Speech Variation In Turkish Teenagers

TEZ

Speech Variation In Turkish Teenagers

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
7649
Sayfa Sayısı
55
Tez Türü
Yüksek Lisans
Kategori
Tez Özeti
Dil kültürle etkileşim içinde olan, iletişimi sağlayan bir araçtır. Sosyo dilbilim ise dili bireyin davranış biçimini yansıttığı, gerçek ve somut yaşamın bir ifadesi olarak inceler. Konuşma dili toplumsallaşmanın bir aracı olup, bireylerin sosyal durumlarını, sos yal davranışlarını ortaya koyduğu gibi, konuşma davranışları da (speech behavior) sosyal konumları ile Özdeştir. Bütün bireyler en az bir dil topluluğuna aittir. İnsanların ve grupların konuşma dilinde farklılık göstermelerinden dolayı bilişsel davranış (cognitive behavior) budun bilimsel (ethnografic ) incelemelere neden olmuştur. Diğer taraftan davranışın kalıtımsal (expressive) incelenmesi konuşma dilinin bireyin kişiliğinin bir yansıması olarak kabul edilmesidir. Dil devamlı değişim içindedir. Yeniliklere karşı yeni sözcükler veya bileşimler üretilmektedir} dil değişimi toplumsal değişim ile paralel gitmektedir. Birey de kendi kelime dağarcığını" meydana getiren kodlara sahiptir. Her kişinin kelime dağarcığı nitelik ve nicelik açısından farklılıklar gösterir. Konuşma dilindeki bu farklılıkların bir çok nedenleri vardır. Bunların başında bireyler arasındaki cinsiyet farkı ve yaş durumu gelmektedir. Gençlerde bu konuşma değişikliği daha belirgin bir şekilde göze çarpmaktadır. İçinde bulundukları yoğun heyecanlar, cinsel ve toplumsal gelişmeleri ile ilgili problemler, onları kendi yaş grupları içinde değişik konuşmaya ve kullandıkları bu değişik konuşma ile grup içinde kendilerini kabul ettirmeye yöneltmektedir. 17-19 yaş grubu Türk gençleri üzerinde yapılan bu çalışmada, gençlerin aile içinde konuştukları dilden ve ölçümlü dilden farklı, özel bir konuşma biçimi (special parlances) kullandıkları gözlenmiştir. Gençlerin bu konuşma biçiminin farklı yapısal özelliklerinin olduğu bilinmektedir, ancak bu çalışma gençlerin kullandıkları biçimleri sözcük düzeyinde ele almaktadır. Toplanılan verilerin anlamlarının doğruluğunu saptayabilmek için çoktan seç meli anket türünde test uygulanmış ve bulgular dilbilim ve sosyo dilbilim açısından değerlendirilmiştir. Dilbilim açısından veriler "ses bilimsel değişkenlik" (naaber, nossun), "anlambilimsel değişkenlik" (kafayı yemek, dolma vermek), îngilizceden ödünç alınan sözcüklerle (borrowings) yeni şekiller" (çöm down, feyk atmak), "standart Türkçe'de kaynağı bulunmayanlar" (kayızlanmak), "genelde kullanılan argo sözcükler" (subap), ve V gençler tarafından türetilen yeni sözcükler" (bakız etmek) gibi başlıklar altında ince lenmiştir. Sosyo dil bilimsel incelemede ise alan çalışması yapılmış ve gençler arasında kullanılan sözcükler, konuşma bütünlüğünü bozmadan toplanmıştır ve kullanılış biçimlerine göre açıklanmıştır. Gençlerin konuşma biçimleri bazen Türkçe'deki argo tekniklerine, bazen de klişeleşmiş söz biçimine uymaktadır. Sonuçta, 17-19 yaş grubu Türk gençlerinin, standart Türkçe bilgisine sahip oldukları halde, kendi aralarında çok farklı bir dil kullandıkları ve bu konuşma dili ile kendilerini sosyal olarak bir grup ile Özdeşleştirmek için grup içinde bu konuşma dilini kullanmaya çalıştıkları ortaya çıkmıştır.

Açıkalın, Işıl, Speech Variation In Turkish Teenagers, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1989, Yüksek Lisans.