Diyarbakır İl Merkezindeki Adolesan Öğrencilerinde Obezite Sıklığı Son 20 yılda tüm dünyada obezite sıklığında artış gözlenmektedir. Çocuk ve adolesan döneminde başlayan obezitenin ileri yaşlarda da devam edebileceği bilinmektedir. Bu nedenle erken dönemde bu olguların saptanması ve gerekli tedavi yaklaşımlarında bulunulması gerekmektedir. Bu çalışma, Eylül-Ekim 2009 tarihlerinde, Diyarbakır il merkezinde farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan okullarda öğrenim gören adolesanlarda şişmanlık prevalansını belirlemek , bunların yaşam biçimleri ve beslenme alışkanlıkları ile obezite arasındaki ilişkiyi irdelemek amacıyla yapılan kesitsel bir çalışmadır. Bu amaçla; farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan 12 okuldan seçilen toplam 1205 öğrenci araştırma kapsamına alınmıştır. Öğrencilere önce sosyo-demografik özelliklerini ve beslenme alışkanlıklarını sorgulayan anket formları dağıtılmış, soruları cevaplayan öğrencilerin boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır. Veriler SPSS programında değerlendirilmiş, niteliksel verilerin analizinde ise ki kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda çalışmaya katılan öğrencilerin Beden Kitle İndeksi değerlerine göre %26.7'si zayıf, %66.1'i normal kilolu, %6.9 `u fazla kilolu, %0.3'ü obez olarak bulunmuştur. Düşük sosyoekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %40.3'ü zayıf, %0.4'ü obez, düşük sosyoekonomik düzeydeki liselerde okuyan öğrencilerin ise %29.1'i zayıf bulunmuş ve hiç obeze rastlanmamıştır. Yüksek sosyo-ekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %26.0'ı zayıf, %5.3 `ü fazla kilolu, yüksek sosyoekonomik düzeydeki liselerdeki öğrencilerin ise %9.9'u zayıf, %1.1 `i obez olarak bulunmuştur. Beden Kitle İndeksi ile sosyoekonomik düzey arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p=0.002). Öğrencilerin, obeziteyi etkileyen faktörlerden biri olan yaş ile BKI'leri arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken (p=0.976), cinsiyetleri açısından erkeklerde fazla kiloluluk oranı anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (p=0.001). Sosyo-ekonomik ölçütlerden aylık gelir, evdeki kişi sayısı, anne eğitim düzeyi, annenin mesleği ile BKI `leri arasında anlamlı bir ilişki çıkmasına karşın (p=0.02,p=0.024,p=0.002,p=0.001), baba eğitim düzeyi,baba mesleği, kardeş sayıları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p=0.092,p=0.217,p= 0.76). Obezitenin kalıtsal özelliğini değerlendirmek amacıyla ailelerinde obez birey bulunup bulunmadığı sorulan öğrencilerin, ailelerinde obez olanlarda fazla kiloluluk oranı %16.7 , obez oranı %0.4 iken, ailesinde obez olmayanlar arasında obez gruba rastlanmamış, BKI ile ailede obez bulunma durumu arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur (p=0.017).Öğrencilerin her hangi bir metabolik hastalığa sahip olmaları, sigara içme durumları ve fiziksel aktivite düzeyleri ve kendi beden algıları ile BKI ileri arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p=0.286,p=0.197,p=0.564,p=0.667) Öğrencilerin beslenme alışkanlıkları değerlendirildiğinde ise; %49.3'ünün süt ve süt ürünlerini, %36.6'sının et ve kurubaklagil grubunu, %46.7'sinin sebze ve meyve grubunu, %14.3'ünün ekmek ve tahıl grubunu yeterli tüketmediği, %59.5'inin canı istemediği için, %18.9'unun ekonomik nedenlerle, %10.0'ının vakit bulamadığı için öğün atladığı tespit edilmiştir. Atlanan öğünler arasında ise %51.0 ile sabah öğünü birinci sırada, %26.5 ile öğle öğünü ikinci sırada yer almaktadır.