Lise Öğrencilerinin Eğitimde Yabancılaşma Sorunu: Ankara İli Yenimahalle İlçesi İki Genel Lise Örneği

TEZ

Lise Öğrencilerinin Eğitimde Yabancılaşma Sorunu: Ankara İli Yenimahalle İlçesi İki Genel Lise Örneği

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Bölüm
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
279955
Sayfa Sayısı
159
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin eğitimde yaşadıkları yabancılaşma sorununu değerlendirmektir. Araştırma ile yabancılaşmanın eğitim alanına yansımaları, öğrenci yabancılaşmasını doğuran nedenler ve eğitimde yabancılaşmanın öğrencilere yansımalarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Öğrencilerin eğitimde yaşadıkları yabancılaşmanın göstergesi anlamsızlık, güçsüzlük, kurala uymama ve sosyal uyumsuzluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Yabancılaşma göstergesi olarak ortaya çıkan bu olumsuz duygu ve davranış izlerini öğrencilerin okul algılarında, eğitim etkinliklerinde, okul kurallarında, okul yöneticileri ve öğretmenleri ile olan ilişkilerinde nasıl yansıdığını anlamak için öğrenci görüşlerine başvurulmuştur. Eğitimde yabancılaşmanın öğrenci üzerindeki yansımalarını daha kapsamlı anlayabilmek için nitel yöntemden yararlanılmış, böylelikle, konuya ilişkin ayrıntılı ve kapsamlı bilgilere ulaşmak için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmeler 2009- 2010 öğretim yılında Ankara ili Yenimahalle ilçesinde bulunan iki genel lisede yapılmıştır. Görüşme soruları iki aşamada oluşturulmuştur. Birinci aşamada uygulama yapılan okulların birinde 10-12 kişilik bir öğrenci grubu ile odak grup çalışması yapılmış öğrencilerin eğitim yaşantılarına ilişkin yabancılaşma unsurlarından öne çıkanlar tespit edilmiştir. İkinci aşamada, odak grup çalışması sonucu elde edilen bulgular değerlendirilerek temel sorular oluşturulmuştur. Görüşülen Lise 3. sınıftan 20 öğrenci, okul rehberlik öğretmenleri ve ders öğretmeleri tarafından seçilmiştir. Öğrenciler, cinsiyetlerine, okul branşlarına, okul başarılarına, okul aktivitelerine katılım düzeylerine, okula uyum ya da uyumsuzluklarına göre belirlenmiştir. Öğrenciler, her bir alanda farklı özellikler taşıyan öğrencilere öncelik verilmek suretiyle belirlenmişlerdir. Görüşme soruları öğrenci gönüllülüğü esas alınarak öğrencilere yöneltilmiştir. Öğrencilerle görüşme yapılırken ve not tutma esnasında, görüşmeler öğrencinin rızasına bağlı olarak kayıt altına alınmıştır. Toplanan veriler orijinalliği bozulmadan yazılı hale getirilmiştir. Bu araştırmadan elde edilen sonuca göre öğrenciler eğitimde yabancılaşma yaşamaktadırlar. Yabancılaşmanın göstergesi olarak ortaya çıkan anlamsızlık duygusunu öğrenciler okula, derslere, ders içeriklerine ve okul etkinliklerine karşı hissetmektedirler. Okulda öğrencilerin okul yöneticileri ve öğretmenleri ile olan ilişkilerinde eşit, iletişime dayalı bir ilişki içinde olmadıkları görülmektedir. Öğrenciler bir otorite olarak gördükleri okul yöneticileri ve öğretmelerinin karşısında kendilerini güçsüz ve edilgen ve kabullenici olarak görmektedirler. Okulda düzen sağlamak adına konulan kuralların büyük bölümü öğrenciler tarafından ihtiyaç karşılayan bir unsur olarak görülmemektedir. Özellikle okullardaki kılık- kıyafet uygulamasındaki katılık öğrencilerin sık sık bu kuralı ihlal etmelerine yol açmaktadır. Öğrenciler, bazen okul kurallarını esnetmeye ve bazen de çiğnemeye yönelmektedir. Okulda öğrencilerin sosyal uyumunu gerçekleştirmek için gönüllü ya da zorunlu olarak katılmaları sağlanan bazı etkinlikler yer almaktadır. Öğrenciler istekleri doğrultusunda katıldıkları etkinlerden olumlu etkilenirken, kulüp çalışmaları gibi zorunlu etkinliklerin kendileri için anlamsız olduklarını belirtmektedir. Etkinlik içeriği ve çeşitlerinin öğrenci tarafından belirlenmemesi nedeniyle, etkinliklerden beklenen sonuçlara çoğu zaman ulaşılamamaktadır. Bu nedenle, okullarda yapılan sosyal etkinliklerin öğrencinin sosyal gelişimine beklenen katkıyı sağlayamadığı görülmektedir. Öğrenciler katıldıkları etkinliklere anlam yükleyememekte ve yabancılaşma içine girmektedirler. Lise 3. sınıf öğrencileri ile yapılan bu çalışmadan elde edilen önemli bir diğer bulgu ise öğrencilerin Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) nın üzerilerinde yarattığı olumsuz etkilerdir. Öğrenciler eğitim ve gündelik yaşantılarını sadece bu sınav üzerinden planlamakta ve yaşam biçimlerini bu sınavın varlığına göre şekillendirmeye çalışmaktadırlar. Gelecekte bir iş, kariyer, statü elde etmenin tek yolunun üniversite diploması olduğunu düşündüklerinden, üniversiteye yerleşememe ihtimali öğrenciler üzerinde büyük bir strese yol açmaktadır.

Türk, Fatma, Lise Öğrencilerinin Eğitimde Yabancılaşma Sorunu: Ankara İli Yenimahalle İlçesi İki Genel Lise Örneği, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2010, Yüksek Lisans, pdf.