Ülkemiz okullarında rehberlik hizmetlerine 1953'lerde başlanmış olmasına rağmen, yapılan gözlemlere göre, hâlâ bazı okullarımızda rehberlik örgütünün kurulmamış olduğu, Rehberlik Servisi bulunan bazı okullarda ise bu hizmetlerin beklenilen etkililikte yürütülmemekte olduğu görülmektedir. Bu konuda yapılmış çok sayıda gözlemlere bakıldığında, okullarımızdaki rehberlik hizmetlerinin geri kalmışlığının başta gelen sebebi olarak, rehberlik programının öğrenci başarısı ve gelişimi üzerindeki etki¬ sinin gerçek boyutlarıyla aydınlığa kavuşturulmamış olması gösterilebilir. Okul rehberlik hizmetlerinin öneminin eğitim yöneticileri, öğretmenler, eğitim planlamacıları, öğrenciler ve veliler tarafından tam olarak bilinmemesi sonucu, bu hizmet alanındaki "Personel", "Zaman", "Araç-Gereç", "Mekan" ve "Talep" sorunlarına çözüm bulmanın gecikme gösterdiği söylenebilir. Bu itibarla okullarımızdaki rehberlik hizmetlerinin geliştirilmesinde, öncelikle bu hizmetlerin önemini gerçek boyutlarıyla belirlemeyi konu edinen bilimsel araştırmaların sonuçları üzerinde önemle durulmasının ve bu konuda yeni, kapsamlı bilimsel araştırmalar yapmanın gerekli olduğu söylenebilir. Yukarıda ifade edilmeye çalışılan düşüncelerden hareket edilerek bu araştırmanın konusu, rehberliğin öğrenci başarısı üzerindeki etkisinin araştırılması olarak seçilmiştir. Öğrenci başarısı, öğrencinin akademik başarısı, çalışma alışkanlıklarını ve tutumlarını iyileştirme başarısı, problemlerini çözme başarısı ve okulun disiplin kurallarına uygun davranma başarısı olmak üzere dört boyutta ele alınmıştır. Araştırmanın örnekleri Diyarbakır Endüstri Meslek Lisesi'nin 11 birinci sınıf şubesi içinde, yaş, cinsiyet, akademik başarı, zekâ, sınıfların fiziki şartları gibi ara değişkenler bakımından birbirleriyle yakın benzerlik içinde bulunan 6 şubenin seçkisiz 8586 olarak alınması suretiyle oluşturulmuştur. Bu şubelerin üçü toplam 62 kişilik mevcutlarıyla Deney grubunu, üçü de toplam 70 kişilik mevcuduyla Kontrol grubunu oluşturmuştur. Bu araştırmada kullanılan araştırma modeli, Kontrol gruplu Ön-Test, Son-Test deneysel araştırma modelidir. Araştırmada ön ve Son-Test araçları olarak, 1- Çalışma Alışkanlıkları ve Tutumları ölçeği, 2- Karne Notları Ortalamaları Çizelgesi, 3- Disiplin Suçları ve Başarı ödülleri Gözlem Formu ve 4- Problem Tarama Listesi kullanılmıştır. Araştırmanın başlangıcında bu araçlar, Ön-Test olarak Deney ve Kontrol gruplarına uygulanarak adı geçen iki grubun bu araçlarla ölçülebilen başarısı birbiriyle karşılaştırılmış iki grubun başarı seviyesinin eşit denecek kadar birbirine yakın olduğu görülünce araştırma başlatılmıştır. Bir yarıyıl süreyle Deney grubuna Deneysel Rehberlik programı kapsamındaki rehberlik hizmetleri sunulmuştur (x). Kontrol grubuna ise hiçbir rehberlik hizmeti verilmemiştir. Bu grup kendi haline bırakılmıştır. Deneysel araştırmanın yürütüldüğü sömestr sonunda gerçekleştirilen ölçümlerle sömestr başında gerçekleştirilen önceki ölçümler birbirleriyle karşılaştırıldığında, Kontrol grubuna kıyasla Deney grubundaki öğrencilerin ders çalışma alışkanlık ve tavırlarında, not ortalamalarında, problem sayılarında 0,01'in ötesinde istatistiksel olarak anlamlı farklar ortaya çıkmıştır. Ayrıca Kontrol grubuna kıyasla Deney grubunun disiplin suçları oranında önemli bir azalma ve başarı ödülleri oranında hissedilir bir yükselme görülmüştür. Bütün bu