Alkol- Madde Kullanım Bozuklukları Olan Ergenlerde Mizaç ve Kişilik Özellikleri

TEZ

Alkol- Madde Kullanım Bozuklukları Olan Ergenlerde Mizaç ve Kişilik Özellikleri

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
271713
Sayfa Sayısı
165
Tez Türü
Tıpta Uzmanlık
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Ergenlerin ve annelerinin mizaç ve kişilik özelliklerinin ergenlik dönemi alkol madde kullanım bozuklukları için risk faktörü olduğu bildirilmiştir. Ayrıca mizaç ve kişilik özelliklerinin uyarıcı-uyuşturucu madde tercihinde etkili olduğu belirtilmektedir. Bu çalışmanın amacı AMKB olan ergenlerin ve annelerinin mizaç ve karakter özelliklerini incelemek, ergen mizaç ve kişilik özellikleri ile tercih edilen madde arasında ilişki olup olmadığını saptamaktır. Bu çalışmanın ikincil amacı AMKB olan ergenlerdeki psikiyatrik tanıları değerlendirmektir. YÖNTEM: AMKB olan 69 ergen ve annesi sosyodemografik özellikler açısından benzer AMKB olmayan 69 ergen ve annesi ile karşılaştırılmıştır. Ergenlerin mizaç ve kişilik özelliklerini değerlendirmek için Mizaç ve Karakter Envanteri (MKE) ve Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) kullanılmıştır. Annelerin mizaç ve karakter özellikleri MKE ile değerlendirilmiştir. Ergenlerdeki psikiyatrik tanı K-SADS yarı yapılandırılmış görüşme ile DSM-IV göre konulmuştur. BULGULAR: AMKB olan ergenler AMKB olmayan ergenlere göre yüksek yenilik arayışı (p< 0.001), düşük ödül bağımlılığı (p< 0.001), kendini yönetme (p< 0.001) ve işbirliği yapma (p< 0.001) düzeyi göstermiştir. MMPI F (p< 0.001), hipokondri (p= 0.001), histeri (p< 0.001), depresyon(p= 0.006), psikopatik sapma (p< 0.001), paranoya (p< 0.001), psikasteni (p< 0.001), şizofreni (p< 0.001) ve hipomani (p< 0.001) alt ölçeklerinde AMKB olan ergenler kontrol grubuna göre yüksek puanlar almıştır. AMKB olan ergen anneleri kontrol grubu annelerine göre zarardan kaçınma beklenti endişesi (p= 0.006) ve belirsizlik korkusu (p= 0.011) alt boyutlarında yüksek düzeyde, ödül bağımlılığı (p= 0.009), kendini yönetme (p= 0.001) ve işbirliği yapma acıma alt boyutunda (p= 003) düşük düzeyde bulunmuştur. AMKB olan ergenlerin mizaç ve kişilik özellikleri ile tercih ettikleri uyarıcı-uyuşturu madde arasında ilişki bulunmamıştır. AMKB olan ergenlerde DEHB (p< 0.001), davranım bozukluğu(p< 0.001), depresyon (p< 0.001) AMKB olmayan ergenlere göre fazladır. SONUÇ: AMKB olan ergenlerin mizaç ve kişilik özelikleri AMKB olmayan ergenlere göre farklık göstermektedir. AMKB olan ergenler AMKB olamayan ergenlere göre yüksek yenilik arayışı, düşük ödül bağımlılığı, kendini yönetme ve işbirliği yapma düzeyi gibi kötü uyum gösteren mizaç ve karakter özelliklerine sahiptir. Bu kötü uyum gösteren mizaç ve karakter özelliklerinin yanında AMKB olan ergenlerin yetersiz savunma mekanizmaları ve psikopatalojik kişilik özellikleri vardır. AMKB olan ergenler kendilerinde olan bu sorunlarla birlikte AMKB'na yatkınlık sağlayacak ailesel etkilere de maruz kalmaktadır. AMKB olan ergenlerin anneleri ile AMKB olmayan ergenlerin annelerinin mizaç ve karakter özellikleri farklıdır. AMKB olan ergenlerin annelerinde psikiyatrik bozukluklar ve kişilik bozukluklarla ilişkisi gösterilmiş uyumsuz mizaç ve karakter özellikleri saptanmıştır. Ailesel etkilerin ergendeki AMKB üzerine etkili olduğu unutulmamalıdır. AMKB olan ergenlerde psikiyatrik ek tanı fazladır. AMKB olan ergenlerin ek psikiyatrik tanıları, kişilik ve mizaç özellikleri, ebeveynlerinin mizaç ve kişilik özellikleri tedavi ve izlemde göz önünde bulundurulmalı, AMKB için risk faktörleri olarak değerlendirilerek koruyucu ruh sağlığı açısından dikkate alınmalıdır.

Başay, Ömer, Alkol- Madde Kullanım Bozuklukları Olan Ergenlerde Mizaç ve Kişilik Özellikleri, Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2010, Tıpta Uzmanlık, pdf.