Lise Öğrencilerinde Kariyer Denetim Odağını Yordayan Değişkenler Olarak Toplumsal Cinsiyet ve Ebeveyne Bağlanma

MAKALE

Lise Öğrencilerinde Kariyer Denetim Odağını Yordayan Değişkenler Olarak Toplumsal Cinsiyet ve Ebeveyne Bağlanma

Yazar/Hazırlayan
Makale Türü
Dergi Bölümü
Dergi Adı
Sayı No
4
Yıl
Yer
Sayfa Aralığı
286–300
Tam Metin (PDF)
Kategori
Makale Özeti
Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin kariyer denetim odağının (iç denetimlilik, şans, çaresizlik ve güçlü diğerleri boyutları) eşitlikçi cinsiyet algısı, geleneksel cinsiyet algısı, anne ve babaya bağlanma değişkenleri açısından ne derece yordandığının incelenmesidir. Ayrıca, cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türünün de kariyer denetim odağını yordama gücü değerlendirilmiştir. Araştırmaya, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında İzmir ilindeki 5 özel ve 2 devlet fen lisesinde 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda öğrenim gören 505 (%52,3 kız, %47,7 erkek) öğrenci katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kariyer Denetim Odağı Ölçeği, Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği, Ebeveyn ve Arkadaşlara Bağlanma Envanteri Kısa Formu ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programından yararlanılarak hiyerarşik çoklu regresyon analizi, t testi ve tek yönlü varyans analizi uygulanmıştır. Hiyerarşik regresyon analizine göre, eşitlikçi cinsiyet algısı, anneye bağlanma ve geleneksel cinsiyet algısı kariyer denetim odağının içsel denetimlilik alt boyutunu yordamaktadır ve toplam varyansın %25’ini açıklamaktadır. Ölçeğin şans alt boyutunu, geleneksel cinsiyet rolü ve babaya bağlanma değişkenleri yordamaktadır ve toplam varyansın %27’sini açıklamaktadır. Ölçeğin çaresizlik alt boyutunu, eşitlikçi cinsiyet rolü, babaya bağlanma ve geleneksel cinsiyet rolü değişkenleri yordamaktadır ve toplam varyansın %40’ını açıklamaktadır. Ölçeğin güçlü diğerleri alt boyutunu, geleneksel cinsiyet rolü ve babaya bağlanma değişkenleri yordamaktadır ve bu değişkenler toplam varyansın %37’sini açıklamaktadır. Ayrıca, t testi sonuçlarına göre, kariyer denetim odağı ölçeğinin üç alt boyutunda (içsel denetimlilik, çaresizlik ve güçlü diğerleri) kız ve erkek öğrenciler arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Çalışmanın sonuçları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır. Son olarak çalışmanın etkileri ve ileride yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Seymenler, Seçi̇l - Siyez, Diğdem Müge, Lise Öğrencilerinde Kariyer Denetim Odağını Yordayan Değişkenler Olarak Toplumsal Cinsiyet ve Ebeveyne Bağlanma, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Ankara, 4, 2016, 286–300, pdf.