sonuçlar göz önünde bulundurulunca Deney grubuna verilen rehberlik hizmetlerinin bu grubun başarı seviyesinde anlamlı bir yükselme meydana getirdiği görülmektedir. Bu araştırmanın önerileri, aşağıda belirtilen konularda düşünülen bazı çözüm yollarını içermektedir. a) Rehberliğin öneminin eğitimci kamuoyuna, konferanslarla ve hizmet-içi eğitim çalışmalarıyla tanıtılması, b) Psikolojik danışma ve rehberlik çalışmaları için zaman, mekan ve araç-gereç sorunu, c) Rehberlik personelinin hizmet öncesi ve hız- (x) Denek öğrencilere sömestr içinde toplam 60 saat süreyle rehberlik hizmeti verilmiştir. Bu sürenin 17 saatinde psikolojik danışma hizmeti, 13 saatinde de grup rehberliği hizmeti verilmiştir. Bu öğrencilere 16 saat süreyle bilgi toplama araçları uygulanmıştır. 8 saat süreyle denek öğrencilerin sınıf öğretmenlerine konferans halinde bilgi verilmiştir. 4 saat süreyle sosyal gelişmelerine yardım sağlamak amacıyla eğitsel kol çalışmalarında görevlendirilmesi gereken öğrenciler belirlenmiştir. 2 saat süreyle Denek öğrencilerin velilerine, "Öğrenci Sorunları Karşısında Velilerin Görevleri" konusunda konferans tarzında bilgi verilmiştir. 87 met-içi eğitimi, d) Okul rehberlik yönetmeliğinin okul yönetmeliğiyle bütünleştirilerek yeniden hazırlanması, e) Rehberlik araştırmalarının niteliğinin geliştirilmesi konuları üzerindeki fikir beyanlarını ihtiva eden öneriler 12 madde halinde dile getirilmiştir. VARGILAR 1- Rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti sunulan Deney grubunun karne notlarında ve sınıf geçme oranlarında bu hizmetlerden yararlandırılmayan Kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı bir yükselme görülmüştür. 2- Rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti gören Deney grubunda, Kontrol grubuna kıyasla öğrencilerin kendi problemlerini çözme başarılarında belirli bir artış hasıl olmuştur. Problem Tarama Listesi uygulama sonuçlarına göre, rehberlik hizmetlerinin verilmesinden sonraki Denek öğrencilerin problem ortalamalarında, bu hizmetlerin verilmesinden önceki problem ortalamalarına kıyasla anlamlı bir azalma ortaya çıkarken, Kontrol grubundaki öğrencilerin rehberlik hizmetlerinin verilmesinden önceki ve sonraki problem ortalamalarında manidar bir farklılık görülmemiştir. 3- Rehberlik programı kapsamındaki rehberlik faaliyetlerinin yürütüldüğü Deney grubunda, bu faaliyetlerin yürütülmediği Kontrol grubuna kıyasla öğrencilerin çalışma alışkanlıklarında ve tavırlarında bir iyileşme görülmüştür. 4- Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunulduğu Deney grubunda, Kontrol grubuna kıyasla öğrencilerin daha az disiplin suçu teşkil eden davranışlar gösterebilir ve daha çok başarı ödülü alabilir duruma geldikleri belirlenmiştir. Etkileri yukarıda dört madde halinde ifade edilen Deneysel Rehberlik Çalışmalarının olumlu olarak sonuçlandığı görülmüştür. Bu sonuçlar, okul dışından bir rehberlik elemanın sadece haftanın bir gününü okuldaki rehberlik faaliyetlerini yürütmeye ayırması ile elde edilmiştir. Bu neticelerden hareketle araştırmanın vargıları şu şekilde ifade edilebilir: 1- Bu araştırma çerçevesinde yürütülen Deneysel Rehberlik Faaliyetlerinin bir sömestrlik bir süreyi kapsadığı düşünüldüğünde, beşinci bölümde manidarlık seviyeleri belirtilen rehberlik hizmetlerinin, öğrenci başarısı üzerindeki olumlu etkilerinin küçüksenmeyecek boyutlarda olduğu görülmektedir.