Ergenlerde Görülen Siber Zorba/ Mağdur Yaşantılarının Utanç/ Suçluluk ve İntikam Duyguları Çerçevesinde İncelenmesi: Bursa İli Örneği

TEZ

Ergenlerde Görülen Siber Zorba/ Mağdur Yaşantılarının Utanç/ Suçluluk ve İntikam Duyguları Çerçevesinde İncelenmesi: Bursa İli Örneği

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
349467
Sayfa Sayısı
134
Tez Türü
Yüksek Lisans
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın temel amacı, ergenlerin sanal ortamda karşılaştıkları siber zorba ve mağdur yaşantılarında utanç/suçluluk ve intikam duygularının etkisini incelemektir. Araştırmanın diğer bir amacı ise siber zorbalık ve mağduriyetin cinsiyete, okul türüne, sınıf seviyesine, anne-baba eğitim durumlarına, ailenin aylık gelirine ve interneti kullanma sürelerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Ayrıca ergenlerin utanç/suçluluk ve intikam duygularının hangi değişkenlere göre farklılaştığını saptamaktır. Bu araştırmaya Bursa ilinin sosyo-ekonomik durumları farklı merkez iki ilçesinde 5 farklı lise türünde (Genel Lise, Anadolu Lisesi, Kız Meslek Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi ve Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi) toplam 9 ortaöğretim kurumunun 9. ve 10. sınıflarında öğrenim gören 553 öğrenci katılmıştır.Katılımcıların 308'i kız, 245'i ise erkektir. Araştırmaya katılan öğrencilere Kişisel Bilgi Formu, Siber Zorbalık Ölçeği, Siber Mağdur Ölçeği, Utanç/Suçluluk Ölçeği ile İntikam Ölçeği uygulanmıştır. Analizlerde ortalama ( ), standart sapma (ss), frekans (N), yüzde (%), bağımsız gruplar t-testi, ANOVA, Pearson Korelasyon ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre cinsiyetin, okul türünün, sınıf seviyesinin, anne-baba eğitim durumlarının ve ailenin aylık gelirinin siber zorba ve mağdur olma arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Siber mağdur ile haftalık internet kullanım sıklığı arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Haftalık internet kullanım süresi fazla olan ergenlerin daha fazla siber mağdur olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmadan elde edilen diğer bir bulgu ise, cinsiyetin, anne-baba eğitim durumunun utanç/suçluluk ile intikam duyguları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, okul türü ile suçluluk duygusu arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Anadolu Lisesi öğrencilerinin diğer lise türlerinde öğrenim gören öğrencilere göre hata karşısında daha fazla suçluluk duygusu yaşadığı sonucuna ulaşılmıştır. 10. sınıf öğrencilerinin, 9. sınıf öğrencilerine göre hata karşısında yaşadıkları suçluluk duyguları daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca ailenin aylık gelir düzeyi ile intikam duygusu arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İntikam duygusunda aileleri yüksek gelirli olan öğrencilerin orta gelirli öğrencilere göre daha yüksek puan aldıkları sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmada ergenlerin siber zorba/mağdur yaşantılarına utanç/suçluluk ve intikam duygularını yordamaya katkısını incelemek için Çoklu Regresyon Analizi yürütülmüştür. Analiz sonucunda, utanç/suçluluk ile intikam duygusunun siber zorba üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmüştür. Siber zorbalığın suçluluk duygusu ile negatif yönde, utanç ve intikam duygusu ile pozitif yönde bir ilişkisi vardır. Siber mağduriyette ise; utanç ve intikam duygusunun negatif yönde siber mağduriyet üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülürken suçluluk duygusunun anlamlı bir yordayıcı olmadığı görülmüştür. Araştırma sonucunda utanç/suçluluk ve intikam duygusunun siber zorbalığı, utanç ve intikam duygusunun ise siber mağduriyeti açıkladığı bulgusuna ulaşılırken, suçluluk duygusunun siber mağduriyeti açıklamadığı görülmüştür. Siber zorba/mağdur davranışları ortaya çıkaran etmenlerin farklı araştırmalarla incelenmesi bu yaşantıların anlaşılmasına ve önlem alınmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Dilber, Yaşar, Ergenlerde Görülen Siber Zorba/ Mağdur Yaşantılarının Utanç/ Suçluluk ve İntikam Duyguları Çerçevesinde İncelenmesi: Bursa İli Örneği, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, Yüksek Lisans, pdf.