GİRİŞ İntihar davranışı `bireyin ölmeye dair niyet ve isteğini? barındıran intihara ilişkin tüm davranış ve düşünceleri kapsayan genel bir kavramdır. Son yıllarda büyük bir hızla artan ergen intiharları ile ilişkili yapılan çalışmalar; psikopatoloji dışında, ergen-ebeveyn ilişki niteliği, duygusal özerklik ve kimlik duygusu gibi gelişimsel bağlamla ilgili yaşanan sorunların ergen intiharlarında önemli bir rol oynadığına dikkat çekmektedir. Çalışmada depresyon tanılı kız ergenlerde, intihar davranışının doğasının ve gelişimsel bağlamının belirlenmesi ve klinik ve gelişimsel bağlam ile ilişkili değişkenlerin depresif kız ergenlerin intihar davranışı üzerine yordayıcı etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. YÖNTEM Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bölümü Ergen Birimi'ne ilk kez başvuran ve daha önce psikiyatrik tedavi öyküsü olmayan 15-17 yaş arasındaki kız ergenler bu araştırmanın örneklemini oluşturmuştur (n=111). Yarı yapılandırılmış görüşme ile major depresif bozukluk tanısı alan kız ergenlerden, son 12 ay içinde intihar girişim yapmış olanlar MDB+girişim grubunu (n=39), son 12 ay içinde intihar eyleminin eşlik etmediği, kendini öldürmekle ilişkili aktif ya da pasif düşünceleri olan ergenler MDB+düşünce grubunu (n=40), son 12 ay içinde intihar girişimi ve düşüncesi olmayan ergenler ise MDB grubunu oluşturmuştur (n=32). Kontrol grubu ise, yaş, sosyoekonomik düzey, ana-baba eğitim ve ana-baba meslek grupları açısından benzer, ruhsal ya da bedensel herhangi bir rahatsızlığı, intihar davranışı ve/veya KZVD öyküsü olmayan kız ergenlerden oluşturulmuştur (n=46). Çalışmada sosyodemografik veri formu, sosyoekonomik düzey ölçeği, BECK Depresyon Envanteri, Ana Baba İlişki Envanteri (PARQ), Kimlik Duygusu Değerlendirme Aracı (KDDA), Duygusal Özerklik Ölçeği (DÖÖ) ve KIDDO-Kındl Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. İntihar davranışı olan hastalara ayrıca klinisyen tarafından Özkıyım Değerlendirme Formu uygulanmıştır. BULGULAR Çalışmamızda intihar girişimi olan depresif kız ergenlerin büyük bir oranınının girişimlerini, plan yapmadan impulsif doğada gerçekleştirdikleri, ve girişimleri sonrasında ölüm düşüncelerinin devam ettiği belirlenmiştir. Ergenler girişimleri ile ilgili tetikleyici etkenler olarak en sık aile, arkadaş ve okul ile ilgili yaşadıkları sorunları göstermiş ve yöntem olarak evde kolay ulaşılabilir olan ilaçlarla girişim yaptıklarını belirtmişlerdir. Girişim yapan depresif kız ergenlerin girişimlerine yönelik en sık belirttikleri motivasyonlar, emosyonel stresin dışa vurumu, stresli durumlar karşısında kontrol kaybı, aileyle ilişkili algılanan sorunlar ve sorun yaşanılan kişiyi üzme ya da cezalandırma isteği olmuştur. Ergenlerin en sık bildirdikleri yaşamı sürdürme nedenleri aile ve yakın arkadaşları olmuş; özgül plan ve amaçlar, gelecek algısı ve kendisine karşı sorumluluk duygusu daha az sıklıkta yaşamı sürdürme nedeni olarak gösterilmiştir. Girişim yapan depresif kız ergenlerin yaklaşık üçte ikisi, yakın çevresi ya da arkadaş grubundan intihar davranışı olan kişi ya da kişilerin olduğunu bildirmiştir. İntihar davranışı üzerine etki eden risk değişkenlerini belirlemek amacıyla kontrol ve hasta grupları bir arada ordinal regresyon analizi ile incelenmiştir. Bağımsız değişkenler olarak; sosyodemografik değişkenlerden, sosyoekonomik düzeyin, klinik değişkenlerden, depresyon şiddeti ve yaşam kalitesi algısının, gelişimsel bağlamla ilişkin değişkenlerden, ergen-ebeveyn ilişkisinde algılanan genel anlaşmazlığın, kimlik duygusuna ilişkin sorunların ve duygusal özerklik düzeyinin ayrı ayrı intihar girişim riski üzerine anlamlı bir etki gösterdiği belirlenmiştir. İntihar girişim riski üzerine etki eden bağımsız değişkenler çalışma grupları bir arada alınarak ordinal regresyon analizi ile incelendiğinde, depresyon şiddeti ve ebeveynle çatışma algısının depresif kız ergenlerin intihar girişim riski üzerine anlamlı olarak etki eden değişkenler olduğu belirlenmiştir. SONUÇ Depresyon tanısı olan kız ergenlerde, düşük sosyoekonomik düzey, şiddetli depresyon, düşük yaşam kalitesi algısı, ebeveynle olan ilişkide yüksek çatışma algısı, kimlik duygusuna ilişkin yaşanan sorunlar ve yüksek duygusal özerklik artmış intihar girişim riski ile ilişkili bulunmuştur. Bu değişkenlerden özellikle depresyon şiddeti ve ebeveynle yaşanan çatışma düzeyinin yüksek oluşunun, depresif kız ergenlerin intihar girişim riski üzerine anlamlı olarak etki ettiği belirlenmiştir.