Öğrencilerin besin tüketimlerine göre BKI dağılımlarına baktığımızda süt, süt ürünleri ile et, kurubaklagil besin gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki yokken (p=0.149, p=0.129), sebze-meyve, ekmek tahıl grubu, yağ ve şeker gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.001, p=0.002, p=0.01, p=0.001). Öğrencilerin okullarda besini temin ettikleri yerler arasında ilk sırada okul kantinleri (%90.1) yer almaktadır. Ayrıca öğrencilerin %5.3'ü besini evden getirmekte, %3.7'si sokak satıcılarından almakta, %0.9'u da yemekhaneden besin temin etmektedirler.Okul kantininden en çok satın alınan besinleri ise simit (%66.0), asitli-asitsiz içecekler (%8.8) , çikolata biskuvi (%8.0) oluşturmaktadır. Sonuç olarak:Diyarbakır il merkezindeki adolesan öğrencilerinde obezitenin ciddi bir sorun olmadığı ancak sosyo-ekonomik durum düzeyinin düşük olması, beslenme konusundaki yanlış uygulamalar, olumsuz yaşam koşulları sebebiyle gençlerde `yetersiz ve dengesiz beslenme' sorununun daha önemli olduğu saptanmıştır. Anahtar kelimeler:Adolesan, Obezite, Beslenme Diyarbakır İl Merkezindeki Adolesan Öğrencilerinde Obezite Sıklığı Son 20 yılda tüm dünyada obezite sıklığında artış gözlenmektedir. Çocuk ve adolesan döneminde başlayan obezitenin ileri yaşlarda da devam edebileceği bilinmektedir. Bu nedenle erken dönemde bu olguların saptanması ve gerekli tedavi yaklaşımlarında bulunulması gerekmektedir. Bu çalışma, Eylül-Ekim 2009 tarihlerinde, Diyarbakır il merkezinde farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan okullarda öğrenim gören adolesanlarda şişmanlık prevalansını belirlemek , bunların yaşam biçimleri ve beslenme alışkanlıkları ile obezite arasındaki ilişkiyi irdelemek amacıyla yapılan kesitsel bir çalışmadır. Bu amaçla; farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan 12 okuldan seçilen toplam 1205 öğrenci araştırma kapsamına alınmıştır. Öğrencilere önce sosyo-demografik özelliklerini ve beslenme alışkanlıklarını sorgulayan anket formları dağıtılmış, soruları cevaplayan öğrencilerin boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır. Veriler SPSS programında değerlendirilmiş, niteliksel verilerin analizinde ise ki kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda çalışmaya katılan öğrencilerin Beden Kitle İndeksi değerlerine göre %26.7'si zayıf, %66.1'i normal kilolu, %6.9 `u fazla kilolu, %0.3'ü obez olarak bulunmuştur. Düşük sosyoekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %40.3'ü zayıf, %0.4'ü obez, düşük sosyoekonomik düzeydeki liselerde okuyan öğrencilerin ise %29.1'i zayıf bulunmuş ve hiç obeze rastlanmamıştır. Yüksek sosyo-ekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %26.0'ı zayıf, %5.3 `ü fazla kilolu, yüksek sosyoekonomik düzeydeki liselerdeki öğrencilerin ise %9.9'u zayıf, %1.1 `i obez olarak bulunmuştur. Beden Kitle İndeksi ile sosyoekonomik düzey arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p=0.002). Öğrencilerin, obeziteyi etkileyen faktörlerden biri olan yaş ile BKI'leri arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken (p=0.976), cinsiyetleri açısından erkeklerde fazla kiloluluk oranı anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (p=0.001). Sosyo-ekonomik ölçütlerden aylık gelir, evdeki kişi sayısı, anne eğitim düzeyi, annenin mesleği ile BKI `leri arasında anlamlı bir ilişki