(GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Farklı Yaş ve Cinsiyetteki Çocukların Davranış ve Uyum Problemleri ile Algıladıkları Sosyal Destek Üzerindeki Rolü

TEZ

(GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Farklı Yaş ve Cinsiyetteki Çocukların Davranış ve Uyum Problemleri ile Algıladıkları Sosyal Destek Üzerindeki Rolü

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
73777
Sayfa Sayısı
194
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu araştırmanın amacı, eşler arası çatışma ve boşanmanın çocukların davranış ve uyum problemleri üzerindeki rollerini incelemektir. Bir diğer deyişle, çatışmasız anne-babaların çocukları ile anne-baba çatışmasının çok fazla yaşandığı aileler ve boşanmış anne-babaların çocuklarının gösterdikleri davranış ve uyum problemleri ile algıladıkları sosyal destek düzeylerinde yaş ve cinsiyete bağlı olarak bir farklılık olup olmadığının Türk örnekleminde belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, Ankara'nın Çankaya İlçesindeki Anaokulu, İlköğretim Okulu ve Liselerden seçkisiz olarak belirlenen toplam on beş kurumda 5, 10, 13 ve 16 yaş grupları için uygun sınıflar seçilmiş, bu sınıfların öğrencileri arasından anne ve babaları belirlenen ölçütlere uyanlar içerisinden seçkisiz olarak belirlenen 421 denekten oluşan bir örneklem üzerinde uygulama yapılmışta". Deneklerin 196 'sı erkek, 225 'i kızdır. Anne-baba için belirlenen uygunluk ölçütleri ise, her ikisinin de en az lise mezunu ve halen çalışıyor olmalarıdır. Boşanmış annelerin ise, en az lise mezunu ve halen çalışan, boşanmasının üzerinden en az bir yıl geçmiş ve halen yalnız yaşayan kişiler olmaları koşuluna uymaları aranmıştır. Beş yaş grubu haricindeki deneklere, Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği, yaş grubuna uygun Sürekli Kaygı Ölçeği ve Sosyal Destek ölçeği bir arada ve grup halinde uygulanmıştır. Bu uygulamaların bitiminde deneklere, içinde Evlilikte Uyum ölçeği, Çocuk ve Ergenler İçin Davranış Değerlendirme Ölçeği-Ebeveyn formu ve Demografik Bilgi Formu bulunan bir kapalı zarf verilmiş, deneklerden bunları annelerine götürmeleri ve içindekileri yanıtladıktan sonra getirip sınıf öğretmenlerine teslim etmeleri istenmiştir. Beş yaş grubundaki deneklere yaşlarının uygun olmaması nedeniyle herhangi bir ölçek uygulaması yapılmamış, yalnızca annelerinden veri toplanmıştır. Boşanmış annelere gönderilen zarfta eklenen yönergeyle de Evlilikte Uyum Ölçeğini yanıtlamamaları istenmiştir. Elde edilen istatistiksel analiz sonuçlarına göre, (a) çatışmalı ve boşanmış anne- babaların çocuklarının ÇDDÖ toplam puanlarıyla belirlenen psikolojik problem düzeyleri ve kaygı düzeylerinin, çatışmasızlara oranla daha yüksek olduğu; (b) çatışmasız anne-babaların kız ve erkek çocuklarının, çatışmalıların kız ve erkek, boşanmışların da erkek çocuklarına oranla anlamlı düzeyde daha az toplam probleme sahip oldukları, boşanmışların kızlarında gözlenen farkın da anlamlı olmamakla beraber aynı yönde olduğu; (c) çatışmalı anne-babaların 13 yaşındaki kız çocuklarının depresyon düzeylerinin de, çatışmasız anne-babaların 13 yaşındaki çocuklarına oranla daha yüksek olduğu; (d) kız çocuklarının kaygı düzeylerinin, erkeklerinkine oranla daha yüksek olduğu; (e) çocukların toplam problem, depresyon ve kaygı düzeylerinde yaş gruplarına göre anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı; (f) çatışmasızların çocuklarının, çatışmalı ve boşanmışlarınkine oranla çevrelerinden daha fazla sosyal destek algıladıkları; (g) çatışmalıların 13 yaş çocuklarının çatışmasızların aynı yaş grubu çocuklarına, boşanmışların 16 yaş çocuklarının da çatışmalıların aynı yaş grubu çocuklarına oranla daha az sosyal destek algıladıkları; (h) kızların çevrelerinden daha fazla sosyal destek algıladıkları; (i) çocukların yaşlan büyüdükçe daha az sosyal destek algıladıkların; (j) çocukların depresyon ve kaygı ölçeklerine verdikleri tepkilere dayanan kendini değerlendirme ölçümleri ile annelerinin değerlendirmelerine dayanan uyum ölçümleri arasında anlamlı pozitif bir ilişki olduğu; (k) çocukların algıladıkları sosyal destekdeki artış ile toplam problem, depresyon ve kaygı düzeylerindeki azalma arasında ilişki olduğu; (1) anne-baba arasındaki evlilik uyumunun azalmasıyla çocuklardaki uyum problemlerinin artması arasında ilişki olduğu bulunmuştur. Bulguların ilgili literatürü büyük ölçüde desteklediği görülmüş, kültüre özgü farklılıklar üzerinde durulmuş ve olası doğurguları tartışılmıştır.

Özen, Dilek Şirvanlı, (GENÇLİK ÇALIŞMASI DEĞİL) Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Farklı Yaş ve Cinsiyetteki Çocukların Davranış ve Uyum Problemleri ile Algıladıkları Sosyal Destek Üzerindeki Rolü, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1998, Doktora, pdf.