Gençlik alanında uzun zamandır çalışmalar yapan ve gençlik politikaları alanında savunuculuk çalışmaları için veri geliştirilmesine de önem veren iki kurum olan İstanbul Bilgi Üniversitesi Gençlik Çalışmaları Birimi ve Toplum Gönüllüleri Vakfı’nın uzun süredir gündeminde olan konulardan birisi de “Üniversite Öğrencilerinin İfade ve Örgütlenme Özgürlüğü”dür. Bu konunun kurumların gündeminde olmasının bir nedeni 2009 yılında gerçekleştirilmiş olan “Üniversite Gençliğinin İhtiyaçları Araştırması”dır. Araştırma, üniversite öğrencilerinin en temel ihtiyaçlarının kendilerini ifade edebilmek olduğuna işaret etmektedir. Yrd. Doç. Dr. Demet Lüküslü ile bu kapsamda yürütülen elinizdeki araştırma bu iki kuruma da kendi çalışma alanları hakkında birçok şey öğretmiştir. Araştırma gençlerin deneyimleri üzerine kuruludur ve bizce bu araştırma kapsamında paylaşılan vakalar tek bir kişinin başına geliyor olsa dahi son derece önemlidir. Bu araştırma, konu ile ilgili birçok başka çalışma yapılmasının gerekliliğini tekrar hatırlatmıştır. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin deneyimi üzerine kurulu olsa da konu üniversite ile ilgili diğer öznelerden -akademik kadro, yönetim, idari personel, üniversitenin bulunduğu yerel vb.- bağımsız değildir. Bir diğer yandan üniversite öğrencilerinin ifade ve örgütlenme özgürlüğü gibi bir konu ülke gündemindeki gelişmelerle, mevcut hukuki düzenlemelerle, kamunun yükseköğretim politikasıyla da yakından ilişkilidir. Araştırma bize Türkiye’de üniversitelerde bir değişim yaşandığını göstermektedir. Bu değişim “Üniversiteler neden var?” sorusuna verilen cevabın içeriğine de bağlıdır. Üniversitelerin ana öznelerinden biri olan; üniversite yaşamının tüm alanlarının belirlenmesinde aktif rolü olması beklenen öğrencilerin giderek bir nesneye dönüştüğü; kendilerini “müşteri” gibi hissettikleri görülmektedir. Bu değişim öğrencilere yaklaşımı doğrudan etkilemektedir. Son dönemde kamunun önemli gündemlerinden birisi, üniversitelerdir. Sayı olarak oldukça artan üniversitelerin; fiziksel, teknik, akademik ve tamamlayıcı hizmetler açısından (barınma, sağlık, beslenme, ulaşım, yerelin öğrenciye bakışı vb.) yeterlilikleri tartışmalıdır. Belki de ilk olarak “Üniversite” kavramını düşünmek gerekmektedir. Üniversite öğrencisi olma deneyiminin üniversitenin bulunduğu şehre (ve hatta aynı üniversite olsa da fakültenin bulunduğu kampüse), öğrenci olunan bölüme, öğrencinin geldiği sosyo-ekonomik koşullara, öğrencinin kendini ifade ettiği kimliklere göre oldukça farklı şekiller aldığı görülmektedir. Bugün üniversite öğrencilerinin ifade ve örgütlenme özgürlüğü kamuoyunda oldukça geniş yer almaktadır. Tutuklu öğrenciler de bu bağlamda artık sıklıkla duyduğumuz bir konu olmuştur. Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin ifade ve örgütlenme özgürlüklerine ilişkin bir çerçeve çizmektedir. Araştırma verileri göstermektedir ki, konu ile ilgili temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınabilmesi ile ilgili yapılması gereken çok şey vardır.