Bir toplumun demokratik olabilmesi için yurttaşlarının büyük bir kısmının özerk benlikli bireylerden oluşması gerekir. Demokratik kültür bilinci edinmiş bir birey, kendi istenciyle eylemlerde bulunur ve düşüncelerini özgürce ifade eder. Özerk benlik, erken çocukluk dönemlerinden başlayarak uzun bir süreçte gelişir. Bu süreçte, nitelikli çocuk edebiyatı kitaplarının etkili bir uyaran olarak kullanılmasının yararlı olacağı söylenebilir. İlk çocukluk döneminden başlayarak çocukların, insan ve yaşam gerçekliğine ilişkin bireysel değerler oluşturmalarında, çocuk kitaplarının önemli bir işlevi vardır. İnsan kişiliğinin biçimlendiği çocukluk döneminde, öykünme, en etkili ve hızlı öğrenme yoludur. Bu nedenle özerk benlikli kahramanların olduğu kitapların çocuklarla buluşturulması çok önemlidir. Bu nitelikteki kitapların, çocuk ve gencin özerk benlikli birey olarak yetişmesinde katkı sağlayacağı söylenebilir. Betimsel bir araştırma olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, çocuk ve gençlerde özerk benlik gelişimine katkılar sağlayacağı düşünülen çocuk edebiyatı kitaplarından Küçük Kara Balık'ın bu süreçteki önemini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle benlik, özerklik, özerk ve kul benlik kavramları açıklanmış, daha sonra özerk benlik gelişiminde çocuk edebiyatının işlevi üzerinde durulmuştur. Kitap, "benlik" kavramı sınıflandırmasına göre çözümlenmiştir. Benliğin "özerk benlik" ve "kul benlik" olmak üzere iki alt basamağı bulunmaktadır. Yapılan çözümlemeye göre Küçük Kara Balık adlı kahramanın özerk benlikli birey olduğu sonucuna varılmıştır. Çevresinin ve annesinin baskılarına karşın özgürce eylemlerde bulunmuştur. Soran, sorgulayan, araştıran, girişimde bulunmaktan çekinmeyen bir karakterdir. Çocuk ve gençlerin özdeşim kurabileceği ve ona öykünebileceği niteliklere sahiptir. Küçük Kara Balık adlı kitabın sanatsal bir uyaran olarak çocuk ve gencin özerk benlik gelişimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.