Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

TEZ

Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
264322
Sayfa Sayısı
222
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve kişilik özellikleri alt boyutları puan ortalamalarının öz-anlayış düzeyi, cinsiyet, sınıf, üniversiteye giriş puan türü, yaşamının çoğunun geçirildiği yer, ailenin gelir düzeyi, aile yapısı ve anne-baba tutumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı ilişkisel olarak incelenmiştir. Araştırmanın diğer bir amacı da karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve kişilik özellikleri arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin olup olmadığının saptanmasıdır. Değişkenler arasındaki ilişkinin anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığını saptamak amacıyla değişkenlere bağlı olarak t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Farklılaşmanın kaynağını belirlemek amacıyla Tukey testi uygulanmıştır. Karar vermede öz saygı, karar verme stilleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin analizi Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı tekniği ile yapılmıştır. Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeyleri düşük, orta ve yüksek olarak bağımsız değişkene dönüştürülmüştür. Öğrencilerin Öz-Anlayış Ölçeği puanlarının ortalaması 75.16, standart sapması ise 14.48'dir. Bu durumda 60'ın altındaki puanlar düşük, 61-88 arasındaki puanlar orta ve 89'un üstünde yer alan puanlar ise yüksek öz anlayış düzeyleri olarak adlandırılmışlardır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeylerinin belirlenmesinde, Deniz, Kesici ve Sümer'in (2009) geçerlilik ve güvenirlik çalışmasını yaptığı Öz Anlayış Ölçeği; Üniversite öğrencilerinin karar verme stillerinin belirlenmesinde Deniz'in (2004) geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yaptığı Melborne Karar Verme Ölçeği III (MKÖ, I-II); Üniversite öğrencilerinin kişilik özelliklerinin belirlenmesinde Bacanlı, İlhan ve Aslan'ın (2007) geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yaptığı SDKT Kişilik Ölçeği (SDKT) uygulanmıştır. 1. Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerine Göre Karar Vermede Öz Saygı ve Karar Verme Stillerine ilişkin bulgular; a. Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeylerine göre, karar vermede öz-saygı ve karar verme stillerinin anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmektedir. b. Cinsiyet değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı, karar verme stillerinden dikkatli ve erteleyici alt boyutlarında anlamlı düzeyde bir farklılaşma gözlenmezken; kaçıngan ve panik karar verme stillerinde ise cinsiyet değişkeni açısından anlamlı düzeyde farklılaşma gözlenmiştir. c. Sınıf değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin karar vermede öz-saygı ve karar verme stillerinden dikkatli karar verme alt boyutu anlamlı düzeyde farklılaşmazken, kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme stili anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. d. Üniversiteye giriş puan türü değişkeni açısından karar vermede öz saygı, kaçıngan ve panik karar verme stili anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. e. Üniversite öğrencilerinin yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer değişkeni açısından karar vermede öz-saygı ve panik karar verme stili anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. f. Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı ve karar verme stilleri puan ortalamaları aile yapısı değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. g. Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumları değişkenine göre karar vermede öz- saygı, karar verme stillerinden kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme stili puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir farklılaşma saptanmıştır . Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayış Düzeylerine Göre Kişilik Özelliklerine İlişkin Bulgular; a. Üniversite öğrencilerinin öz-anlayış düzeylerine göre kişilik özellikleri alt boyutlarının anlamlı düzeyde farklılaşmıştır. b. Cinsiyet değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri alt boyutlarından dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmazken; duygusal dengesizlik/nevrotizm alt boyutunda cinsiyet değişkeni açısından anlamlı düzeyde bir farklılaşma gözlenmiştir. c. Sınıf değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri alt boyutlarından duygusal dengesizlik/nevrotizm, yumuşak başlılık ve sorumluluk puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmazken; dışadönüklük ve deneyime açıklık alt boyutunda sınıf değişkeni açısından dördüncü sınıflar lehine anlamlı düzeyde bir farklılaşma gözlenmiştir. d. Üniversiteye giriş puan türü değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri alt boyutları duygusal dengesizlik/nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. e. Aile geliri değişkenine göre öğrencilerin kişilik özellikleri alt boyutlarından duygusal dengesizlik/nevrotizm, dışadönüklük, deneyime açıklık ve yumuşak başlılık puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmazken; sorumluluk alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılaşma saptanmıştır. f. Aile yapısı değişkeni açısından üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri alt boyutlarından duygusal dengesizlik/nevrotizm, yumuşak başlılık ve sorumluluk puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmazken; dışadönüklük ve deneyime açıklık alt boyutunda aile yapısı değişkeni açısından geniş aile lehine anlamlı düzeyde bir farklılaşma gözlenmiştir. g.Üniversite öğrencilerinin anne-baba tutumları değişkenine göre kişilik özellikleri alt boyutlarından duygusal dengesizlik/nevrotizm, dışadönüklük ve deneyime açıklık puan ortalamaları arasından anlamlı düzeyde bir farklılaşma saptanmıştır. 3. Karar Vermede Öz-Saygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkin bulgular; Karar vermede öz-saygı ve dikkatli karar verme stili puanları ile duygusal dengesizlik/nevrotizm puanları arasında negatif yönlü bir ilişki varken; dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır.

Tatlılıoğlu, Kasım, Farklı Öz-Anlayış Düzeylerine Sahip Üniversite Öğrencilerinin Karar Vermede Özsaygı, Karar Verme Stilleri ve Kişilik Özelliklerinin Değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2010, Doktora, pdf.