Ergen İkizlerin Sosyal Kaygı Düzeylerini Azaltma Müdahale Programının Etkililiğinin İncelenmesi

TEZ

Ergen İkizlerin Sosyal Kaygı Düzeylerini Azaltma Müdahale Programının Etkililiğinin İncelenmesi

Yazar/Hazırlayan
Üniversite
Enstitü/Fakülte
Anabilim Dalı
Tez Danışmanı
Tez Yılı
YÖK Tez No
466042
Sayfa Sayısı
270
Tez Türü
Doktora
Tam Metin (PDF)
Kategori
Tez Özeti
Bu çalışmada, "Ergen İkizlerin Sosyal Kaygı Düzeylerini Azaltma Müdahale Programı"nın ikiz ortaöğretim öğrencilerinin sosyal kaygı düzeyleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma, Van ili merkez ilçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 4 çift tek yumurta ikizi ile yürütülmüştür. Araştırmada ön-test ve son-test veri toplama aracı olarak "Leibowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışma grubunun tespit edilmesi sürecinde Van ilinde bulunan zorunlu eğitim kademelerinde öğrenim gören ikiz öğrenciler taranmıştır. Bu tarama neticesinde ulaşılan 84 çift ikiz öğrenciye, yaş grupları dikkate alınarak, Sıfat Listesi, Leibowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Formu-3 (YŞÖ) ve 10-16 Yaş Çocuk ve Ergenler İçin Erken Dönem Uyumsuz Şema Ölçekler Takımı (ÇESÖT) uygulanmıştır. İlgili ölçeklerin uygulanması sonucu, ikiz öğrencilerin kişilik, erken dönem uyumsuz şemalar ve sosyal kaygı değişkenlerinin tek ya da çift yumurta ikizi olma durumunda farklılaşmasına ilişkin elde edilen veriler, ikiz araştırmalarında sıklıkla kullanılan bir yöntem olan Sınıf içi Korelâsyon Katsayısı (SKK) ile analiz edilmiştir. Araştırmanın deneysel uygulaması için, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği'nin uygulandığı 30 çift ikiz öğrenciden sosyal kaygısı yüksek olduğu tespit edilen 6 çift ikiz öğrenci belirlenmiş ve velisi ile uygulamaya katılması konusunda görüşülmüştür. Bu öğrencilerden 4 çift tek yumurta ikizi, ebeveyn onayı alınarak uygulamaya katılmıştır. Araştırmada tek gruplu deneysel model kullanılmıştır. Deney grubundaki öğrencilere araştırmacı tarafından geliştirilen ve ortalama 90 dakika süren 12 oturumluk Bilişsel Davranışçı Yaklaşıma dayalı "Ergen İkizlerin Sosyal Kaygı Düzeylerini Azaltma Müdahale Programı" uygulanmıştır. Uygulama sonrası deney grubunda bulunan öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinde ön-test ve son-test puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı "Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi" ile analiz edilmiştir. Araştırma grubunun oluşturulması için yapılan ön-çalışma sonucunda, tek ve çift yumurta ikizlerinde kişilik özellikleri, sosyal kaygı ve erken dönem uyumsuz şemalara ilişkin ölçüm puanları ile tek yumurta ve çift yumurta ikizlerindeki benzerlikler ve farklılıkların nedenleri tartışılmıştır. Araştırmanın deneysel boyutunda elde edilen verilerin analizi sonucunda, programa katılan ikiz öğrencilerin program öncesi ve program sonrası sosyal kaygı durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Bu farkın başlangıç ölçümü lehine olması programın etkili olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, geçmiş araştırma bulguları temel alınarak tartışılmıştır. Araştırma sonucunda gelecek araştırmacılara ve psikolojik danışmanlara önerilerde bulunulmuştur.

Baştemur, Şule, Ergen İkizlerin Sosyal Kaygı Düzeylerini Azaltma Müdahale Programının Etkililiğinin İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2017, Doktora, pdf.