çıkmasına karşın (p=0.02,p=0.024,p=0.002,p=0.001), baba eğitim düzeyi,baba mesleği, kardeş sayıları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p=0.092,p=0.217,p= 0.76). Obezitenin kalıtsal özelliğini değerlendirmek amacıyla ailelerinde obez birey bulunup bulunmadığı sorulan öğrencilerin, ailelerinde obez olanlarda fazla kiloluluk oranı %16.7 , obez oranı %0.4 iken, ailesinde obez olmayanlar arasında obez gruba rastlanmamış, BKI ile ailede obez bulunma durumu arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur (p=0.017).Öğrencilerin her hangi bir metabolik hastalığa sahip olmaları, sigara içme durumları ve fiziksel aktivite düzeyleri ve kendi beden algıları ile BKI ileri arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p=0.286,p=0.197,p=0.564,p=0.667) Öğrencilerin beslenme alışkanlıkları değerlendirildiğinde ise; %49.3'ünün süt ve süt ürünlerini, %36.6'sının et ve kurubaklagil grubunu, %46.7'sinin sebze ve meyve grubunu, %14.3'ünün ekmek ve tahıl grubunu yeterli tüketmediği, %59.5'inin canı istemediği için, %18.9'unun ekonomik nedenlerle, %10.0'ının vakit bulamadığı için öğün atladığı tespit edilmiştir. Atlanan öğünler arasında ise %51.0 ile sabah öğünü birinci sırada, %26.5 ile öğle öğünü ikinci sırada yer almaktadır.Öğrencilerin besin tüketimlerine göre BKI dağılımlarına baktığımızda süt, süt ürünleri ile et, kurubaklagil besin gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki yokken (p=0.149, p=0.129), sebze-meyve, ekmek tahıl grubu, yağ ve şeker gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.001, p=0.002, p=0.01, p=0.001). Öğrencilerin okullarda besini temin ettikleri yerler arasında ilk sırada okul kantinleri (%90.1) yer almaktadır. Ayrıca öğrencilerin %5.3'ü besini evden getirmekte, %3.7'si sokak satıcılarından almakta, %0.9'u da yemekhaneden besin temin etmektedirler.Okul kantininden en çok satın alınan besinleri ise simit (%66.0), asitli-asitsiz içecekler (%8.8) , çikolata biskuvi (%8.0) oluşturmaktadır. Sonuç olarak:Diyarbakır il merkezindeki adolesan öğrencilerinde obezitenin ciddi bir sorun olmadığı ancak sosyo-ekonomik durum düzeyinin düşük olması, beslenme konusundaki yanlış uygulamalar, olumsuz yaşam koşulları sebebiyle gençlerde `yetersiz ve dengesiz beslenme' sorununun daha önemli olduğu saptanmıştır. Anahtar kelimeler:Adolesan, Obezite, Beslenme Diyarbakır İl Merkezindeki Adolesan Öğrencilerinde Obezite Sıklığı Son 20 yılda tüm dünyada obezite sıklığında artış gözlenmektedir. Çocuk ve adolesan döneminde başlayan obezitenin ileri yaşlarda da devam edebileceği bilinmektedir. Bu nedenle erken dönemde bu olguların saptanması ve gerekli tedavi yaklaşımlarında bulunulması gerekmektedir. Bu çalışma, Eylül-Ekim 2009 tarihlerinde, Diyarbakır il merkezinde farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan okullarda öğrenim gören adolesanlarda şişmanlık prevalansını belirlemek , bunların yaşam biçimleri ve beslenme alışkanlıkları ile obezite arasındaki ilişkiyi irdelemek amacıyla yapılan kesitsel bir çalışmadır. Bu amaçla; farklı sosyo-ekonomik düzeyde bulunan 12 okuldan seçilen toplam 1205 öğrenci araştırma kapsamına alınmıştır. Öğrencilere önce sosyo-demografik özelliklerini ve beslenme alışkanlıklarını sorgulayan anket formları dağıtılmış, soruları cevaplayan öğrencilerin boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır. Veriler SPSS programında değerlendirilmiş, niteliksel verilerin analizinde ise ki kare