üzere varyans analizleri; kendilik algısı ve beden imajı alanları arasındaki bağıntı için Pearson bağıntı analizi ve "global kendini değerlendirme" yi öngören etkenler için regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Kendilik algısının objektif bir ölçüm olan beden kitle indeksinden etkilenmediği, öte yandan öznel bir ölçüm olan beden imajıyla anlamlı derecede pozitif bağıntıları olduğu; beden imajının ise cinsiyet ve beden kitle indeksinden etkilendiği ve fazla kilolu grubun anlamlı olarak daha düşük puanlar aldığı saptanmıştır. Yine bu grupta kendilik algısı ve beden imajı alanları arasındaki anlamlı derecede pozitif bağıntı katsayıları en yüksek düzeydedir. EKAP'ın 9. altölçeği olan "kendiliğin genel değerlendirmesi"ni öngören etkenleri belirlemek için oluşturulan modelin varyansın %45'ini açıkladığını, okul başarısı, toplumsal kabul görme, fiziksel görünüm, ilişkilerdeki davranışlar, yakın arkadaşlık ve beden imajının öngören etkenler olduğu saptanmıştır. Tartışma: Ergenlerde beden imajından hoşnutsuzluk kendilik kavramı ve kendilik değerini olumsuz olarak etkilemektedir. Kendilik kavramı ve kendilik değeri düşük olan ergenlerin depresyon, anksiyete ve daha bir çok ruhsal bozukluğa yatkın olabilecekleri göz önünde bulundurulursa, beden imajından hoşnut olup olmamanın ergen üzerindeki etkileri psikiyatristlerin ve ergenlerde psikolojik danışma ve psikoterapi ile uğraşanların aklında bulunmalıdır.

Canpolat, Banu Işık - Örsel, Sibel - Akdemir, Asena - Özbay, Mehmet Haluk, Ergenlerin Kendilik Algısında Beden İmajının ve Beden Kitle İndeksinin Rolü, Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 2, 2003, 143-154, .