testi kullanılmıştır. Çalışma sonunda çalışmaya katılan öğrencilerin Beden Kitle İndeksi değerlerine göre %26.7'si zayıf, %66.1'i normal kilolu, %6.9 `u fazla kilolu, %0.3'ü obez olarak bulunmuştur. Düşük sosyoekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %40.3'ü zayıf, %0.4'ü obez, düşük sosyoekonomik düzeydeki liselerde okuyan öğrencilerin ise %29.1'i zayıf bulunmuş ve hiç obeze rastlanmamıştır. Yüksek sosyo-ekonomik düzeydeki ilkokullarda okuyan öğrencilerin %26.0'ı zayıf, %5.3 `ü fazla kilolu, yüksek sosyoekonomik düzeydeki liselerdeki öğrencilerin ise %9.9'u zayıf, %1.1 `i obez olarak bulunmuştur. Beden Kitle İndeksi ile sosyoekonomik düzey arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p=0.002). Öğrencilerin, obeziteyi etkileyen faktörlerden biri olan yaş ile BKI'leri arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken (p=0.976), cinsiyetleri açısından erkeklerde fazla kiloluluk oranı anlamlı derecede yüksek çıkmıştır (p=0.001). Sosyo-ekonomik ölçütlerden aylık gelir, evdeki kişi sayısı, anne eğitim düzeyi, annenin mesleği ile BKI `leri arasında anlamlı bir ilişki çıkmasına karşın (p=0.02,p=0.024,p=0.002,p=0.001), baba eğitim düzeyi,baba mesleği, kardeş sayıları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p=0.092,p=0.217,p= 0.76). Obezitenin kalıtsal özelliğini değerlendirmek amacıyla ailelerinde obez birey bulunup bulunmadığı sorulan öğrencilerin, ailelerinde obez olanlarda fazla kiloluluk oranı %16.7 , obez oranı %0.4 iken, ailesinde obez olmayanlar arasında obez gruba rastlanmamış, BKI ile ailede obez bulunma durumu arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur (p=0.017).Öğrencilerin her hangi bir metabolik hastalığa sahip olmaları, sigara içme durumları ve fiziksel aktivite düzeyleri ve kendi beden algıları ile BKI ileri arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p=0.286,p=0.197,p=0.564,p=0.667)Öğrencilerin beslenme alışkanlıkları değerlendirildiğinde ise; %49.3'ünün süt ve süt ürünlerini, %36.6'sının et ve kurubaklagil grubunu, %46.7'sinin sebze ve meyve grubunu, %14.3'ünün ekmek ve tahıl grubunu yeterli tüketmediği, %59.5'inin canı istemediği için, %18.9'unun ekonomik nedenlerle, %10.0'ının vakit bulamadığı için öğün atladığı tespit edilmiştir. Atlanan öğünler arasında ise %51.0 ile sabah öğünü birinci sırada, %26.5 ile öğle öğünü ikinci sırada yer almaktadır.Öğrencilerin besin tüketimlerine göre BKI dağılımlarına baktığımızda süt, süt ürünleri ile et, kurubaklagil besin gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki yokken (p=0.149, p=0.129), sebze-meyve, ekmek tahıl grubu, yağ ve şeker gruplarının tüketimi ile BKI arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.001, p=0.002, p=0.01, p=0.001). Öğrencilerin okullarda besini temin ettikleri yerler arasında ilk sırada okul kantinleri (%90.1) yer almaktadır. Ayrıca öğrencilerin %5.3'ü besini evden getirmekte, %3.7'si sokak satıcılarından almakta, %0.9'u da yemekhaneden besin temin etmektedirler.Okul kantininden en çok satın alınan besinleri ise simit (%66.0), asitli-asitsiz içecekler (%8.8) , çikolata biskuvi (%8.0) oluşturmaktadır. Sonuç olarak:Diyarbakır il merkezindeki adolesan öğrencilerinde obezitenin ciddi bir sorun olmadığı ancak sosyo-ekonomik durum düzeyinin düşük olması, beslenme konusundaki yanlış uygulamalar, olumsuz yaşam koşulları sebebiyle gençlerde `yetersiz ve dengesiz beslenme' sorununun daha önemli olduğu saptanmıştır